46.Ápiwayı trubanı gidravlik esaplaw
Bunday trubalardı esaplawdan aldın eskertip ótemizki, uzın bolǵan trubada jergilikli qarsılıqlardaǵı joǵalǵan dem uzınlıq boyınsha joǵalǵan waqıttan talay kishi bolǵanı ushın esapqa alınbaydı. Odan tısqarı, tezlik dami joǵalǵan damga salıstırǵanda kishi bolǵanlıǵı ushın onı da esapqa almasak boladı. Ol jaǵdayda pezometr sızıǵı menen tolıq dem sızıǵı ústpe-úst túsedi.
Endi suyıqlıqtı bir ıdıstan trubalar arqalı ekinshi- ıdısqa oqib ótkenin kóreylik (súwret 6. 1). Ekinshi ıdısqa oqib ótip atırǵan suyıqlıq sarpın tabamız. Onıń ushın salıstırıwlaw tegislik 0-0 ge salıstırǵanda sistemanıń eń chekki kesmalari a-a, hám b-b larga tiyisli D. Bernulli teńlemesin dúzemiz.. (6. 6 )
Hár bir had nege teńligin tabamız, bunda z - ıdıslar daǵı suyıqlıq ústiniń ayırmashılıǵı ;
- trubalardaǵı joǵalǵan dámlerdi jıyındısı.
rubalardı uzın dep shama menen oylasak, joǵalǵan dem sarp etiw modulı arqalı tómendegishe esaplanadı :
(6. 7)
Ol jaǵdayda, (6. 8)
bunda K1, K2, K3 - sarp etiw modulları, olar truba diametrine baylanıslı ;
l1, l2, l3 - trubalardıń uzınlıǵı ; Q-trubalar ushın ulıwma suyıqlıq sarpı.
Eger ańlatpa (6. 8) den Q2 ni qovusdan tısqarı shıǵarsak,
(6. 9 )
bolıp
(6. 10 )
Ańlatpa (6. 10 ) járdeminde hár túrlı máselelerdi sheshiw múmkin. Mısalı, joǵalǵan dem ni hám trubalardıń li, di larni bilip, Q ni tabıw múmkin yamasa Q, li, Ki larni bilip, Z ni tabıw múmkin hám taǵı basqa.
49.Kòlemli nasoslar tiykarǵı túsinikler hám texnikalıq kórsetkishler
Suyıqlıq ózi iyelegen kameranıń kólemin waqıtı -waqıtı menen ózgertirip, suyıqlıqtıń kirisiw hám shıǵıs jaylari menen waqıtı -waqıtı menen baylanıs etetuǵın suyıqlıq háreketlenetuǵın nasos dep ataladı.
Kólemiy nasos daǵı suyıqlıqtıń háreketi onı jumısshı organ tárepinen jumıs kamerasınan qısıp shıǵarıw arqalı ámelge asıriladı. Jumısshı organ jamlar, jamlar, viteslar, vintlar, plitalar hám basqalar bolıwı múmkin. Jumısshı organdıń háreketleniw ózgeshelikine kóre, volumetrik nasoslar jumısshı organdıń óz-ara háreketine iye bolǵan jamlı nasoslarǵa hám jumısshı organdıń aylanıw yamasa aylanıw háreketi menen aylanatuǵın nasoslarǵa bólinedi.
Kólemiy nasoslar hám kórip shıǵılǵan qanatlı nasoslar ortasındaǵı tiykarǵı ayırmashılıqlar tómendegilerden ibarat :
• kólemli nasostı jetkizip beriw qanatlı nasoslardaǵı sıyaqlı birdey aǵımda emes, bálki ciklik túrde ámelge asıriladı hám jumıs procesiniń hár bir ciklı ushın nasostıń jumıs kólemine teń bólim beriledi;
• oń jılısıwlı nasoslardıń basımlı truba liniyasi assimilyatsiya trubaınan tiyisli shegaralaytuǵın apparatlar menen turaqlı túrde ajıratılǵan ;
• Unamlı ózgeriwshen nasos óz-ózinen isleydi, yaǵnıy. assimilyatsiya trubkasida vakuum jaratılıwma ılayıq ;
• ideal beriw nasos tárepinen islep shıǵılǵan basımǵa baylanıslı emes;
• nasos tárepinen jaratılǵan basım jumısshı organdıń háreket tezligine baylanıslı emes.
Kólemiy nasoslardıń sekundına ortasha aǵımı quydagi formula menen anıqlanadı
Bul erda W - nasostıń ózgeriwi, yaǵnıy. bir ciklda jumısshı suyıqlıq menen almastırılǵan suyıqlıq kólemi (rotatsion nasoslarda krank milini hám rotorni aylandırıw ); n - minutada jumıs ciklleri sanı ; g| v - nasostıń kólemli natiyjeliligi.
Nasostıń kólemli natiyjeliligi haqıyqıy waqıt boyınsha ortasha aǵımdıń ideal teoriyalıq ortasha aǵımǵa qatnasına teń:
Bul erda AQ - nasos daǵı kólemdiń joǵalıp ketiwi (aǵıwlar ).
Oń jılısıwlı nasoslarda kinetik energiyanıń ósiwi ádetde itibarǵa alınbaydı, sol sebepli nasos basımı
Bul erda AQ - nasos daǵı kólemdiń joǵalıp ketiwi (aǵıwlar ).
bul erda p2 hám pj uyqas túrde nasosqa shıǵıw hám kirisiw degi basım bolıp tabıladı. Nasos basımı
Nasostıń zárúrli quwatı :
Nasos quwatı (tutınıw etilgen):
bul erda M - nasos milidagi moment; uyqı - milning múyesh tezligi.
Nasostıń natiyjeliligi - paydalı quwattıń nasos tárepinen tutınıw etiletuǵın quwatqa qatnası :
Kólemlik nasoslarda, qanatlı nasoslarda bolǵanı sıyaqlı, gidravlik h, kólemli t| ki, mexanik hy natiyjeliligi parıq etedi.
Shlangi nátiyjelililik nasos daǵı gidravlik qarsılıqtı engish ushın energiya joǵatilishini esapqa aladı :
Bul erda pt - nasostıń jumıs kamerasında jaratılǵan hám teoriyalıq boshga sáykes keletuǵın indikator basımı.
Najmiy nátiyjelililik suyıqlıqtıń boslıqlar arqalı aǵıwı menen baylanıslı joytıwlardı esapqa aladı hám baylanıslılıq menen anıqlanadı.
Nasos mexanizmlerinde súykelisiw joytıwların esapqa alǵan halda mexanik nátiyjelililik:
Bul erda Nm - jumıs kamerasındaǵı suyıqlıqqa etkazilgan hám qanatlı nasoslardaǵı gidravlik quwatqa sáykes keletuǵın kórsetilgen quwat ; N - Yamasa.
Eger ǵárezlilik ko'paytirilsa hám Nhh ga bólinse, biz alamız.
Bular. Nasostıń natiyjeliligi (jámi) bólekan nátiyjelililik ónimine teń - gidravlik, volumetrik hám mexanik baylanıslılıqqa uqsas.
|
|
