3D modellashtirish va raqamli animatsiya

Silindr 
To‘qinsimon 
deformatsiyalanuvchi 
to‘r
 

---

321 
kosmik fazo sifatida qo‘llash mumkin, u orqali kamera “uchib 
yuradi”. 
Zarralar tizimidan foydalanishga misol sifatida kuyoshning 
charaqlashini esga olish mumkin. Zarralarning alohida obyektlari, 
qoida sifatida, o‘zining tuzilmasi bo‘yicha juda oddiy va faqat bir 
qancha yoqlardan tarkib topadi. Obyektlarga belgilangan material 
qachon qo‘llanilsa, shunda ular yagona guruhga to‘planadi, 
obyektlar o‘zlarini individual molekulalar sifatida tutishadi, bu esa 
zarralar tuzilishining oddiyligini berkitadi (6.16-rasm). 
6.16-rasm. Zarralar tizimidan foydalanilgan effektlar. 
Nazorat savollari 
1.
To‘g‘ri kinematikaning animatsiyadagi o‘rnini tushuntiring. 
2.
Teskari kinematikani anmasiya misolida tushuntiring. 
3.
Sirg‘anish effekti qaysi kinematika turida namoyon bo‘ladi? 
4.
Animatsiyada morfing qanday ishlarni bajarilishini ta’minlaydi? 
5.
Morfing orqali shakllar ko‘rinishini o‘zgartirishda dasturlar 
qanday traektoriyadan foydalanadi? 
6.
Shakli o‘zgartiriladigan to‘rlar qanday maqsadda foydalaniladi?
7.
Animatsiyada zarralar tizimi qo‘llaniladigan vaziyatlarga misol 
keltiring. 
 
Tayanch iboralar
: To‘g‘ri kinematika, teskari kinematika, 
morfing, shakli o‘zgartiriladigan to‘rlar, zarralar tizimi. 
ILOVALAR 
Zarralar 
manbasi
 
Shamol 
manbasi
 

---

322 
 
Ilova A. Beze splaynini parametrik tavsifi bo‘yicha model-
lashtirish
 
 
Modellashtirish uchun o‘n oltita tayanch nuqtalar koor-
dinatalari va Bezening geometrik (bazis) matritsasi boshlang‘ich 
ma’lumot hisoblanadi. Tayanch nuqtalar nomerlanishi 3.13-rasm 
bilan 
mos 
tushadi. 
Misol 
tariqasida 
tayanch 
nuqtalar 
koordinatalarini A1 jadvalda keltirilgan qiymatlarda olamiz.
A1 – jadval.
Splayn primitivning tayanch nuqtalari koordinatalari 
Beze splaynining joriy nuqtasi koordinatalarini 
xx, yy, zz 
bilan 
belgilaymiz. Ular (3.5) parametrik ifoda bilan hisoblanadi: 
 
Tayanch nuqtalar koordinatalari matritsa shaklida ifodalanadi:
|
|
,
|
|
, 
|
|
Beze geometrik matritsasi
|
|
Grafikni qurish uchun joriy nuqtaning koordinatalari 
xx, yy, zz 
matritsalarda saqlanishi lozim. Ularning qatorlari va ustunlarini (0, 
Nuqta 
P
00 
P
10 
P
20 
P
30 
P
01 
P
11 
P
21 
P
31
P
02 
P
12 
P
22 
P
32 
P
03 
P
13
P
23
P
33
x
uv 
0 1 2 3 0 1 2 3 0 1 2 3 0 1 2 3 
y
uv 
0 0 0 0 1 1 1 1 2 2 2 2 3 3 3 3 
z
uv 
0 1 -1 0.5 2 1.5 0 0.5 2 1.8 1.5 1.8 1.5 2 1.5 1.5 

---

323 
10) oraliqda yotuvchi