3-semestr 1-mashg’ulot. Statistika nazariyasi statistika predmeti va uslubi

2.8-Masala. Joriy yil uchun korxonadagi xodimlar soni to‘grisida kuyidagi ma’lumotlar berilgan (kishi):

	Hodimlar	Xodimlarning o‘rtacha yillik soni
	Kategoriyalari	Sex №1	Sex №2	Sex №3
	Ishchilar	320	375	695
	O‘qituvchilar	30	25	50
	Injener-texnik xodimlar	35	37	67
	Xizmatchilar	17	14	32
	Kichik xizmat ko‘rsatish xodimlari	6	6	12
	O‘t o‘chiruvchilar va qorovullar	5	5	10
	Jami:	413	460	873

Ma’lumotlarni arifmetik nuqtai nazaridan tekshiring va o‘zgartirishlar kiriting.
2.9-Masala. Mantiqiy nazorat yo‘li bilan yoppasiga kuzatish ma’lumotlarini ro‘yxat o‘tkazish varaqasiga yozishda yo‘l qo‘yilgan xatoliklar aniklansin:

1. 
   Ismi, nasabi - AbdullaevB.I.
   
2. 
   Jinsi - Erkak
   
3. 
   YOshi - 5 yosh
   
4. 
   Nikohdami - Ha
   
5. 
   Millati - O‘zbek
   
6. 
   Ma’lumoti - Boshlang‘ich ma’lumotga ega emas
   
7. 
   Daromadlari manbai - Stipendiya.
   

2.10-Masala. Aholi ro‘yxati o‘tkazilishi natijasida savollarga olingan javoblar va anketada qayd etilgan quyidagi ma’lumotlarni mantiqiy tekshiruvdan o‘tkazing (ro‘yxat 12 - 19.01.2000 y.da o‘tkazildi):

1. 
   Ismi, nasabi - KarimovA.S.
   
2. 
   Jinsi - Erkak
   
3. 
   YOshi - 50 yosh, fevral 1950 yilda tug‘ilgan
   
4. 
   Nikohdami - Yo‘q
   
5. 
   Millati - O‘zbek
   
6. 
   Onatili - O‘zbek
   
7. 
   Ma’lumoti - Oliy
   
8. 
   Daromadlari manbai - Korxonadagi ishi
   
9. 
   Ish joyi - Avtoxo‘jalik
   
10. 
    Kasbi - Bosh buxgalter
    
11. 
    Ijtimoiy guruhi - Ishchi
    

3. Statistik jamlash va guruhlash


3.1 - Masala. Joriy davrda bir tarmoqdagi 23 ta zavodning ishlab chiqarish faoliyati quyidagilar bilan ifodalanadi.

Zavodlar tartib raqami	Asosiy ishlab chiqarish fondlarning o‘rtacha yillik qiymati (mln.so‘m)	Ishchilarning o‘rtacha yillik soni, kishi	Ishlab chiqarilgan mahsulot (mln.co‘m.)
1	2	3	4
1	120	339	360
2	230	269	290
3	450	435	560
4	490	505	540
5	280	283	280
6	650	581	940
7	160	200	190
8	200	274	250
9	470	341	350
10	170	201	230
11	300	360	320
12	720	381	860
13	200	227	150
14	250	267	320
15	390	468	420
16	530	395	340
17	330	253	130
18	300	312	340
19	710	411	200
20	310	235	250
21	350	406	490
22	310	311	360
23	560	450	600

YUqorida berilgan ma’lumotlar asosida zavodlarning asosiy ishlab chiqarish fondlari o‘rtacha yillik qiymati va ishlab chiqarilgan mahsulot qiymati o‘rtasidagi o‘zaro bog‘lanishni o‘rganish maqsadida guruhlashni amalga oshiring. Har bir guruh uchun: 1) zavodlar soni; 2) ishchilarning o‘rtacha yillik soni; 3) asosiy ishlab chiqarish fondlarining qiymati (jami va bir zavodga nisbatan); 4) ishlab chiqarilgan mahsulot qiymati (jami va bir zavodga nisbatan); 5) bitta ishchiga to‘g‘ri kelgan mahsulot qiymatlarini hisoblang.
Guruhlash natijalarini yakuniy jadvalda ifodalab - tegishli xulosalar qiling.


3.2-Masala. 3.1 – masala ma’lumotlaridan foydalanib bir zavodga va bir ishchiga nisbatan ishlab chiqarilgan mahsulot miqdori bilan zavodlardagi ishchilar soni o‘rtasidagi bog‘lanishni ko‘rsating. Teng oraliqqa ega 4 ta guruh tuzing. Xulosalar qiling.


