3-mavzu: Quyosh energetikasi



Download 475,5 Kb.
Pdf ko'rish
bet2/10
Sana31.12.2021
Hajmi475,5 Kb.
#261011
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
о

p

p

х

АМ

 ;                                    (3.1) 



bu yerda: r – atmosfera bosimi, Pa;   

              r



o

=1,013×10

5

 Pa – normal atmosfera bosimi; 



              – gorizontga nisbatan Quyoshning balandlik burchagi, grad. 

        3.2-rasm  da  turli  xil  sharoitlarda  quyosh  nurlanish  intensivligining  spektrli  taqsimlanishi 

kо‘rsatilgan. 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

3.2-rasm: Quyosh nurlanish intensivligining spektr bо‘yicha taqsimlanishi: 1-spektr AM0; 2-

absolyut qora jism; 3-spektr AM1 4-spektr AM2 

0,2             0,8              1,4               2,0             2,6 

Tо‘lqin uzunligi, mkm 

2400 


 

 

 



1600

 

 



 

 

  800 



 

                                       

      0 

S

pe



ktr bо‘

yicha


 int

ensivl


igi

ning 


taksim

lanishi


,  Vt m

2

 mk



m

-1

 



  

  2 



  3 

  




 

        Yuqori egri chizig‘i AM0 Yer atmosferaning chegaradan tashqaridagi quyosh spektriga mos 

keladi (masalan, kosmik kemaning bortida), ya’ni havo massasi nolga teng bо‘lganda. U 5800 K 

temperaturadagi 

absolyut 

qora 


jismning 

nurlanish 

intensivligining 

taksimoti 

bilan 

approksimatsiyalanadi. AM1 va AM2 egri chiziqlar tegishlicha Quyosh zenitda va Quyosh bilan 



zenit  orasida  60°  bо‘lgan  hollarga  mos  keladigan  Yer  sirtidagi  quyosh  nurlanishning  spekral 

taksimotini  tasvirlaydi.  Bunda  nurlanishning  tо‘la  quvvati  tegishlicha  –  925  va  691  Vt/m

2

 

bо‘ladi. Yer sharoitida AM1,5 kattalik eng tavsifli bо‘lib hisoblanadi (Quyosh gorizotga nibatan 



45

o

  ostida).  Quyosh  nurlanishning  integralli  sirtki  zichligi  835  Vt/m



2

  bо‘lib  u  standart  sifatida 

qabul qilingan. 

        Optik darchasi sohasida yer atmosferasi quyosh nurlanish uchun eng shaffofli bо‘ladi (80% 

ga  yaqin  о‘tkazadi).  Uzoq  qisqa  tо‘lqinli  va  infraqizil  sohasidagi  nurlanish  atmosfera  bilan 

deyarli tо‘liq yutiladi. 

        Yashil о‘simliklar uchun quyosh energiyasi asosiy energiya manbai hisoblanadi: fotosintez 

natijada yashil massasi hosil bо‘ladi.  

        Quyosh radiatsiyasining Yer shari buylab taqsimlanishi va uning vaqt mobaynida о‘zgarishi 

sof astronomik omillar, ya’ni Yerning Quyosh atrofida aylanishi, orbita tekisligiga nisbatan Yer 

aylanish о‘qining og‘ishi va Yerning sutkalik aylanishi bilan aniqlanadi. 

 

 



 

 

 



 

 

 



3.3-rasm: A joyning φ kenglikni va ψ uzunlikni aniqlash sxemasi; 

V – quyosh vaqti bo‘yicha tush davrda sirtni yoritish sxemasi; 

  N va S – shimoliy va janubiy qutblar; 1 va 2 – ekvatorial va meridional tekisliklar; 

 3 va 4 – gorizontal va qabul qiluvchi yuzalar; O – Yer markazi; A – Yer sirtidagi nuqta;  



V va S – A nuqta va Grinvich uzunliklarga ega bo‘lgan ekvatordagi  nuqtalar;  


Download 475,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish