3– modul. Metallarga qirqib ishlov berish

Tokarlik keskichning element va qismlari .

Keskich ikki qismdan tuzilgan : bosh qismi – qirqish tig‘lari joylashgan ;
o‘zag- tanasi – keskich ushlagichga joylashtirilib maxkamlashga xizmat qiladi. Rasm.da elementlari ko‘rsatilgan
Tokarlik keskichlarining turlari ko‘p .

Keskich elementlari.I- ish qismi (kallagi); II – tanasi ;1- olinadigan yuza ; 2- asosiy orqa yuza ;3- asosiy qirqish tig‘i ; 4- keskich cho‘qqisi ; 5- yordamchi orqa yuza ; 6- yordamchi qirqish tig‘i ;
Ishlanayotgan zagatovkada kesilayotgan davrda quyidagi yuzalarni tarif etadilar.

Tokarlik keskichlari : a- dagal yonadigan utuvchi keskich; b-toza yonadigan utuvchi keskich; v-to‘g‘ri chapaqay keskich; g-to‘g‘ri unaqay keskich; d-yegik chapaqay keskich; d-yegik unaqay keskich .
Ishlanilayotgan – yo‘nilayotgan yuzadan metall qatlami kesiladi bu qatlam qiytim deyiladi.
Ishlangan- yo‘nilgan yuza, qaysiqi, qiytim olib tashlangandan so‘ng hosil bo‘ladi .
Keskich – yo‘nilayotgan yuzasi keskichning asosiy qirqish vositasida hosil bo‘ladi .
Keskichning bosh qismi quyidagi yuzalardan tashkil topgan: oldingi, asosiy orqa,
yordamchi orqa. Oldingi yuza- metall qirindi sirpanib tushadigan yuza .
Asosiy orqa yuza - keskichning kesish yuzasiga qaragan yuzasi. .
Yordamchi orqa yuza - ishlangan yuzaga qaragan.
Oldingi va asosiy orqa yuzalarning kesishgan chizig‘i keskichning asosiy qirqish tig‘ini tashkil qiladi. Oldingi va yordamchi orqa yuzalarning kesishgan chizig‘i-yordamchi qirqish tig‘ini, tashkil qiladi. Keskichning cho‘qqisi - asosiy va yordamchi qirqish tig‘larining uchratgan nuqtasidir.
Keskich geometriyasini aniqlash uchun quyidagi tekisliklar mavjud.
Asosiy tekislik - keskichning uzunasiga va ko‘ndalang surilishiga parallel bo‘lgan tekislik.
Kesish tekisligi - asosiy qirqish tig‘idan o‘tib, kesish yuzasiga urunma.
Asosiy kesuvchi tekislik - asosiy qirquvchi tig‘ning asosiy tekislikdagi iziga tik.
Yordamchi kesuvchi tekislik - yordamchi qirqish tig‘ining asosiy tekisligidagi iziga tik.