4 – лаборотория иши

azotlash

  deyiladi. 

Azotlangan  po’latlarning  qattiqligi,  ishkalanishga,  toliqishga  chidamliligi  va  korroziya-bardoshligi 

oshadi. 

Azotlash jarayoni, odatda, mufel’ pechida 500—560°S da po’lat buyum ustidan ammiak gazini 

ma’lum tezlikda o’tkazish bilan olib boriladi. Ammiak gazining yuqori tem’eraturada parchalanishidan 

atomlardan  azot ajraladi: 

2NH

3

 = 2N +3H

2

. 

Atomlar  azot  pechdagi  detalning  sirtiga  diffuziyalanadi,  natijada  uglerodli  po’latlarda  temir 

nitridlar:  FeC;  Fe

2C

;  Fe

4

C,  legirlangan  po’latlarda  legirlovchi  elementlarning  nitridlari  AlC;  MoN; 

CrN;  MnN;  TiN,  VN  hosil  bo’ladi.    Azotlangan  qatlam  qalinligi  azotlash  tem’eraturasiga,  vaqtiga, 

buyum  materialiga,  gazning tozaligiga va boshqalarga bog’liq. Tajribada  buyumlar azotlanganda xar 

10 soatda 0,1 mm qalinlikdagi qatlam azotlanishi aniqlangan. 

Azotlangan  po’lat  buyumlar  200—300°S  gacha  pechda,  so’ngra  zavoda  sovitiladi.  Bunday 

usulda azotlangan detallar qo’shimcha usulda toblanmaydi. 

TS i a n l a sh. 

 Tarkibida  uglerodning  miqdori  0,2—0,4%  gacha  bo’lgan  konstruktsion  po’latlarning  sirtqi 

qatlamini  yuqori  tem’eraturada  (550—950°S)  bir  vaqtning  o’zida  azot  va  uglerod  e