3 McCarthy, O'Dell English vocabulary in use pdf

O‘rmalab boruvchi inflyatsiya
holatida narxlar yiliga 10 
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

---

169 
foizgacha, 
jadal inflyatsiyada
20 dan 200 foizgacha, 
giperinflyatsiyada
200 
foizdan yuqori darajada o‘sishi kuzatiladi. 
Bashorat qilish mumkinligiga qarab kutilayotgan va kutilmagan inflyatsiya 
farqlanadi. 
Kutilayotgan inflyatsiya
va uning oqibatlarini oldindan bashorat 
qilish mumkin, 
kutilmagan inflyatsiyani
oldindan aytib bo‘lmaydi. Birinchi 
holda inflyatsiyaning kutilayotgan salbiy oqibatlariga tayyorlanib, uni sezilarli 
darajada yumshatish mumkin. Ikkinchi holda narxlarning kutilmagan o‘sishi 
natijasida mamlakat iqtisodiy axvolining sezilarli yomonlashuvi ro‘y berishi 
mumkin.
4. Ishsizlik va uning turlari. Ishsizlik darajasini aniqlash 
 
Mehnatga layoqatli bo‘lib, ishlashni xohlagan, lekin ish bilan 
ta’minlanmaganlar ishsizlar deyiladi.
Namoyon bo‘lish xususiyati va vujudga 
kelish sabablariga ko‘ra ishsizlik friktsion, tarkibiy, siklik, institutsional, 
texnologik, regional, yashirin va turg‘un ishsizlik turlariga bo‘linadi. 
Kishilar turli sabablar (yangi yashash joylariga ko‘chib o‘tish, ishining 
mazmuni va tavsifi yoqmay qolishi, nisbatan yuqoriroq ish haqi olishga intilish va 
boshqalar)ga ko‘ra o‘z ishlarini almashtirib turadilar. Biroq, bir ishdan bo‘shab, 
boshqa biriga joylashgunga qadar orada ma’lum vaqt o‘tadi (ba’zi adabiyotlarda bu 
muddat 1 oydan 3 oygacha davom etishi ko‘rsatiladi). Aynan shu vaqt oralig‘idagi, 
ya’ni 
bir ishdan bo‘shab yangi ishga joylashgunga qadar bo‘lgan davrdagi 
ishsizlik friktsion (oraliq) ishsizlik deyiladi.
FTT, yangi texnologiyalarning ishlab chiqarishga qo‘llanishi natijasida 
ba’zi bir tarmoq va soha mahsulotlariga bo‘lgan talab qisqarib, zamonaviy 
mahsulot turlariga talab o‘sadi. Natijada ba’zi bir kasb yoki mutaxassislik 
turlaridagi ishchilarga talabning qisqarishi yoki umuman yo‘qolishi ularning o‘z 
kasb va mutaxassisliklarini o‘zgartirish yoki shunday kasblarga talab saqlanib 
qolgan joylarga ko‘chib o‘tishga majbur qilib qo‘yadi.