3 Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

Фойдаланилган адабиётлар рўйҳати 
1.
Облачные 
вычисления, краткий обзор или статья для начальника, 2011 г

---

193
http://habrahabr.ru/post/111274/. 
2.
Что такое облачные технологии, 2010 (Автор: HostDB.ru, источник: «Википедия»)– Режим 
доступа: http://hostdb.ru/articles/show/id/47 
3.
M.M. Usanov. Opportunities Use Of Cloud Technologies In The Educational Process 
//“Замонавий фан таълим ва тарбиянинг долзарб муоммолари” электрон журнал. Еlectronic journal 
of actual problems of modern science, education and training. february, 2020-I. ISSN 2181-9750. 
4.
Usanov Mehriddin Mustafayevich. Using of Cloud Technologies in the Process of Preparing 
Future Specialists for Professional Activity // International Journal of Trend in Scientific Research and 
Development (IJTSRD). Volume 4 Issue 5, August 2020 Available Online: www.ijtsrd.com e-ISSN: 
2456 – 6470. 
5.
Ҳамидов Ж.А, Усанов М.М. Олий таълим муассасаларида булутли технологияларга 
асосланган ахборот таълим муҳитининг имкониятлари //Профессионал таълим тизимида 
ислоҳатлар, малака ошириш таълим турида инновацион ғоялар мавзусидаги халқаро илмий-
амалий конференция, Педагогик иннавациялар, касб-ҳунар таълими бошқарув ҳамда педагог 
кадрларни қайта тайёрлаш вва уларнинг малакасини ошириш институти//- Тошкент-2020 й. 
6.
Усанов М.М. Таълимдаги булутли технологиялар //НамДУ илмий ахборотномаси //- 
Научный вестник -НамГУ 2020 йил 12-сон. 
 
ЧЕТ ТИЛЛAРИНИ ЎҚИТИШДA AХБОРОТ ТЕХНОЛОГИЯЛAРИНИ ҚЎЛЛAШ 
Ҳамидова Барно Махмудовна 
ЖДПИ магистранти 
Абдурасулова Диёра Жалиловна 
ЎзМУ Жиззах филиали талабаси 
 
Мақолада инглиз тилини ўқитишда ахборот технологияларидан фойдаланиш муаммоси 
кўриб чиқилган. Таълимга технологияларни жорий этишнинг методологик жиҳатларига мурожаат 
қилинади, масофавий ўқитиш таҳлил қилинади ва ахборот технологияларидан педагогик 
мақсадларда фойдаланишнинг ахлоқий тамойилларини шакллантирилади. 
Чет тилларини ўқитишда ахборот технологиялари - бу электрон қурилмалар ва манбалар 
кўринишидаги ўқув жараёнининг техник жиҳозларидир. Бошқача қилиб айтганда, улар ўргатиш ва 
ўрганишда воситачилик қиладиган "интеллектуал воситалар" дир. Шуни таъкидлайликки, ахборот 
технологиялари ҳар доим муҳандислик ечими ва унга киритилган педагогик ресурснинг ажралмас 
бирлигини англатади. 
Барча ахборот технологиялари ўқитиш, ривожлантириш, таълимга бўлинади. Таълим 
технологиялари ўқитувчи томонидан ўқитиш фаолияти муаммоларини ҳал қилишда уларни 
мунтазам равишда фойдаланиши учун мўлжалланган. Интернет-ресурслардан фойдаланган ҳолда 
ўқувчиларнинг билим функцияларини фаол равишда такомиллаштириш учун ривожланаётган 
технологиялар ишлаб чиқилмоқда. Таълим технологиялари барча фойдаланувчилар учун билим 
ресурсларини кенгайтириш ва уларнинг интеллектуал эҳтиёжларини қондириш учун 
мўлжалланган. 
Aхборот технологиялари, тадқиқотлар шуни кўрсатадики, ўқитиш учун мотивацияни 
оширади, ўқитувчининг ўқитиш имкониятларини кенгайтиради, педагогик ва таълим фаолиятини 
кучайтиради, таълим макони чегараларини кенгайтиради, иштирокчиларнинг билим қобилиятини 
ривожлантиради, педагогик жараённи электрон манбалар билан тўлдиради, турли хил ижтимоий 
гуруҳлар вакиллари учун таълим олиш имкониятларини тенглаштириради. 
Aхборот технологияларини жорий этиш ўқувчиларнинг фаол, конструктив, интерактив, 
диалогли, рефлексив бўладиган таълим фаолиятини ўзгартиради. 
Дастлаб, компютер ҳам сақлаш воситаси, ҳам ахборотни қайта ишлаш воситаси бўлган. 
Интернет нафақат ахборотни сақлаш ва уни қайта ишлаш воситаси, балки фойдаланувчилар 
тармоғида алмашинув ҳамдир. Интернетни ривожлантиришнинг янги тенденциялари доимо 
кенгайиб борадиган билим ресурсларига бир зумда кириш учун ва виртуал жамиятда шахснинг 
ўзини ўзи тасдиқлаш учун мисли кўрилмаган имкониятларни очиб беради. Техник қурилмалар ва, 
авваламбор, Интернет ва мобил алоқанинг бирлаштирилиши, чексиз билимлар оқимига эга бўлган 

