3-Mavzu: Metallarni kesish jarayoni to’g’risida umumiy ma’lumot. Reja: Kesib ishlash usullarining mashinasozlikda tutgan orni

Dona va mashina vaqti.

Bir dona zagotovka ustida ma’lum operastiyani bajarish uchun ketadigan vaqt Tg quyidagi elementlardan tashkil topadi.

T_g qT_as q T_yor q T_ish. _ur q T_tan,
Bu erda T_g - donalab yasash vaqti, min;
T_as- asosiy (texnologik) vaqt, min;
T_yor - yordamchi vaqt, min;
T_{ish ur} - ish o’rniga xizmat ko’rsatish vaqti, min;
T_tan - shaxsiy zarurat va dam olish vaqti, min;
Asosiy (texnologik) vaqt - bu shunday vaqtki, uning o’tishida qirindi ajratib olish jarayoni bajariladi. Dastgohlarda ishlayotganda asosiy (texnologik) vaqt mashinali va qo’lda-mashinali bo’lishi mumkin.
Mashina vaqti - bu vaqt davomida ishchining ishtiroqisiz qirindi ajratib olish jarayoni bajariladi (mas. valchani tokarlik dastgohida mexanik surishga ulash bilan yo’nishga ketgan vaqt).
Tokarlik ishlov berishda bir o’tish uchun mashina vaqti quyidagi formuladan hisoblanadi.
Tm q-Lg’n•S min,
bu erda L - keskichni surish yo’nalishi bo’ylab qancha uzunlikda kuchganini belgilovchi miqdor (mm), (3.16-shakl );
n-zagotovka (shpindel)ning mino’tiga aylanishlar soni (aylg’min);
S - surish mmg’ayl, o’z navbatida



3.16. – shakl. Keskichning bo’ylama yo’nishda yurish (hisoblash) uzunligi
Lqℓq u q e mm,
bu erda ℓ - zagotovkani surish yo’nalishida yunilgan sirti uzunligi (mm),
u - keskichni kesib kirish kattaligi (mm),
e - keskichni kesib chiqish kattaligi (mm) (2.16-shakl).
Kesib kirish kattaligi, kesish chuqurligi va plandagi bosh burchak qiymatidan bog’lik.
uq t•stg φ mm
Agar valcha ko’ndalangiga yunilsa Lq( D g’2) q u q e mm

Truba ko’ndalangiga yunilsa L q (D g’2) qu q e bo’ladi.

Kesib chiqish miqdori eq1÷3 mm oralig’ida qabo’l qilinadi.
Agar zagotovkaga ishlov berish bir necha o’tishlarda bajarilsa va ularning hammasi bir xil aylanish chastotasi va surishlarda bajarilsa, o’nda mashina vaqti
Tmq(Lg’n•S) i min, bu erda i - o’tishlar soni. O’tishlar soni ishlov berishga qoldirilgan qo’yimga bog’lik, agar o’tishlar bir xil kesish chuqurligi bilan bajarilayapti deb hisoblansa, o’nda
iqhg’t
bu erda h- ishlov berishga qoldirilgan kuyim (mm), t- kesish chuqurligi (mm). Mashina vaqti formulasiga o’tishlar soni ifodasini qo’ysak,

Tm q L•hg’n•S•t min olamiz.