3.3-Masala. 3.1-masala ma’lumotlaridan foydalanib korxonadagi mehnat unumdorligi darajasi bilan ishlab chiqarilgan mahsulot hajmi o‘rtasidagi bog‘lanishni o‘rganing. Mahsulot hajmi bo‘yicha guruhlashni amalga oshiring.


3.4-Masala. Ishbay ish haqi oluvchi ishchilarning ish staji va ish haqi to‘g‘risida quyidagi ma’lumotlar berilgan:

Ishchining tartib raqami	Ish staji, yil	Oylik ish haqi, so‘m
1	2	3
1	1,0	14500
2	6,5	14620
3	9,2	14950
4	4,5	14640
5	6,0	14700
6	2,5	14520
7	2,7	14620
8	16,0	14180
9	13,2	14040
10	14,0	14100
11	11,0	15000
12	12,0	14960
13	10,5	14880
14	1,0	14550
15	9,0	14870
16	5,0	14820
17	6,0	14650
18	6,0	14900
19	10,2	14780
20	5,0	14750
21	5,4	14850
22	8,0	14900
23	8,5	14980

Oylik ish haqi va ish staji o‘rtasidagi o‘zaro bog‘lanishni o‘rganish maqsadida ishbay ish haqi oluvchi ishchilarni ish staji bo‘yicha teng oraliqqa ega bo‘lgan 5 ta guruhga ajrating.
Har bir guruh bo‘yicha hisoblang:
a) ishchilar sonini;
b) o‘rtacha ish stajini;
v) o‘rtacha oylik ish haqini;
Natijalarni guruh jadvalida aks ettiring va ularni tahlil qiling.


3.5-Masala.Joriy yil uchun bir tarmoqdagi 30 ta kichik korxona bo‘yicha asosiy ishlab chiqarish fondlarining o‘rtacha yillik qiymati va ishlab chiqarilgan mahsulot to‘g‘risida quyidagi ma’lumotlar berilgan. mln.so‘m:

Korxona tartib №	Asosiy ishlab chiqarish fondlarining qiymati	Mahsulot ishlab chiqarish	Korxona tartib raqami	Asosiy i/ch fondlarining qiymati	Mahsulot i/ch
1	2	3	1	2	3
1	10,2	9,7	16	14,6	14,0
2	12,8	12,5	17	16,2	14,4
3	15,7	16,1	18	14,9	14,5
4	15,1	14,8	19	15,5	17,1
5	17,6	16,5	20	18,4	17,8
6	19,3	21,9	21	16,5	21,2
7	13,0	14,7	22	11,3	10,6
8	10,0	8,3	23	19,5	25,7
9	10,9	9,4	24	13,9	13,0
10	13,5	12,2	25	17,8	18,5
11	17,0	19,6	26	16,9	15,5
12	20,0	19,0	27	15,5	15,2
13	12,1	12,0	28	14,4	14,1
14	12,7	12,4	29	14,2	14,9
15	14,2	17,0	30	16,3	22,3

1.Teng oraliqqa ega bo‘lgan 5 guruhni, korxonalarning o‘rtacha yillik asosiy fondlari qiymati bo‘yicha statistik taqsimot qatorini tuzib, tashkil eting.

2.O‘rtacha yillik asosiy fondlar qiymati va ishlab chiqarilgan mahsulot o‘rtasidagi bog‘lanishni o‘rganish maqsadida asosiy fondlarning o‘rtacha yillik qiymati bo‘yicha guruhlashni amalga oshiring (teng oraliqqa ega bo‘lgan 5 guruhni tashkil qilib).

Har bir guruh bo‘yicha aniqlang:
a) korxonalar sonini;
b) asosiy fondlarning o‘rtacha yillik qiymatini - jami va bir korxonaga nisbatan;
v) ishlab chiqarilgan mahsulot qiymatini – jami va bir korxonaga nisbatan;
g) fondlar qaytimini (fondootdachani)
Natijalarni guruh jadvali ko‘rinishida ifodalang, guruh turini ko‘rsating.


3.6-Masala. 3.5-masala ma’lumotlaridan foydalanib ishlab chiqarilgan mahsulot hajmi va asosiy fondler qiymati o‘rtasidagi o‘zaro bog‘lanishni o‘rganing. Buning uchun mahsulot hajmi bo‘yicha teng oraliqqa ega bo‘lgan 4 yoki 5 ta guruh tashkil qiling. Natijalarni guruh jadvali ko‘rinishida ifodalang.


3.7 - Masala.Joriy davr uchun savdo do‘konlari bo‘yicha quyidagi ma’lumotlar berilgan.

Do‘konning tartib raqami	Savdo hajmi (tovarooborot) mln.so‘m	Muomila harajatlari, mln.so‘m