3-mavzu. Nutq tovushlari va ularning tasnifi

XIII. Papuas tillari:
enga, chimbu, xagen, kamano va b.

---

XIV. Afrika tub aholisi tillari. 1. Bantu tillari. 
1. Shimoli-g‘arbiy guruh:
bube, lundu, fang, benga va b.
2. 
Shimoliy guruh: 
konjo, ganda, rundi va b. 
3. Kongo daryosi havzasidagi tillar: 
kongo, ndongo, poto, ngala va b. 
4. 
Markaziy guruh:
luba, bemba, subiya va b. 
5. Sharqiy guruh: 
suaxili, sango., shambala va b. 
6. Janubi-g‘arbiy
guruh: 
zulu, soto, venda, shona va b. 
7. G‘
arbiy guruh: ndonga, lunda va b.
2. Bantoid tillari.
Sharqiy: tiv, 
bamileke, bali, efik va b. 
Markaziy:
senufo, kulango, mosi, gurma va b. 
G‘arbiy: 
gola, tenda, fomi, volof, ful va b. 
3. 
Mande tillari: 
mandingo, malinke, bombara, mende, loma va b. 
4. Gviney tillari: 
kru, kva, akai, eve, yoruba, nupe, 
edo, ibo, tvi va b. 
5. Songai tillari: 
songai, zarma, dendi.
6. Kanuri-teda tillari: 
kanuri, teda.
7. Markaziy
va sharqiy Sudan tillari: 
zanda, banda, miltu, berta, koma, barea, kunama va b. 
8. Kordofan tillari:
talodi, lafofa, 
tageli va b. 
9. Nilot tillari:
nuer, shilluk, bari, nyangya, pokot, gola va b. 
XV. Paleoafrika tillari oilasi: 
bushmen (sani), gottengot (nama).
XVI. Paleoosiyo tillari oilasi: 
A. Chukot guruhi:
chukot, koryak, kamchadal. 
B. Sibir guruhi:
odul, nivx. 
D.Ket
tili. 
XVII. Eskimos tillari oilasi:
eskimos, aleut.
XVIII. Shimoliy Amerika tillari oilasi:
algonkin tillari, irokez tillari, siu tillari, naetchz -muskok tillari, 
atabask, mossk tillari, penuti , xoka tillari.