4-Амалий машғулот Электроника ва автоматика сохасида қўлланиладиган ўлчаш техникасининг метрологик тавсифлари

Сезгирлик остонаси
- бу ўлчанадиган катталикнинг шундай энг 
кичик (бошланғич) қийматики, у ўлчаш асбобининг чиқиш сигналини 
сезиларли ўзгаришига олиб келади. 
S = Х
мин
/Х
ном
*100 %, 

---

бу ерда 
Х
мин
- ўлчанадиган катталикнинг энг кичик (бошланғич) 
қийматидир. 
Асбоб кўрсатишининг вариацияси
- ўлчанаётган катталикнинг 
бирор қийматини, ўлчаш шароитини ўзгартирмаган ҳолда, такрор 
ўлчаганда ҳосил бўладиган энг катта фарқдир ва у қуйидагича 
аниқланади: 

= (А
0
'-А
0
")/А
хmах
*100 %, 
бу ерда
 
А
О
',
 
А
0
"
- ўлчанаётган катталикнинг (намунавий асбоб 
ёрдамида) такрор ўлчашдаги қийматлари. Вариация асосан 
қўзғалувчан қисми таянчга ўрнатилган асбобларда ишқаланиш 
ҳисобига келиб чиқади. 
Асбобнинг ўлчаш хатолиги.
Бу хатолик сифатида мутлақ 
хатолик, нисбий хатолик ёки келтирилган хатолик берилган бўлиши 
мумкин. Бу хатоликлар хусусида олдинги мавзуларда етарли 
маълумотлар берилган. 
Ўлчаш диапазони.
 
Бу асосан кўп диапазонли асбобларга 
тегишли. Аксарият ҳолларда асбобнинг ҳар бир ўлчаш диапазонига 
тааллуқли хатоликлари ҳам берилади. 
Хусусий энергия сарфи.
 
Бу тавсиф ҳам муҳим ҳисобланиб, 
асбобнинг

ўлчаш занжирига уланганидан сўнг киритиши мумкин 
бўлган хатоликларини баҳолашда аҳамиятли саналади. Айниқса, кам 
қувватли занжирларда ўлчашларни бажаришда бу жуда муҳимдир. 
Хусусий энергия сарфи ўлчаш асбобининг тизимига ва 
конструктив ишланишига боғлиқ бўлиб, айниқса, кичик қувватли 
занжирларда ўлчашларни бажаришда жуда муҳимдир.