3-мавзу: талаб ва таклиф таҳлили асослари режа

Талаб ҳажми	Таклиф ҳажми
Маҳсулот ортиқчалигини ёки етишмаслиги
8	70	10
16	60	30
24	50	50
40	30	90

Жадвал малумотлари асосида ҳар қайси бозор ҳолати учун маҳсулотнинг ортиқчалиги ёки этишмаслигини ҳисобланг. Талаб ва таклиф эгри чизиқларини чизиб, мувозанат баҳосини топинг.
2. Қуйидаги жадвалда электродвигателлар бозорида баҳолар ва бу баҳолар бўйичиа улар талаб ва таклифи келтирилган.
Қуйидагилар топилсин:

Баҳо	Талаб ҳажми	Таклиф ҳажми
10	32	4
20	28	7
30	24	10
40	20	13
50	17	16
60	12	19
70	8	22
80	4	25

1. 
   Мувозанат баҳо.
   
2. 
   Агар электродвигателг баҳоси 30 сўм белгиланса, бозорда қандай ҳолат вужудга келади.
   
3. 
   Агар баҳо 70 сўм ўрнатилса, бозорда қандай ҳолат рўй беради.
   
4. 
   Қуйидаги жадвал маълумотлари асосида:
   

X истеъмолчи		Y истеъмолчи		Z истеъмолчи
Баҳо	Талаб ҳажми	Баҳо	Баҳо	Талаб ҳажми	Баҳо
10	0	10	10	0	10
9	0	9	9	0	9
8	0	8	8	0	8
7	1	7	7	1	7
6	2	6	6	2	6
5	4	5	5	4	5
4	6	4	4	6	4
3	10	3	3	10	3
2	15	2	2	15	2
1	21	1	1	21	1
0	25	0	0	25	0

а) x ва y истеъмолчиларнинг талаб эгри чизиғини чизинг. Абcисса оқида талаб ҳажмини, ордината оқида баҳони белгиланг.
б) бозор талаби эгри чизиғини чизинг.
в) фараз қилайлик x ва y истеъмолчилар томонидан товарга болган талаб 2 баравар ошди, лекин z истеъмолчининг талаби ярмига камайди. Ана шу ҳолат учун х,й,з истеъмолчиларнинг талаб эгри чизигини ва бозор талабини тасвирлнанг.

3. Мандаринга бўлган талаб ва таклиф функцияларги қуйидагича берилган

Q_D=5000-5P;
Q_S=-500+5P
Бозорнинг мувозанат параметрлари аниқлансин.
3. Жадвалда берилган маълумотлар асосида бозорнинг мувозанат параметрлари аниқлансин.

Нарх	Талаб ҳажми	Таклиф ҳажми
1 000	4 000	2 000
1 500	3 000	2 800

4. Муқумий номидаги театрда спектакл чиптаига бўлган талаб P=5220-0.05671Q кўринишида. Бу ерда, P- чипта нархи сўмда, Q- чипталар сони. Кассада чипта неча сўмдан сотилса пул тушуми максимал бўлади?
5. 2019-йилда Тошкент Давлат Иқтисодиёт Университетидаги талабалар ўртасида сўнгги маркадаги ноутбук учун энг кўпи билан қанча тўлашлари мумкинлиги ҳақида ўтказилган сўров натижалари қуйидаги жадвалда келтирилган

Талабалар сони	2 000	1500	1100	800	500	200
Тўлашлари мумкин бўлган максимал нарх $	300	400	500	550	600	700

Ушбу маълумотлар асосида умумий талаб шкаласини аниқлаш мумкинми? Агар бўлса қандай қилиб?
6. Шакар бозори мувозанат ҳолатга яқин ҳолатда. Мувозанат нарх 1300 сўм. Маҳсулот ҳажми 10 000 кг. 1 кг. шакар нархи 1200 сўм бўлса, талаб ортиб 12000 кг., таклиф 9000 кг. ташкил қилди. Шакарга бўлган талаб ва таклиф функциялари аниқлансин. Давлат 1 кг шакар нархини 1250 сўм қилиб белгилади. Давлатнинг нарх сиёсати қандай оқибатларга олиб келади?
7. Талаб ва таклиф функциялари тўғри чизиқ кўринишида. Мувозанат нарх 10 000 сўмга, мувозанат ҳажм эса 3600 га тенг. Нарх 8000 сўм бўлганда талаб ҳажми 40000 тани ташкил этади. Агар нарх 12500 бўлса, таклиф ҳажми аниқлансин.
8. Бозордаги таклиф функцияси А товар учун Q_S=4P-2000 га тенг. Аввал бу бозордаги талаб ҳажми Q=19000-2P кўринишида эди. Сўнгра эса реклама туфайли 11000-2P га ортди. Бозорнинг олдинги ва ҳозирги мувозанат параметрларини топинг.