4. yangi mahsulotni ishlab chiqish va bozorga chiqarish uchun marketing yondashuvi

4.3. Bozor holatini ko'rib chiqish va g'oyalarni yaratish
Yangi mahsulotlarga bo'lgan ehtiyoj yoki undan ham aniqroq, mavjud mahsulot liniyalariga qo'shimcha ravishda, CPA portfelini matritsa texnikasi bilan tahlil qilishda paydo bo'lishi mumkin . Loyihalashtirilgan pul oqimlaridagi bo'shliqlar bunday echimga bo'lgan ehtiyojni namoyish etadi. Bunday qarorlar iste'molchining rivojlanish tendentsiyalarini tahlil qilishdan ham ko'proq bo'lishi mumkin.

Bozorda bo'shliqni aniqlash uchun foydalaniladi . Misol uchun, kompaniyaning turli mahsulotlarini ishlab chiqarish va sotishda daromad oqimlarini o'rganish .(shakl 4.3) to'ldirilishi kerak bo'lgan bo'shliqni aniqlashi mumkin.

shakl. 4.2. Mahsulotni yaratish va bozorga olib chiqish jarayoni

Foyda
Kerakli foyda

to'ldirish kerak

_{Mahsulot Г} MahsulotД Mahsulot В

Mahsulot Б

Mahsulotlar umumiy kutilgan foydasi А-Д

Mahsulot А
Yillar

shakl. 4.3. Gap- kompaniyaning kelajakdagi daromad oqimlarini tahlil qilish

Nomenklaturadagi bo'shliqlar (PG)

Foydalanish uchun bo'shliqlar(UG)

Taqsimotdagi bo'shliqlar (DG)

Raqobatdagi bo'shliqlar (CG)

Mavjud savdo hajmi (ES)

Bozor potensiali



^(MP) Потенциально существующее рыночное использование

(EU)

Рис. 4.4. gар- tahlil qilish sxemasi

gар- tahlil qilish sxemasidan quyidagi nisbatlar kelib chiqadi (shakl. 4.4):
MP=UG+EU, EU=DG+PG+CG+ES.
Haqiqiy bozor ulushi – ES/EU.

Sanoat savdosidagi ulush – ES/(ES+CG).

Agar tahlillari bo'shliqlar mavjudligini ko'rsatgan bo'lsa, unda tabiiy keyingi bosqich bu kamchiliklarni to'ldirishga imkon beradigan g'oyalarni yaratishdir. g'oyalarni yaratish-yangi tovarlar (xizmatlar) yaratish imkoniyatlarini doimiy qidirish zarur. U yangi g'oyalar manbalarini va ularni ishlab chiqarish usullarini ta'kidlashni o'z ichiga oladi.

Manbalar turli xizmatlar xodimlari, tarqatish kanallari, raqobatchilar, davlat xizmatlari va boshqalar bo'lishi mumkin.bozorga yo'naltirilgan manbalar, istak va ehtiyojlarga asoslangan imkoniyatlarni aniqlash iste'mol qiling. Ar-Gega yo'naltirilgan manbalar yangi mahsulotlarni yaratish bo'yicha asosiy tadqiqotlar asosida imkoniyatlarni ochib beradi.

Fikrlarni ishlab chiqarish usullari miya hujumi, sovg'a usuli, so'rovlar va boshqalarni o'z ichiga

4.4G‘oyalarni filtrlash

Firma potentsial tovarlarni ajratib qo'ygandan so'ng, ularni yaratish g'oyalarini filtrlash kerak, chunki ular noto'g'ri deb hisoblanmasligi kerak. Odatda, bunday filtrlash dastlabki bosqichda g'oyalarni baholash mezonlari, ularning og'irligi va tegishli ballni baholash mezonlari mavjud bo'lgan tegishli filtrlash ro'yxatlari bo'yicha fikrlarni baholash orqali amalga oshiriladi. Bunday mezonlarga misol quyida keltirilgan.

