3D modellashtirish va raqamli animatsiya

 
Obyektga xarita qoplash 
 
Obyektga materialni o‘zlashtirish jarayoni, Assign Material to 
Selection (Obyektga materialni qo‘llash) tugmasi bosilganda dastur 
avtomatik tarzda obyektni UVW koordinatalar sistemasida aks 
ettirishidan iborat bo‘ladi. UVW xarita koordinatalari (map 
coordinates) obyektga xaritaning joylashuvini xarakterlaydi: U – 
gorizontal joylashuv; V – vertikal joylashuv; W – chuqurlik. 
Ko‘pincha dastur buni noto‘g‘ri bajaradi, shuning uchun obyektga 
xaritani qo‘lda joylashtirishga to‘g‘ri keladi.
5.84-rasmda “Silindr” obyektiga Bricks_Yellow materialini 
avtomatik joylashtirish natijasi ko‘rsatilgan. Bunda silindr asosi 
tekstura bilan qoplangan, yon tomondagi tekstura g‘ishtlari 
cho‘zilgan.
Aksariyat hollarda dastur, koordinatalarni to‘g‘rilash kerak aks 
holda vizuallashtirish natijasi noto‘g‘ri bo‘ladi degan so‘rovni 
chiqaradi.
5.14-jadvalning davomi 

---

258 
5.84-rasm. 
3D Studio Max dasturida obyektlarni xaritani to‘g‘ri 
joylashtirish uchun ikkita modifikator mavjud: UVW Map (UVW 
xarita) va Unwrap UVW (UVW yoyilgan holat). 
UVW Map (UVW xarita) modifikatori obyektning alohida 
tomonlariga xaritalar joylashtirilishini boshqarish imkonini beradi 
va quyidagi opsiyalarga ega:
1. Mapping (Xaritalarni qoplash) qism menyusida xaritalarning 
qoplanishi shakllarni o‘zgartirish va cheklovchi konteynerlarni 
joylashtirish (Gismo) orqali boshqariladi: Planar (tekislik), 
Cylindrical (Gismo silindr shakli), Spherical (Gismo shar shakli), 
Shrink Wrap (Qobiq), Box (Quti), Face (Yoq), XYZ to UVW 
(Koordinatalarni bir-birini ustiga yotqizish) (5.85-rasm).
Length (Uzunlik), Width (Kenglik), Height (Balandlik) 
parametrlari Gismo geometrik o‘lchamlarni boshqaradi.
U Tile, V Tile, W Tile parametrlari yordamida obyektga turli 
o‘qlar bo‘yicha takrorlash belgilanadi.
2. Alignment (Tekislash) qism menyusi tanlangan buyruqlarga 
bog‘liq ravishda cheklovchi konteynerni (Gismo) tekislash uchun 
mo‘ljallangan: X, Y, Z – tegishli o‘qlar bo‘yicha Gismo burish; Fit 
(Olib kelish) – obyekt atrofiga Gismo o‘lchamlari olib kelinadi; 
Center (Markaz) – obyektga nisbatan Gismo markaziy joylashuvi.

---

259 
5.85-rasm. Cheklovchi konteyner (Gismo) shakllarining turlari:
1. Planar (tekislik); 2. Cylindrical (Gismo silindr shakli);
3. Spherical (Gismo shar shakli); 4. Shrink Wrap (Qobiq); 5. Box 
(Quti); 6. Face (Yoq); 7. XYZ to UVW (Koordinatalarni bir-birini 
ustiga yotqizish). 
Murakkab geometrik obyektlarga (modellashtirilgan qahra-
monlar, hayvonlar va b.) xarita qoplash kerak bo‘lgan vaziyatlarda 
Unwrap UVW (UVW moslashgan holat) modifikatori ishlatiladi. 
Uning imkoniyatlari UVW Map (UVW xarita) modifikatoriga 
nisbatan kengroq va obyektning turli sohalarida xaritani 
joylashtirishni qo‘lda boshqarish imkonini beradi.
Unwrap UVW modifikatori uchta quyi obyektlardan tarkib 
topgan: Vertex (Uch), Edge (Qirra) va Face (Yoq). Tegishli quyi 
obyektni tanlab olib xaritaning joylashgan o‘rnini nazorat qilish, 
moslashgan holatni tahrirlash oynasida obyektning tanlangan 
tarkibiy qismlarini qo‘chirib o‘tish mumkin (5.83-rasm). 
Mazkur modifikator tarkibida uchta bo‘lma mavjud: Selection 
Parameters (Belgilash parametrlari), Parameters (Moslashtirish 
parametrlari) va Map Parameters (Xaritalarni taqsimlash para-
metrlari). 
Parameters (Moslashish parametrlari) bo‘lmasida Edit… 
(Tahrirlash) tugmasi moslashishlarni tahrirlash oynasini ochadi va 
uning tarkibida quyidagi buyruqlar mavjud (5.86-rasm): 

---

260 
1. Belgilangan sohani tahrirlash tugmasi o‘zida tanlangan 
obyektni ko‘chirish, burish, masshtablashtirish va akslantirish 
buyruqlarini qamrab oladi. 
2. Orqa fon xaritasini tanlash Checker (Shaymat maydoni) 
parametridan foydalanib xaritani tahrirlash yoki Pick Texture 
(Teksturani tanlash) buyrug‘i yordamida obyekt teksturasi fonini 
tayyorlash imkonini beradi.
5.86-rasm. “Shisha” obyekti uchun xaritalarni moslashtirish oynasi.