3– modul. Metallarga qirqib ishlov berish

Bir detal uchun ketgan vaqt formulasi.

Yuqoridan shuni natija qilish mumkinki, mehnat unumini oshirish uchun bir detal uchun ketgan vaqtni qisqartirish kerak .
N _{unum =} T _s : T _dona ;
T_s – smena uzunlini vaqti : 420 yoki 480 min .= Const
T _dona – bir detal uchun sarf qilinadigan vaqt normasi .
N _unum – mehnat unumi.
T_dona=T_as+T_er+T_xk+T_tan
T_as – asosiy (texnalogik) vaqt, ish bajariladigan vaqt .
T_er - yordamchi : o‘rnatish, tushurish, stanoqni boshqarish asbobni charxlash va o‘zgartirish, o‘lchamo‘lchamo‘lcham va h.k. uchun sarf vaqt .
T_xk- xizmatni tashkil qilish : moylash ; zagatovkalarni asboblarni tiklash uchun vaqt .
T_tan - tanaffus, ish paytidagi : cheqish, tualet va h.k.
T as = Z : p.s
Z – keskichning ish harakati bilan o‘tgan yo‘li :
Z = I_kirish +I_det + I_chiqish = const ;
P – zagatovkaning aylanish tezligi
S – keskichni surish kattaligi
Demak, mehnat unumini oshirish uchun P va S ni oshirish kerak . Bularni keragidan ko‘paytirilsa, tez yoyilib, ishdan chiqadi, kamida mehnat unumi past. Demak, buni urganish kerak, bularning mo‘tadil qiymatini aniqlash kerak . Buning uchun qirqish jarayoni asoslarini bilish zarur.
Kesib ishlash usullari.
Kesib ishlashda keskich zagatovkaga botib, unta nisbatan harakatlanishida ma’lum qalinlikdagi qatlam qirindi tarzida yo‘niladi.

Zagatovkalarni ishlash sxemalari . a – yo‘nish ; b- teshik kengaytirish ; v- parmalash; g- frezalash ; d- doiraviy jilvirlash ; e-yassi yuzalarni jilvirlash . 1-ishlanadigan yuza; 2- kesish yuzasi; 3- ishlangan yuza;

. Mashina detallarini zagatovkalarini texnologik ishlash usullarini shartli klasifikatsiyasi.