4 маъруза: Дифференциал кучайтиргич. Операцион кучайтиргич

4 маъруза: Дифференциал кучайтиргич.Операцион кучайтиргич
Режа:

1. 
   Дифференциал кучайтириг (ДК) схемаси.
   
2. 
   Носимметрик кириш ва чиқишли ДК схемаси.
   
3. 
   Динамик юкламали ДК схемаси схемаси.
   
4. 
   Операцион кучайтириг (ОК) таърифи.
   
5. 
   ОК структураси ва принципиал схемаси.
   

Дифференциал кучайтиргич (ДК) ларда ҳам сигнал кучайтириш коэффициентини, ҳам халақитларни сўндириш коэффициентини ошириш учун:
– халақит учун чуқур манфий ТАни таъминлайди;
– бир вақтда фойдали сигнал учун манфий ТАни йўқотади.
ДКда чиқиш кучланиши ҳар бир каскад чиқиш кучланишларининг айирмаси сифатида шаклланиб, кўприк схема кўринишида бўлади.
Кўприк схемалар ўлчашларнинг турли хатоликларини компенсациялаш учун қўлланилади. Бу хатоликлар барқарорликни бузувчи омиллар ҳисобига ҳосил бўлади.



7.1.-расм. ДК ва унинг эквивалент схемаси

Кучайтиргич иккита симметрик елкадан ташкил топган бўлиб, биринчиси VT1 транзистор ва R_К1 резистордан, иккинчиси эса VT2 транзистор ва R_К2 резистордан ташкил топган. R_Э резистор иккала елка учун умумий.

Ҳар бир елка манфий ТАли УЭ уланган каскадни ташкил этади. Схеманинг бошланғич иш режими I₀ ток билан аниқланувчи БТГ ёки уни ўрнини босувчи катта номиналли R_Э резистор билан таъминланади.
ДК элементлари кўприк схема ҳосил қилади. Схема диагоналларидан бирига икки қутбли кучланиш манбаи ± Е_м, иккинчисига эса – юклама қаршилиги R_Ю уланган.
Кўприк баланси шарти, яъни унинг чиқиш кучланиши нолга тенг бўлади

шарт бажарилганда, яъни Е_М кучланишлар ва кўприк елкалари қаршиликлари ўзгарса ҳам, баланс бузилмайди.
Схема симметрик бўлгани учун, кучланиш манбаи ва температура бир вақтда ўзгарганда, чиқиш кучланиши U_ЧИҚ =0 қиймати сақланиб қолади, яъни идеал ДКда нолнинг дрейфи бўлмайди.
ДК симметрик бўлгани сабабли кириш сигнали U_КИР ЭЎлар орасида тенг тақсимланади: уларнинг бирида кучланиш 0,5·U_КИР қийматга ортади, иккинчисида эса шу қийматга камаяди.
Бунда VT1нинг эмиттер ва коллектор токлари мусбат орттирма, VT2 транзисторнинг мос токлари эса – манфий орттирма олади. Натижада чиқиш кучланиши ҳосил бўлади