1. Umumiy mezonlar.

1.1. Potentsial foyda.

1.2. Mavjud raqobat.

1.3. Potentsial raqobat.

1.4. Bozor hajmi.

1.5. Investitsiya darajasi.

1.6. Patentlash imkoniyati.

1.7. Xavf darajasi.

2. Marketing mezonlari.

2.1. Marketing imkoniyatlariga rioya qilish.

2.2. Mavjud mahsulotlarga ta'sir qilish.

2.3. Mavjud iste'mol bozorlari uchun jozibadorlik.

2.4. Mahsulotning hayot aylanish jarayonining potentsial davomiyligi.

2.5. Tasvirga ta'sir qilish.

2.6. Mavsumiy ta'sirlarga qarshilik.

3. Ishlab chiqarish mezonlari.

3.1. Ishlab chiqarish imkoniyatlariga muvofiqligi.

3.2. Tijorat sotishdan oldin vaqt davomiyligi.

3.3. Ishlab chiqarish qulayligi.

3.4. Mehnat va moddiy resurslarning mavjudligi.

3.5. Raqobatbardosh narxlarda ishlab chiqarish imkoniyati.

4.5 Kontseptsiyani tekshirish va iqtisodiy tahlil

Firma o'z g'oyalari va mahsulotlari haqida iste'molchilar bilan muloqotga ega bo'lishi kerak. Kontseptsiyani tekshirish iste'molchiga taklif qilingan mahsulotni taqdim etish va unga bo'lgan munosabatini va bunday xaridni amalga oshirish niyatini baholashdir. Iste'molchiga yozma yoki og'zaki ma'lumot beriladi va quyidagi savollarga javob berish talab qilinadi:

- fikrni tushunish osonmi?

- ushbu mahsulotning bozorda mavjud bo'lgan tovarlarga nisbatan aniq afzalliklari bormi?

- taqdim etilgan ma'lumotlarning ishonchliligi darajasini baholash nima?

– ushbu mahsulotni sotib olish niyati bormi?
- iste'molchining yangi mahsulot bilan almashtirilishi bormi?

- yangi mahsulot iste'molchining ehtiyojlarini qondiradimi?

- mahsulot xususiyatlarini yaxshilash uchun nima taklif qilishim mumkin?

- sotib olishning taxminiy chastotasi nima?

- kim maxsus mahsulot foydalanuvchi bo'ladi?

Qolgan mahsulot g'oyalarini iqtisodiy tahlil qilish filtrlash bosqichidan ko'ra batafsilroq. Buning sababi shundaki, keyingi bosqich qimmatbaho va uzoq muddatli mahsulot ishlab chiqarishdir. Shuning uchun iqtisodiy tahlildan samarali foydalanish samarasiz variantlarni o'z vaqtida bartaraf etish uchun zarur.

Iqtisodiy tahlil quyidagilarni o'z ichiga olishi kerak:

- talabning prognozlari (sotish hajmi va narxlarining nisbati, qisqa va uzoq muddatli sotish, mavsumiylik, takroriy va almashtirish ko'rsatkichlari, tarqatish kanallarining intensivligi);

- xarajatlar prognozlari(umumiy va nisbiy xarajatlar, mavjud quvvat va resurslardan foydalanish, boshlang'ich va joriy xarajatlar nisbati, xom ashyo va boshqa xarajatlar xarajatlarini baholash, ishlab chiqarish ko'lamini tejash, tarqatish kanallari xarajatlari, chiqimlarni qoplash darajasi);

- raqobatni baholash (raqobatchilar va kompaniyalar bozorida qisqa va uzoq muddatli pozitsiyalar, kompaniyaning yangi mahsulotlariga javoban raqobatchilarning ehtimoliy strategiyalari);

– kerakli investitsiyalarni baholash (ar-Ge, sinov, reklama, ishlab chiqarishni tayyorlash, tarqatish va sotish);

- rentabellikni baholash (dastlabki xarajatlarni qoplash davri, qisqacha va uzoq muddatli umumiy va nisbiy foyda, narxlarni nazorat qilish, investitsiyalarni qaytarish darajasi va ulardan daromad, xavf).

Fikrlarni filtrlash, kontseptsiyani baholash, iqtisodiy tahlil-asosan, tegishli bobda batafsil muhokama qilinadigan loyihalarni baholash va tanlash vositasi.