3 McCarthy, O'Dell English vocabulary in use pdf

Pul-kredit sohasidagi inqiroz – mamlakat pul-kredit tizimining tang 
ahvolga tushishi bo‘lib, bunda tijorat va bank krediti keskin qisqaradi, 
qimmatli qog‘ozlar kursi, bank foizi tushib ketishi natijasida banklar sinib, 
yalpi holda bankrotlikka uchraydilar.
Valyuta inqirozi - bu milliy valyuta obro‘sining tushib ketishi, bankda 
valyuta zahirasining tugab, milliy valyuta kursining keskin pasayishi holati.
Birja inqirozi – birjada qimmatli qog‘ozlar kursining tezda tushib 
ketishi, ularni emissiya qilishning qisqarishi, fond birjalari faoliyatidagi 
chuqur tushkunlik, tanglik holati. 
Atrof-muhitni, eng avvalo inson sog‘lig‘ini yo‘qotish, umrini 
qisqartirishga olib keladigan darajadagi vaziyatni vujudga kelishida 
ifodalanuvchi inqiroz ekologik inqiroz deyiladi
. U sanoatning shiddatli tarzda 
o‘sishiga yo‘l qo‘ymaydi. 
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

---

165 
Tarmoqlar inqirozi – milliy xo‘jalikning biron-bir tarmog‘ini qamrab, 
ishlab chiqarishning tarkibiy o‘zgarishi yoki normal xo‘jalik aloqalarining 
buzilishi tufayli yuz beruvchi inqiroz.
Ishlab chiqarishning ayrim sohalari bilan tarmoqlar rivojlanishi 
o‘rtasidagi chuqur nomutanosibliklar oqibatida kelib chiquvchi inqirozlar 
tarkibiy inqirozlar deyiladi. 
Tarkibiy inqirozlar bilan iqtisodiy tebranishlar va shu jumladan iqtisodiy 
faollikning mavsumiy tebranishlari ham mavjud bo‘ladi. Masalan, bayramlar 
arafasidagi xarid qilish, iste’molchilik tovarlarining faollik sur’atida, asosan 
chakana savdoda sezilarli har yillik tebranishlarga olib keladi. Qishloq xo‘jaligi, 
avtomobil sanoati, qurilish ham qandaydir darajada mavsumiy tebranishlarga 
duchor bo‘ladi. 
Iqtisodiy faollik iqtisodiyotdagi uzoq muddatli tamoyillarga, ya’ni uzoq 
muddatli davr, masalan, 25, 50 yoki 100 yil davomida iqtisodiy faollikni ortishi 
yoki pasayishiga bog‘liq. Bu yerda shuni ta’kidlash lozimki, ayrim 
mamlakatlarda (masalan AQSH) uzoq muddatli tamoyil sezilarli iqtisodiy o‘sish 
bilan tavsiflansa, boshqalari uchun iqtisodiy o‘sishning sekinlashuvi xos. 
Iqtisodiy faollikning tebranishini tushuntiruvchi ko‘plab qarashlar mavjud 
bo‘lishiga qaramasdan ko‘pchilik iqtisodchilar, ishlab chiqarish va bandlik 
darajasini bevosita aniqlovchi omil umumiy yoki yalpi sarflar darajasi 
hisoblanadi, deb tasdiqlaydi.