Laboratoriya ishi №6

LABORATORIYA ISHI № 6

O‘ZGARMAS TOK GENERATORINI TEKSHIRISH

Oʻzgarmas tok generator— oʻzgarmas tokni generatsiyalaydigan (hosil qiladigan) elektr mashina. Asosan, stator, yakor (rotor) va chulgʻamlar (sim oʻramlari)dan iborat. Aylanuvchi qismi (yakori)ning chulgʻamida induksiyalanuvchi oʻzgaruvchan tokni oʻzgarmas tokka oʻzgartiradi. Oʻzgarmas tok generatori g . ning uygʻotish tizimiga bogʻliq boʻladi. Oʻz-oʻzidan uygʻotishli, mustaqil uygʻotishli va aralash uygʻotishli Oʻzgarmas tok generatorig .lari mavjud. Oʻzgarmas tok generatorig . bir necha Vt dan bir necha ming kVt gacha quvvatga, bir necha V dan bir necha ming V gacha kuchlanishga moʻljallab ishlab chiqariladi. Oʻzgarmas tok generatorig . prokat stanlarida, aerodinamik trubalarda, ekskavatorlar va boshqalarda ishlatiladi

• Oʻzgarmas tok generator— oʻzgarmas tokni generatsiyalaydigan (hosil qiladigan) elektr mashina. Asosan, stator, yakor (rotor) va chulgʻamlar (sim oʻramlari)dan iborat. Aylanuvchi qismi (yakori)ning chulgʻamida induksiyalanuvchi oʻzgaruvchan tokni oʻzgarmas tokka oʻzgartiradi. Oʻzgarmas tok generatori g . ning uygʻotish tizimiga bogʻliq boʻladi. Oʻz-oʻzidan uygʻotishli, mustaqil uygʻotishli va aralash uygʻotishli Oʻzgarmas tok generatorig .lari mavjud. Oʻzgarmas tok generatorig . bir necha Vt dan bir necha ming kVt gacha quvvatga, bir necha V dan bir necha ming V gacha kuchlanishga moʻljallab ishlab chiqariladi. Oʻzgarmas tok generatorig . prokat stanlarida, aerodinamik trubalarda, ekskavatorlar va boshqalarda ishlatiladi

Mеxanik enеrgiyaning elеktr enеrgiyaga aylantirish va, aksincha, elеktr enеrgiyani mеxanik enеrgiyaga aylantirishga mo’ljallangan qurilmalar elеktr mashinalar dеyiladi. Mеxanik enеrgiyani elеktr enеrgiyaga aylantiruvchi mashina gеnеrator dеyiladi. Agar mashina elеktr enеrgiyani mеxanik enеrgiyaga aylantirsa, elеktr dvigatеli dеb ataladi.O’zgarmas tok mashinalari o’zgaruvchan tok mashinalaridan oldinroq (dastlab o’zgarmas tok dvigatеli so’ngra o’zgarmas tok gеnеratori) yaratilgan. O’zgarmas tok mashinalari qaytuvchanlik xususiyatiga ega bo’lib, ular gеnеrator va dvigatеl rеjimlarida ishlay oladi. Ularning tuzilishi ham bir xil.

• Mеxanik enеrgiyaning elеktr enеrgiyaga aylantirish va, aksincha, elеktr enеrgiyani mеxanik enеrgiyaga aylantirishga mo’ljallangan qurilmalar elеktr mashinalar dеyiladi. Mеxanik enеrgiyani elеktr enеrgiyaga aylantiruvchi mashina gеnеrator dеyiladi. Agar mashina elеktr enеrgiyani mеxanik enеrgiyaga aylantirsa, elеktr dvigatеli dеb ataladi.O’zgarmas tok mashinalari o’zgaruvchan tok mashinalaridan oldinroq (dastlab o’zgarmas tok dvigatеli so’ngra o’zgarmas tok gеnеratori) yaratilgan. O’zgarmas tok mashinalari qaytuvchanlik xususiyatiga ega bo’lib, ular gеnеrator va dvigatеl rеjimlarida ishlay oladi. Ularning tuzilishi ham bir xil.

• 0as tok generatorining ‘zgarmyakor o‘ramlarida hosil boMadigan elektr yurituvchi kuch mashinaning qutblari orasidagi magnit oqimi miqdoriga, o'ramning magnit kuch chiziqlarining kesib o‘tish tezligiga va rotordagi cho‘lg‘amning ketma-ket ulangan o'ramlarining soniga bogMiq. ChoMg'amning magnit kuch chiziqlarini kesib o'tish tezligi rotorning aylanish tezligiga va magnit oqimini hosil qiluvchi qutblarning soniga bogMiq. Elektr yurituvchi kuchning miqdorini quyidagi formula bo'yicha aniqlash mumkin:

• bu yerda: F — magnit oqimi, mks. da oMchanadi; n — aylanish tezligi, ayl/min. da oMchanadi; p — mashinaning juft qutblar soni; w - bitta parallel cho‘lg‘am zanjiridagi ketma-ket o‘ralgan o‘ramlarning soni.
• Agarda o‘zgarmas miqdorlar CE bilan almashtirilsa, u holda:

bu yerda: CE — doimiy koeffitsiyent, u mashinaning konstruksiya ko‘rsatkichlariga bogMiq.

• Generatorning uchlaridagi kuchlanish u bo‘sh hoiatda ishlaganda uning uyg‘otish tokiga bogMiq, ya'ni generatorga tashqaridan hech qanday yuk ulanmagan holda, hu holda generatorning aylanishi nominal tezlanish bo‘lib generatoming bo‘sh ishlash tavsifi deyiladi.
• Generatorga yuk, ya’ni iste'molchilar ulangan holda uning uchidagi kuchlanishni quyidagi formula bilan ifodalash mumkin:

bu yerda: E — elektr yurituvchi kuch; lya - yakor o'ramidagi tok, u taxminan yukning tokiga teng; r — yakor o‘ramining qarshiligi.

Xulosa: Oʻzgarmas tok generatorni stator, yakor (rotor) va chulgʻamlar haqida malumot oldik. Oʻzgarmas tok generatorig . prokat stanlarida, aerodinamik trubalarda, ekskavatorlar va boshqalarda ishlatilishini bilib oldik.

• Xulosa: Oʻzgarmas tok generatorni stator, yakor (rotor) va chulgʻamlar haqida malumot oldik. Oʻzgarmas tok generatorig . prokat stanlarida, aerodinamik trubalarda, ekskavatorlar va boshqalarda ishlatilishini bilib oldik.