3-Mavzu: Moliyaviy hisobning me’yoriy-huquqiy asoslari

Buxgalteriya hisobi ma’lumotlaridan foydalanuvchilarni ikkiga ajratish mumkin:

Buxgalteriya hisobi ma’lumotlaridan foydalanuvchilarni ikkiga ajratish mumkin:

- ichki foydalanuvchilar;

- tashqi foydalanuvchilar.

Moliyaviy hisob ma’lumotlaridan ichki foydalanuvchilarga korxona, boshqaruv apparati xodimlari kiradi.

Korxona boshqaruv apparati xodimlari korxona faoliyati boshqaruviga va korxona oldiga qo’yilgan vazifalar bajarilishiga, belgilangan maqsadlarga erishilishiga to’liq javobgardirlar.

Raqobatga asoslangan bozor iqtisodiyoti sharoitida korxona boshqaruv apparati ikki asosiy omilga e’tibor bermog’i zarur:

- korxona rentabelligi;

- korxona likvidligi.

Moliyaviy hisob ma’lumotlaridan tashqi foydalanuvchilarni ham o’z navbatida ikki guruhga ajratish mumkin:

Moliyaviy hisob ma’lumotlaridan tashqi foydalanuvchilarni ham o’z navbatida ikki guruhga ajratish mumkin:

A) korxona faoliyatidan bevosita manfaatdorlar;

B) bilvosita manfaatdorlar.

Korxona faoliyatidan bevosita manfaatdorlarga quyidagilarni misol tariqasida keltirish mumkin:

• aksiyadorlar;
• kreditorlar;
• mol yetkazib beruvchilar va xaridorlar;
• soliq nazorati inspeksiyasi;
• mehnat birjalari va boshqalar.

Moliyaviy hisobot ma’lumotlaridan foydalanuvchilarni korxona faoliyatidan bilvosita manfaatdorlarga quyidagilar kiradi:

Moliyaviy hisobot ma’lumotlaridan foydalanuvchilarni korxona faoliyatidan bilvosita manfaatdorlarga quyidagilar kiradi:

• auditorlik firmalari;
• moliyaviy savollar yuzasidan maslahatchilar;
• qimmatbaho qog’oz birjalari;
• qonunchilik organlari;
• huquqshunoslar (xo’jalik sudi vakillari);
• matbuot va axborot agentliklari;
• savdo, ishlab chiqarish assotsiatsiyalari;
• ijtimoiy sug’urta organlari;
• kasaba uyushmalari.

3.3. Buxgalteriya hisobi bo’yicha xalqaro tashkilotlar

3.3. Buxgalteriya hisobi bo’yicha xalqaro tashkilotlar

Bizning respublikamizda buxgalteriya hisobining tartibga solish huquqiga ega manbalar quyidagilardir:

- qonunchilik organlari tomonidan qabul qilingan me’yoriy va qonuniy dalolatnomalar;

• Moliya vazirligini Davlat statistika qo’mitasi bilan birga, hamda vazirliklar va tarmoqlar malakali mutaxassislari, professional jamoat tashkilotlari ishtirokida qabul qilgan me’yoriy dalolatnomalari va ko’rsatmalari.

1991 yilga kelib qo’mitada 79 ta davlatdan 106 ta professional buxgalteriya tashkilotlari a’zo bo’lib, asta-sekinlik bilan shu davlatlarga tatbiq etilayotgan 30 ta andoza ishlab chiqildi

Xalqaro amaliyotda buxgalteriya hisobini me’yoriy tartibga solishni to’rt darajali tizimi ko’zda tutilgan.

Birinchi daraja – qonuniy dalolatnomalar, masalan, «Buxgalteriya hisobi to’g’risida»gi qonun.

Ikkinchi daraja – asosiy qoidalar yig’indisi, ya’ni buxgalteriya standartlari.

Uchinchi daraja – mamlakat va turli tarmoqlar bo’yicha buxgalteriya hisobini yuritish yuzasidan takliflar, metodik qo’llanmalar.

To’rtinchi daraja – hisob siyosatini aniqlash va hujjat aylanishini tashkil etish yuzasidagi korxonada ishlab chiqilgan hujjatlarni keltirish mumkin.

E`TIBORINGIZ UCHUN RAXMAT!!!