3 McCarthy, O'Dell English vocabulary in use pdf

jahon xo‘jaligi – bu xalqaro mehnat taqsimoti, savdo-ishlab 
chiqarish, moliyaviy va ilmiy-texnikaviy aloqalar orqali birlashgan turli 
mamlakatlar xo‘jaliklari tizimidir. 
Jahon xo‘jaligi suby
ektlari
bo‘lib quyidagilar hisoblanadi:
- o‘z ichiga xalq xo‘jaligi majmuini oluvchi davlat; 
- transmilliy korporatsiyalar; 
- xalqaro tashkilot va institutlar; 
- milliy iqtisodiyot chegarasidan chiqqan, xo‘jalik barcha sohalari 
tarkibidagi firmalar. 
Jahon xo‘jaligi milliy xo‘jalikdan yagona jahon bozorining mavjudligi bilan 
farqlanadi. Jahon bozorining amal qilishiga rivojlangan mamlakatlarning 
iqtisodiy siyosati ahamiyatli ta’sir ko‘rsatadi. Jahon bozorining o‘ziga xos 
xususiyati bo‘lib jahon narxlari va xalqaro raqobat tizimining amal qilishi 
hisoblanadi. Aynan xalqaro raqobatning mavjudligi turli darajadagi milliy 
qiymatlarni yagona baynalminal qiymatga keltiradi. Jahon narxi jahon bozoriga 
ne’matlarning asosiy hajmini yetkazib beruvchi mamlakatlardagi shart-sharoitlar 
orqali aniqlanadi. Mamlakatlar o‘rtasida sotish bozorlarini egallash uchun 
keskin raqobat kurashi olib boriladi.
25
Qaralsin: B
о
ris
о
v Ye.F. Ek
о
n
о
mich
е
skaya t
ео
riya: uch
е
b. – 2-
е
izd., p
е
r
е
rab. i d
о
p. – M.: TK V
е
lbi, Izd-v
о
Pr
о
sp
е
kt, 2005, s.497-499. 
26
Qaralsin: Ek
о
n
о
mika: Uch
е
bnik, 3-
е
izd., p
е
r
е
rab. i d
о
p. / P
о
d r
е
d. d-ra ek
о
n. nauk, pr
о
f. A.S.Bulat
о
va. – M.: 
Ek
о
n
о
mist, 2005, s.691.
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

---

210 
Jahon xo‘jaligida har bir o‘zgarishlar (jahon bozoridagi narxlar harakati va 
alohida mamlakatning eksport imkoniyatidan tortib dunyo iqtisodiyotidagi 
tarkibiy siljishlar va xalqaro monopoliyalar faoliyatigacha) dunyodagi barcha 
mamlakatlar manfaatini o‘ziga tortadi. Mamlakatning savdo, ishlab chiqarish, 
valyuta-moliya sohalaridagi jahon tamoyillariga bog‘liqlik obyektiv reallik 
hisoblanadi. Hozirgi davrda har qanday mamlakatni uning iqtisodiyoti qanday 
rivojlangan bo‘lishidan qat’iy nazar, jahon xo‘jaligi aloqalariga jalb qilmasdan 
to‘laqonli iqtisodiy rivojlanishini ta’minlash mumkin emas. 
SHu sababli Prezidentimiz I.Karimov «Mamlakatning jahon xo‘jalik 
aloqalarida, xalqaro mehnat taqsimotida keng miqyosda ishtirok etishi ochiq 
turdagi iqtisodiyotni barpo etishning asosidir»
1
, deb ta’kidlaydi. 
Dunyo bir-biridan maqsadlari, amal qilish mexanizmi bilan farqlanuvchi 
turli xil ijtimoiy-iqtisodiy tuzumlar, xalqaro guruhlarga bo‘lingan. Jahon 
hamjamiyati mamlakatlarini turkumlash har xil mezonlar asosida amalga 
oshiriladi.
Turli mamlakatlarning