4 Ma‟ruza. Splan dasturining interfeysi

Ko„rsatgich 
To„g„ri burchak 
Aylana 
Alohida shakl 
Figura 
Chiziq 
Beze egri chizig‟i 
O„lchamlar 
Tugun ulanish nuqtasi 
Tekst 
Matnli blok 
Rasm
Lupa 
O„lchagich 
Ko„rsatgich
– bu kursor uning yordamida sxemada qandaydir element chiziqlarini 
tanlash mumkin, elementlar guruhini ajratish, elementlar kutubxonasidan sxema 
uchun tanlangan element va boshqalarni olib kirish mumkin.

---

To„g„ri burchak
- bu tugma bosilganda to„g„ri burchaklarni, kvadratlarni,
to„ldirilgan to„g„ri burchaklarni chizish mumkin (10- rasm). 
10-rasm. To„g„ri burchak chizish 
Bu tugma bosilganda varaqda ikkita ko‟k linyadan iborat chorraha paydo bo„ladi 
va to„g„ri burchakni chizish uchun kerakli (boshlang‟ich) nuqtada sichqoncha 
tugmasini bosamiz, uni ushlab turib kursorni varaqdagi ikkinchi nuqtaga (yakuniy 
nuqtaga) ko‟chiramiz va sichqoncha tugmasini qo‟yib yuboramiz. To„g„ri burchak 
tayyor bo„ldi, agar siz kvadratni chizmoqchi bo„lsangiz to„g„ri burchakni chizgandagi 
kabi harakatni qilamiz, ammo bunda Ctrl klavishasini bosamiz (11- rasm).
11-rasm. Kvadrat chizish 
Bu tugmaning ta‟sirini yo„qotish uchun sichqonchaning o„ng tugmasini varaq 
rayonida yoki “kaska anjomlar“ panelidagi strelkani bosishimiz kerak, chorraha 
yo„qoladi, boshqa tugmalar ham shunga o„xshash o„chiriladi (12- rasm). 

---

12-rasm. Chorrahani yo„qotish 
O„zingizni to„g„ri burchagingizni qandaydir parametrlarini o„zgartirishingiz uchun 
ko„rsatgichni uning chizig„i bo„ylab ikki marta bosishimiz kerak va bizning to„g„ri 
burchagimizni ko„rinishi quyidagicha o„zgaradi: yuqori chap burchakda kichik oq 
kvadratcha paydo bo„ladi. Endi uni ko„rsatgich bilan “Olib”
 
ichki burchak 
tashqarisiga chiqarish mumkin, shunda burchaklarning dumaloq ko„rinishga 
aylanishini ko„rasiz. Yana uzoqroqga o„tish mumkin, bizda elektron lampaning 
balloni paydo bo„ladi, faqat yonga burilgan. Shundan keyin ko„rsatgichni har qanay 
qora kvadratchaga yaqinlashtiramiz, shunda bizning kvadratchamiz yaqinida strelka 
paydo bo„ladi u mumkin bo„lgan yo„nalishni ko„rsatadi, uni sichqonchaning chap 
tugmasi bilan “Ushlab qolish”
 
mumkin va bizning to‟rt burchagimiz har qanday 
yo„nalishda cho‟zilishi yoki siqilishi mumkin. Sichqoncha bilan tog„ri burchak 
chizig„i bo„yicha ikki marta shaqillaatsak, to„g„ri burchakning hossalar darchasi 
ochiladi (bizning versiyamiz bo„yicha bu darcha “Quyish”- zalivka deb ataladi), bu 
darchada shundy hossalarni o„zgartirish mumkunki, chiziqning kengligi va rangini, 
shuningdek to„g„ri burchakga quyishni amalga oshirish mumkin (13-rasm). 

---

13- rasm. Kontur va (quyish) zalivka buyrug„i