4-маъруза. Uftt va mobil aloqa operatorlarini ngn texnologiyasiga migratsiyalash usuli

IMS texnologiyasining asoslari 
IMS asosidagi yangi boshqaruv konsepsiyasi bir necha prinsiplarga 
asoslanadi. 
1.
“Abonent” tushunchasi o‘rniga IMS tizimida “abonent tarmog‘i” 
tushunchasi kiritiladi. Bunda tarmoqda abonent qurilmalari sonini 
oshirish, shuningdek, NGN kirish tarmoqlarida konvergentsiya 
xususiyatlari hisobga olinmoqda. 
2.
Boshqaruv tizimiga abonentlarning uy serveri HSS (Home 
Subscriber Server) abonent joylashuvini nazorat qilish, rouming va billing 
jarayonlarida foydalaniladigan HLR (Home Location Register) - 
abonentlar joylashuvini hisobga olish tizimining ekvivalenti sifatida 

---

qo‘shiladi. 
3.
IMS ni boshqarish asosiga turli qurilmalar o‘rtasida boshqaruv 
jarayonlarnini ajratish bilan Softswitch kontseptsiyasi qo‘yilgan. 
4.
IMS tizimining talab qilinadigan funktsionalligini ta’minlash 
uchun boshqaruv yadrosining arxitekturasini sezilarli darajada 
murakkablashtirish kerak, bu esa MGC ni Softswitch dan bir necha 
elementlarga dekompozitsiya qilinishiga olib keldi. 
Keltirilgan to‘rtta parametrlar IMS ning texnik echimlarini aniqladi. 
IMS ning keltirilgan yangiliklari haqida biroz to‘xtalib o‘tamiz. 
IMS kontseptsiyasining Softswitch dan birinchi farqi - bu abonent 
tarmog‘i tushunchasidir. Gap shundaki, Softswitch kontseptsiyasi 
kompyuter telefoniyasidan kelib chiqqan bo‘lib, shu sababli uning bir 
necha kamchiliklari mavjud, chunki u avvalo faqat telefonli abonentlarga 
mo‘ljallangan edi. NGN spetsifikasi o‘zgartirishlarini kiritdi va 
zamonaviy Softswitch talqinida abonent sifatida kompyuter va SIP-
terminal va boshqalar bodishi mumkin. IMS kontseptsiyasi “abonent” 
tushunchasini “abonent tarmog‘i” tushunchasiga o‘zgartirdi, shu sababli 
IMS tizimida oxirgi qurilmalarga NGN tarmog‘iga birlashtirilgan turli 
tizimlar oilasi ham kiradi. Bu tushunchani talqin qilishda ma’lum 
erkinliklar mavjud, chunki IMS abonent tarmog‘i hajmini aniqlamaydi. 
Eng sodda holatda bu konvergent abonent ulanishi bo‘lishi mumkin, 
masalan, Wi-Fi tarmog‘i bilan ADSL va unda bir necha qurilmalarning 
ulanishi. Ammo IMS nuqtai nazaridan an’anaviy TDM tarmog‘ining 
segmenti yoki NGN segment ham abonent tarmog‘i sifatida qabul 
qilinishi mumkin. Abonent tarmog‘ini bunday talqin qilishda IMS 
kontseptsiyasining demokratikligi va yangiligi ko‘zga ko‘rinadi. Ushbu 
yangilik shunchalik murakkabki, unda zamonaviy texnologiyaning 
barcha xarakteristikalari ko‘rsatilmagan, ammo aynan u IMS ni “HLR 
o‘rnatilgan Softswitch” sifatida ko‘rish imkonini beradi. 
IMS tizimida abonent joylashuvini hisobga olish tizimining 
mavjudligi - IMS abonentlari mobilligining aniq yutug‘idir. Bu erda 
ushbu masalani muhokama qilishning zaruriyati yo‘q. Faqat shuni 
ta’kidlash kerakki, HSS funktsiyalari sotali aloqa tizimlaridagi HLR 
funktsiyalariga nisbatan kengroqdir. Birinchidan, sotali tarmoqda telefon 
abonentlarining joylashuvi haqidagi ma’lumotlar bazasi o‘rniga IMS da 
yangi sifatli vazifani taqdim qiluvchi abonent tarmoqlari joylashuvini 
nazorat qilish funktsiyalari realizatsiya qilinishi kerak. Ikkinchidan, IMS 
xizmatlarini personallashtirish har bir abonentni hisobga olishni talab 
qiladi. Agar HLR da barcha abonentlar bir xil statusga ega bo‘lsa, HSS da 

---

ular kategoriyalarga ajratilishi kerak va personal xizmatlar kontseptsiyasi 
rivojlangani sari HSS da kategoriyalar ko‘payib boradi. Shu tarzda, HSS 
strukturasi HLR strukturasidan sezilarli darajada murakkabroqdir.