3D modellashtirish va raqamli animatsiya

Morfing 
Morfing
(morphing) – bu uch o‘lchovli animatsiya sohasida 
shunday nomlanuvchi texnologiya bo‘lib, bazaviy (mavjud) karkas 
to‘ridan nusxa ko‘chirish yo‘li bilan obyekt shaklini tekislab 
tuzatish va uni boshqa shaklga yoki 
aniq maqsadli obyekt
(morph 
target)ga o‘zgartirish ishlarini amalga oshirish imkonini beradi. 

---

318 
Morfing mumtoz misollari orasida Terminator-2 filmidagi suyuq 
metalli robot qiyofasining o‘zgarishi (transformasiya)ni keltirish 
mumkin. Morfing bir shakldan boshqa shaklga o‘zgartirish 
bo‘yicha, shuningdek, organizmga xos shakllarni tabiiy ko‘rinishda 
animatsiyalash, ilonning bir tekis sirg‘anishi kabi yoki odam 
chehrasidagi ko‘rinishni o‘zgartirish (masalan, personajning 
suhbatlashish vaqtida) uchun bir talay imkoniyatlarni taqdim etadi 
(6.14-rasm).
Skelet shaklini o‘zgartirish mashhur bo‘lishidan oldin, morfing 
o‘zaro bog‘lanmagan obyektli personajlarni animatsiyalashning 
ba’zi usullaridan biri bo‘lgan. Ba’zan u oldingidek ushbu sifatda 
foydalaniladi, chunki skelet shaklini o‘zgartirish har doim ham 
obyektni transformasiyalashda etarlicha aniq natijalar olish imkonini 
bermaydi. Bundan tashqari, morfing bir poligonal (noparametrik) 
obyektni boshqasiga o‘zgartirish uchun qo‘llaniladi, bu esa etarlicha 
murakkab ish hisoblanadi.
Aksariyat dasturlarda morfinglar orqali shakllar (aniq maqsadli 
obyekt) ko‘rinishini o‘zgartirish yagona yo‘nalish bo‘yicha 
yo‘naltirilgan bir xil sondagi uchlarga ega bo‘lishi kerak, dastur har 
bir uchlar animatsiyasining boshlanishi va tugashini aniq belgilaydi. 
Sakkizta uchga ega bo‘lgan kubni tasavvur qiling – kubning tepa 
qismidagi to‘rtta uchni ko‘chirishda kubni piramidaga morfinglash 
yuz beradi.
Agar aniq maqsadli obyektlar alohidalikda yaratilsa, u holda 
bunday morfingda ba’zi muammolar yuzaga kelishi mumkin, 
shuning uchun foydalanuvchilar ko‘pincha dastlab yagona aniq 
maqsadli obyektni yaratishadi, keyin esa uchlardan birin-ketin nusxa 
ko‘chirishadi va uni keyingi aniq maqsadli obyektga transformasiya 
qilishadi. Bundan tashqari, boshlang‘ichdan oxirgi vaziyatgacha 
uchlarni ko‘chirish uchun dasturlarda to‘g‘ri chiziqli traektoriyadan 
foydalaniladi, karkas to‘ridagi qismlarning buzilishini oldini olish 
maqsadida tez-tez oraliq obyektlar talab etiladi. Ular animatsiya 
vaqtida karkas to‘ri buzilib ko‘rsatilmasligi uchun zarur bo‘ladi.

---

319 
6.14-rasm. Inson yuzi morfingi. 
Har bir obyekt uchun aniq maqsadli obyektlar yaratilgandan 
keyin belgilangan vaqt momentida obyektni to‘liq transfor-
masiyalovchi animatsiyalarni dasturga bildirib turuvchi asosiy kadr 
tayinlanadi. So‘ng uchlar o‘zgarishini, ulkan reallikga erishish 
uchun kadrdan kadrga ularning ko‘chirilishini tuzatish dastur 
tomonidan avtomatik qayta ishlanadi.