3 McCarthy, O'Dell English vocabulary in use pdf

Qishloq xo‘jaligidagi iqtisodiy inqirozlar agrar inqirozlar deb ataladi.
Agrar inqirozlar quyidagi shakllarda namoyon bo‘ladi: 1) qishloq xo‘jalik 
mahsulotlarining nisbiy ortiqcha ishlab chiqarilishi, uning sotilmay qolgan juda 
katta zahiralarining to‘planishi; 2) narxlarning pasayishi, daromadlar va 
foydalarning kamayishi; 3) fermerlarning ommaviy ravishda xonavayron 
bo‘lishi, ularning qarzlarining ortishi; 4) qishloq aholisi o‘rtasida ishsizlarning 
ko‘payishi. 
Qishloq xo‘jaligida takror ishlab chiqarish o‘ziga xos xususiyatlarga ega 
bo‘lganligi sababli, agrar inqirozlar o‘ziga xos tavsif kasb etadi. Agrar inqirozlar 
sanoat sikllariga qaraganda odatda ancha uzoqroqqa cho‘zilib boradi. Birinchi 
agrar inqiroz XIX asrning 70-yillarida boshlanib, har xil shakllarda 90-yillar 
o‘rtasigacha davom etgan edi. 
Birinchi jahon urushidan keyin, aholining xarid qobiliyati juda pasayib 
ketgan sharoitda, 1920 yil bahorida keskin agrar inqiroz boshlanib ketdi va 
ikkinchi jahon urushining boshlanishga qadar davom etdi. Uchinchi agrar 
inqiroz 1948 yildan boshlanib, 80-yillargacha davom etdi. 
Agrar inqirozlarning cho‘zilib ketishining asosiy sabablari quyidagilar: a) 
yerga xususiy mulk monopoliyasi sharoitida, u qishloq xo‘jalik ishlab 
chiqarishining rivojlanishida sanoatga nisbatan orqada qolishni taqozo etadi; b) yer 
rentasining mavjud bo‘lishi va uning uzluksiz sur’atda o‘sib borishi. yer 
rentasining, avvalo absolyut rentaning ko‘payishi qishloq xo‘jalik mahsulotlarini 
qimmatlashtirib yuboradi, buning natijasida uni sotish qiyinlashadi; v) ko‘plab 
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

---

166 
mayda dehqon xo‘jaliklarining mavjud bo‘lishi. Mayda ishlab chiqaruvchilar 
xo‘jalikni asosan o‘zi va oilasi uchun zarur tirikchilik vositalarini topish maqsadida 
yuritadi. Inqiroz sharoitida ham ular ishlab chiqarishni qisqartira olmaydilar. 
Tirikchiliklarini o‘tkazish va ijara haqini to‘lash uchun ishlab chiqarishni ilgarigi 
miqiyoslarda olib boraveradi. Bu hol qishloq xo‘jalik mahsulotlarini ortiqcha ishlab 
chiqarishni yana ham ko‘paytirib yuboradi. 
2. Iqtisodiyotda muvozanatning buzilishini