4-sinflar uchun,,matematika ona tili o’qish fanlaridan”

SANA:__________ 202__Yil
23-mavzu: Formulalar.
1-misol.a) Bo‘yi 3 cm, eni 2 cm bo‘lgan to‘g‘ri to‘rtburchakning perimetrini toping.
B=3
A=2 A=2 Peremetri P = 2•(a + b)=2*(2+3)=2*5=10
Yuzi: S=a*b=2*3=6
B=3
b) Bo‘yi 4 cm, eni 5 cm bo‘lgan to‘g‘ri to‘rtburchakning perimetrini toping.

b=5 perimetri : 2*(5+4)=2*9=18

a=4 yuzi: s=5*4=20

a=4

b=5
Birinchi to‘g‘ri to‘rtburchakning perimetrini toppish uchun qanday amal (yoki amallar ketma-ketligini)bajardingiz?

Ikkinchi to‘g‘ri to‘rtburchakning perimetrini toppish uchun qanday amal (yoki amallar ketma-ketligini) bajardingiz?
Har ikki to‘g‘ri to‘rtburchakning perimetrini toppish uchun qanday amal (yoki amallar ketma-ketligini)bajardingiz?
Xulosa qiling:Demak, har qanday to‘g‘ri to‘rtburchakning perimetrini topish uchun ... .
2) To‘g‘ri to‘rtburchakning tomonlarini a (bo‘yi) va b (eni) harflari bilan belgilaymiz. Perimetrini P harfi bilan belgilaymiz. Har qanday to‘g‘ri to‘rtburchakning perimetrini topish formulasini yozamiz:P = 2•(a + b).
3) a = 2 cm, b = 5 cm bo‘lsa, P = 2•(a + b)=2*(2+5)=2*7=14 formula yordamida to‘g‘ri to‘rtburchakning perimetrini toping.
a
P=34
= 6 cm, b = 11 cm bo‘lsa, P = 2•(a + b) formula yordamida to‘g‘ri to‘rtburchakning perimetrini toping.
P=2(6+11)=2*17=34
Javob:perimetri 34sm
4-misol. Quyidagi tengliklar to‘g‘ri yoki noto‘g‘riligini tekshiring:
547 891 : 457 = 87 457 821 : 658 = 96
1198.8=87 695.7=96
Noto’g’ri Noto’g’ri
1.Jadvalni to'ldiring:

	a	60 817	43 108	80 000
	b	14 925		9 834
	a + b		44024	89834
	a - b	45892	42192

SANA:__________ 202__Yil
24-mavzu: Formulalar
1) To‘rtburchakning perimetrini toping:
2) a = 4 cm, b = 2 cm,c = 3 cm, d = 2 cm bo‘lsa,
P = a + b + c + d formula yordamida ushbu to‘rtburchakning perimetrini toping.
Yechim: P=4+2+3+2=11
Javob:Perimetri P=11.
2-misol.Rasmda shakllar tasvirlangan. Har bir shaklning perimetrini hisoblash formulalarini yozing.
P₁=4a P₂=2(a+b)

3-misol. To‘g‘ri to‘rtburchak shaklidagi yer maydonining bo‘yi 635 m, eni 768 m bo‘lsa, yer maydonining perimetrini toping.
Yechim: P=2(635+768)=1403 Javob:Perimetri 1403
4-misol. Bo‘yi 13 cm, eni 8 cm bo‘lgan to‘g‘ri to‘rtburchakning hamma tomonlari 7 cm dan uzaytirildi.Hosil bo‘lgan to‘g‘ri to‘rtburchakning perimetrini toping.
B=13


A=8 A=8 Yechim: A=13+7=20 b=8+7=15
P=2(20+15)=2*35=70
B=13 Javob:perimetri 70
5-misol.

40

49

1225

790

42

21

6 . Shakllardagi umumiylikni toping. 4- shaklning qolgan shakllardan qanday farqi bor?
SANA:__________ 202__Yil
25-mavzu: Sonli ifodalarni amallar tartibida bajarish
1-misol. 1) Misol to‘g‘ri bajarilganini tekshirib ko‘ring. Nima uchun amallar shunday tartibda bajarilgan?
1 508 · 98 + 53 119 – (4 085 – 34 354 : 89) = 197 204

2-misol. Misollarni yeching:
(988 + 2 715 · 38) : 19=104 158:19=5482
(1 000 – 10 586 : 79) · 25=866*25=21650
3-misol. Masalalarni yeching va yechilishlarini taqqoslang:
1)Ikkita maydondan 234 kg sabzavot yig‘ishtirib olindi. Birinchi maydonning yuzi 48 m2, ikkinchisiniki 30 m². Har qaysi maydondan necha kilogrammdan sabzavot yig‘ishtirib olingan?
Yechim: 48+30=78 234:78=3 3*48=144 3*30=90
Javob:90 kg
2)Bir maydondan 144 kg, ikkinchi maydondan 90 kg sabzavot yig‘ishtirib olindi. Maydonlarning umumiy yuzi 78 m². Har bir maydonning yuzini toping.
Yechim: 144+90=234 234:78=3 144:3=48 90:3=30
Javob:1-maydon yuzi 48m² 2maydon yuzi 30m².