4-mavzu. Betonlar uchun kompozit materiallar

2.3-rasm. Fibrobeton tarkibi. 

---

Bazalt 
tolasi 
Uglerod 
tolasi 
Ishlatilish soxasi va ishlab chiqarish usuliga ko‘ra tolali materiallar 6-ta asosiy 
toifalarga bo‘linadi (2.4-rasm). Ularning har biri GOST 14613-83 ―Fibra‖ga mos kelishi 
kerak : 
1.
Metall qirindili 
2.
Bazalt tolali 
3.
Shishatolali 
4.
Uglerod tolali 
5.
Polipropilenli 
6.
Sellulozali 
Metall (po’lat) tolasi
- to‘lqinsimon yoki ankersimon simlar shaklida bo‘ladi.Armatura 
karkasi uchun ishlatiladigan metal tolalar bir necha usulda tayyorlanadi. Eritmani 
qoliplash orqali, elektrotermik yoki mexanik usulda olib boriladi. Eng keng tarqalgani 
mexanik usul xisoblanadi. Ushbu usulda metall tolalarni ishlab chiqarish metalni 
prokat tegirmonida cho‘zish orqali amalga oshiriladi. Metall tolalarni ishlab chiqarish 
texnologiyasini tanlash metall tolaning kerakli diametriga bog‘liq. Ultra yupqa tolalar 
maxsus olmos filtrlari orqali chizish orqali olinadi (2.6, 2.7, 2.8-jadvallar). 

---

Metall 
tolasi 
Polipropilen 
tolasi 
Selluloza 
tolasi 
Shisha 
tolasi 
2.4-rasm. Tolali materiallarning asosiy oltita turi. 
Kamchiliklari: 
a)
massasinig og‘irligi 
b)
korroziyaga chidamsizligi 
c)
beton bilan yaxshi tishlashmasligi 

---

2.5-rasm. Metall (po’lat) tolasi. 
Bazalt (mineral )tola 
bu- magmatik tog‘ jinslarini maxsus pechlar yordamida eritib 
olingan sun‘iy mineral noorganik tola (2.6-rasm). 
Afzalliklari: 
a)
mexanik yuklarga chidamliligi; 
b)
olovga bardoshli (yonmaydi); 
v) betonning uch baravar mustahkamligini ta‘minlaydi. 
Qurilish 
maydonlarida basalt tolali betondan samarali foydalanishga 
misollar: 
a)
ko‘p qavatli binolarni podvallari; 
b)
devor panellari va tolali betondan yasalgan monolit devorlar; 
v)
shahar 
parklarini obodonlashtirishda kichik memoriy shakllar-tolali betondan 
yasalgan haykallar. 

---