3 Мавзу: Ривожланиш фалсафаси. Фалсафанинг асосий қонунлари ва категориялари. Маъруза режаси

Такрорлаш учун саволлар
1. Диалектика таълимотининг фалсафа фанидаги ўрни ва аҳамиятини қандай тушунасиз?
2. Қонун тушунчасини қандай таърифлайсиз?
3. Олам ривожланишининг умумфалсафий қонунларини таъкидланг ва қисқача моҳиятини таърифлаб беринг.
4. Фалсафа категорияларини таърифланг ва таснифлаб беринг.

Билим ва кўникмаларни баҳолаш материаллари (тест):

1. ДИАЛЕКТИКА ТЎҒРИСИДА ҚАЙСИ ЖАВОБ ЭНГ ТЎҒРИ?
А) Ҳаракат, ўзгариш, ривожланиш тўғрисидаги таълимот.
Б) Назарий ва амалий билиш, тадқиқотлар усули.
В) Ривожланиш қонунлари ва категориялари тизими.
Г) Дунё алоқадорлиги ва ривожланишининг умумий қонунлари ва категориялари тўғрисидаги таълимот.
2. Диалектикани “баҳс, мунозара санъати” деб ҳисоблаб, “Ҳақиқат мунозара, баҳслашув орқали қўлга киритилади” деган машҳур фикр қайси юнон мутафаккирига мансуб?
А) Афлотун (Платон)
Б) Арасту (Аристотель)
В) Суқрот (Сократ)
Г) Батломус (Птолемей
3. ДИАЛЕКТИК ҚОНУН ТАЪРИФИНИ АЙТИНГ.
А). дунёдаги нарса ва ҳодисаларнинг объектив муҳим, зарурий, умумий, нисбий барқарор алоқалари йиғиндиси.
Б). реал воқеаларнинг кетма-кет келиши.
В). объектив оламдаги нарса ва ҳодисаларнинг умумий муносабатлари.
Г). объектив оламни билиш босқичи.
4. ДИАЛЕКТИК КАТЕГОРИЯ НИМА?
А). реал оламдаги нарса ва ҳодисаларнинг умумий хоссаларини акс эттиради.
Б). воқелик ва билиш ҳодисаларининг белгиларини, муносабатларини ривожлантиради.
В). воқелик ва билиш ҳодисаларининг энг умумий ва муҳим хоссаларини, томонларини, муносабатларини акс эттирадиган тушунча.
Г). тафаккур оламига хос умумий белгилар.
5. Диалектик инкорга кўра ривожланишнинг спиралсимон характерига хос уч муҳим жиҳатлар қайсилар?
А). Тезис, антитезис ва синтез.
Б). Ривожланиш инкорни-инкорлар занжиридан иборат илгариланма жараён.
В). Эскининг емирилиши, янгининг пайдо бўлиши, ривожланиш шарти.
Г). Деструкция, кумуляция ва конструкция.