3 McCarthy, O'Dell English vocabulary in use pdf

Valyuta kursi bir mamlakat valyutasining boshqa 
mamlakat valyutasidagi ifodalanishini ko‘rsatadi. 
Valyuta kurslariga bevosita ta’sir ko‘rsatuvchi omillar ichidan quyidagilarni 
ajratib kursatish mumkin: 
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

---

240 
- milliy daromad va ishlab chiqarish xarajatlari darajasi; 
- milliy iste’molchilarning real xarid qilish layoqati va mamlakatdagi 
inflyatsiya darajasi; 
- valyutalarga talab va taklifga ta’sir ko‘rsatuvchi to‘lov balansi holati; 
- mamlakatdagi foiz stavkasi darajasi; 
- valyutaga jahon bozoridagi ishonch va h. k. 
Nazariy jihatdan valyuta kurslarining tebranishini tushuntirish, 
xarid qilish 
layoqatining paritet
(turli mamlakatlar pul birliklari qiymatining bir-biriga 
nisbati) 
nazariyasi
yordamida beriladi. Bu nazariyaga ko‘ra, kurslar nisbatlarini 
aniqlash uchun ikki mamlakat iste’molchilik tovarlari «savati» narxlarini 
taqqoslash talab qilinadi. Masalan, agar O‘zbekistonda bunday «savat», aytaylik 
90 ming so‘m, AQSHda esa 100 dollar tursa, 90 mingni yuzga bo‘lib, 1 
dollarning narxini hosil qilamiz, bu 900 so‘mga teng. Agar boshqa sharoitlar 
o‘zgarmagani holda mamlakatimizdagi tovarlarning narxi oshsa, dollarning 
so‘mga nisbatan almashuv kursi ham oshadi. Bunday bog‘liqlikni quyidagi 
formula orqali ifodalash mumkin: 
i
i
P
P
r
ёки
P
r
P
/
=
×
=
, 
bu yerda: P – mamlakatimizdagi narxlar darajasi; 
P
i 
– xorijiy mamlakatdagi narxlar darajasi; 
r – valyuta kursi yoki xorijiy valyutaning milliy valyutadagi narxi. 
Quyidagi jadvalda keyingi yillar davomida so‘mning AQSH dollariga 
nisbatan ayirboshlash kursi to‘g‘risida ma’lumotlar berilgan.