4-маъруза Мавзу: Ҳаво муҳити ва қуёш радиациясининг гигиеник тавсифи ва экологик аҳамияти

4-маъруза
Мавзу: Ҳаво муҳити ва қуёш радиациясининг гигиеник тавсифи ва экологик аҳамияти
1.Ҳаво муҳитининг физик хоссаларини санаб беринг ва микроиқлим кўрсаткичларининг хоналар учун меъёрини айтинг;
Ҳаво ҳарорати, намлиги, харакатининг тезлиги муҳим физиологик аҳамиятга эга бўлган омиллар гуруҳига киради.Микроиқлим шароитлари энг кўп миқдорда организмнинг иссиқлик алмашиниш жараёнига таъсир кўрсатади. Мас., ҳаво ҳароратининг кўтарилиши бошқа параметрлар ўзгармаган шароитда организмда иссиқликни терлаш орқали кўпроқ ажралишига олиб келади, чунки бундай шароитда конвекция, кондукция ва нурланиш орқали иссиқликнинг ажралиши нисбатан камаяди.
2.Ҳавонинг табиий кимёвий таркиби ҳақида тушунча ва яшаш хоналарини ифлословчи манбалар (моддалар);
Атмосфера ҳавосининг табиий кимёвий таркиби тропосфера қатламида нисбатан барқарорлиги яъни деярли ўзгармаслиги билан таърифланади; азот- 78,08%, кислород-20,95%, карбонат ангидрид гази- 0,03% ва 1% дан бироз ортиқча миқдорда инерт газлар ташкил қилади. Амалда ҳаво таркибидаги ҳамма газлар планетадаги ички муҳит- ернинг таркиби, космик моддалар, сув таркибига боғлиқдир. Бунга фақат кислород газини киритмаслик мумкин, чунки Ерда кислороднинг пайдо бўлиши сув буғларининг диссоциацияси туфайли хосил бўлгандир.
3.”Иссиқхона самараси”га таъриф беринг ва унинг сабаблари;
СО2 нинг концентрацияси 0,06% га ортиб кетса, ҳавонинг ўртача харорати 4,5оС га кўтарилади.яъни бутун дунё худудини чўл зоналарига айланиб кетиш хавфини, қурғоқчилик, музликларнинг эриб кетиши, Дунё океани сатҳининг кўтарилиб кетиши ва жуда катта ҳудудларда сув тошқинларига сабабчи бўлиши мумкин. Карбонат ангидрид газининг бандай таъсир самарасини "ИССИҚХОНА САМАРАСИ" деб баҳоланиб, глобал муаммолар қаторига қўшилган, чунки бундай таъсир оқибатларининг айримлари хозирги кунда қайд қилинмоқда.
4.Қуёш радиациясининг оптик қисмининг таркиби;
Қуёш радиацияси таркибидаги оптик қисмининг аҳамияти жуда муҳимдир. Бу турдаги радиациянинг таркибига - инфрақизил нурлар (760-2800 нМ), ультрабинафша нурлар (290-400 нМ), кўзга кўринувчи нурлар (380-760).
5.Ультрабинафша нурларининг тиббиётда қўлланиши.
Бу нурлар иштирокида бадан терисида фосфор-кальций алмашинувини бошқарувчи "Д" витамини синтезланади. Шунинг учун қуёш нури билан етарли даражада бахраманд бўлмайдиган кишилар организмида "Д" гиповитаминоз ҳолати юзага келиши мумкин ва у айниқса болалар организмида " РАХИТ" касаллигини келтириб чиқаради. Катта ёшли одамлар организмида эса (шахтерлар, метрополитен ишчилар) суякларни мўртлашиши, юмшаб қолиш ҳолатларига олиб келиши мумкин.