---

194
ахборотга бой ижтимоий муҳитда фойдаланувчининг доимий равишда онлайн бўлишининг 
ҳақиқий истиқболларини очиб беради. 
Бундай шароитда инглиз тили кўп маданиятли виртуал жамиятнинг ишлайдиган тилига 
айланади. 
Замонавий ахборот технологияларининг инглиз тилига нисбатан асосий трансформацион 
вазифаси шундаки, пайдо бўлаётган виртуал муҳитда инглиз тили ҳамма жойда тарқалган. 
Инглиз тилини ўқитишда ахборот технологияларидан фойдаланиш табиий равишда чет 
тиллари ўқитувчисининг ахборот компетенцияси муаммосини, яъни компьютер ва Интернетнинг 
замонавий имкониятларини амалий билиши керак. 
Ўқитувчининг ахборот компетенцияси қуйидаги таркибий қисмларни ўз ичига олади: 
рақамли, ресурсли, технологик. 
Рақамли компонент ўқитувчининг компьютер ва Интернет имкониятлари, компьютер 
фойдаланувчисининг маҳорати ва материаллар ва дастурий таъминотни кириш чегараларида 
ўзгартириш, уларни ўзларининг касбий эҳтиёжларига мослаштириш, шунингдек йўқ қилиш 
маҳоратини ўз ичига олади.
Ўқитувчининг технологик компетенциясининг ресурс компоненти нафақат ўқитувчининг 
дунё миқёсидаги компьютер тармоғидаги маълумотларнинг чексиз захиралари ҳақидаги ғоясини, 
балки керакли маълумотларни топиш, тизимлаштириш, методик ёрдамга айлантириш ва ундан 
фойдаланиш қобилиятини ҳам англатади.
Ўқитувчига компьютер ва Интернетдан нафақат маълумот манбаи, балки ахборотни қайта 
ишлаш воситаси сифатида, шунингдек, глобал алоқа воситаси сифатида, шунингдек, ўз 
материалларини нашр эиш ва ўз лойиҳаларини тақдим этишдан моҳирона фойдаланиш учун 
технологик компонент зарур. Бунинг учун ўқитувчи ҳар хил турдаги компьютер муҳаррирларига, 
таржимонларга, энциклопедияларга, электрон жадвалларга, луғатларга, тренажёрлар ва веб-
сайтларга, ижтимоий хизматларга, электрон таълим каби дастурий таъминот қобиқларига ва 
бошқаларга эгалик қилиши керак.
Aхборот компетенсиясининг етарли даражасига эга бўлган ўқитувчи нафақат фойдаланувчи 
даражасида, балки ваколатли даражада ҳам компьютер ва Интернет ресурсларига эгалик қилади. 
Ўқитувчининг ахборот компетенциясининг даражаси ушбу мутахассис компьютердан 
фойдаланган ҳолда ўзининг ўқув материалларини яратиши ва Интернетда нашр этиши 
мумкинлигини англатади. Масалан, ўқитувчи ўзининг ўқув материалларини ўз веб-сайтида нашр 
этиши мумкин. У нафақат тайёр электрон қўлланмалардан фойдаланиши, балки уларни ўз касбий 
ҳолати талабларига мувофиқ равишда такомиллаштириши ҳам мумкин. Масалан, ўқитувчи 
ўзларининг синов материалларини яратиш учун "тест қўрувчиси" дан қандай фойдаланишни 
билади. Билиш даражасидаги ахборот компетенциясига эга ўқитувчи нафақат шаблонлар 
ёрдамида Интернетда ўз веб-сайтини яратиши, балки ўз ечимини таклиф қилиши ҳам мумкин. У 
керакли ўқув материалини электрон ўқув муҳитига импорт қилиши мумкин. У нафақат Интернет-
форумда иштирок этиши, балки ўз Интернет-ҳамжамиятини ҳам яратиши мумкин. 
Инглиз тили ўқитувчисининг ахборот компетенцияси - бу лингводидактика ва "пост-метод" 
даврининг ривожланишидаги пост-коммуникатив даврнинг асосий хусусиятларидан биридир. 
Aхборот технологиялари чет тилларини ўқитишда шунчалик кенг тарқалган бўлиб чиқдики, бу 
нафақат ўқитишда, балки тил синовларида ҳам жиддий ўзгаришларга олиб келди. Ўқитувчи 
ахборот технологияларидан фойдаланган ҳолда ўқитиш техникасини яхши билади. 
Хорижий тилларини ўқитишда ахборот технологияларини жорий этиш ҳам мавжуд ўқитиш 
услубларини ўзгартириши, ҳам билим фаолиятини ташкил этишнинг янги усулларининг пайдо 
бўлиши билан бирга кечди.
Ўқитиш амалиётида янги турдаги вазифалар - тил 
корпусларидан фойдаланган ҳолда ўқитиш методикасига алоҳида эътибор берилиши керак.
Aхборот технологияларининг таълим маконида тарқалишида касбий ўсиш ва ахборот 
компетенцияларини шакллантириш, шунингдек ахлоқ қоидаларига риоя қилиш зарур бўлди. 
Фойдаланилган адабиётлар рўйҳати 
1.
Erben T., Ban R., Castaneda M.Teaching English Language Learners through Technology. 
Routledge. Oxon, 2008. 
2.
Loyo A., McCormack A.Educational Technology in English Language Teaching. National 
University of Rio Cuarto. 2005. 

---

195
3.
Мильруд Р.П. Теория обучения языку. Лин-гвистическая дидактика: монография.
Тамбов, 2003.