4-мавзу. Товар-моддий захиралар ҳисоби

4-сонли БҲМСда ТМЗга қучидагича таъриф берилган:
Товар-моддий заҳиралар - кейинчалик сотиш мақсадида нормал фаолият юритиш жараёнида тутиб туриладиган ва ишлаб чиқариш жараёнида мавжуд бўлган, шунингдек маҳсулот ишлаб чиқариш, ишларни бажариш ёки хизматлар кўрсатиш жараёнида ёхуд маъмурий ва ижтимоий-маданий вазифаларни амалга ошириш учун фойдаланиладиган моддий активлардир.

Товар-моддий заҳиралар актив сифатида тан олинади, агар:

а) ташкилотга келгусида актив билан боғлиқ иқтисодий фойда келиб тушишига ишонч бўлса;
б) актив қийматини ишончли баҳолаш мумкин бўлса;
в) уларга бўлган мулк ҳуқуқи ўтса.


2-сонли БҲҲСда ТМЗга қуйидагича таъриф берилган:
Товар-моддий захиралар – бу қуйидаги активлардир:
- одатдаги фаолият доирасида сотиш учун мўлжалланган;
- бундай сотув учун ишлаб чиқариш жараёнида бўлган;
- ишлаб чиқариш жараёнида ёки хизматлар кўрсатилишида фойдаланилиши кўзланган хом ашё ва материаллар кўринишидаги активлар.


4.2. ТМЗ лар ҳисобининг асосий вазифалари.
Хўжалик юритувчи субъектларда моддий бойликлардан фойдаланиш устидан назоратни кучайтириш, хўжасизликка қарши курашиш, маҳсулот таннархида моддий харажатларнинг улушини камайтириб бориш масалаларига алоҳида эътибор берилади. Булар бевосита ТМЗлар ҳисобининг вазифаларини белгилайди.
Материаллар ҳисобининг вазифаларига қуйидагилар киради:





4.3. ТМЗ ларнинг туркумланиши.
Корхонада ишлаб чиқариш заҳираларини ҳисобга олишни енгиллаштириш ва унинг самарадорлигини ошириш мақсадида уларни туркумлаш мақсадга мувофиқ ҳисобланади.

• 
  хом-ашё - маҳсулотнинг моддий асосини ташкил этадиган меҳнат ашёларидир. Масалан, пахта, руда ва бошқалар;
  
• 
  материаллар - хом-ашёга таъсир этиш учун қўлланиладиган ва маҳсулотга маълум истеъмол хусусиятини беришда фойдаланиладиган воситалардир;
  
•