3-mavzu. Ijtimoiy sohadagi isloxotlarni chuqurlashtirish. Xavfsizlik, millatlararo totuvlik va diniy bag’rikenglikni ta’minlash

“O’zbekiston  Respublikasining  davlat  mustaqilligi  asoslari  to’g’risida”gi  qonun  va  yuqorida 

tilga olingan boshqa hujjatlarning qabul qilinishi O’zbekistonning o’z tashqi siyosatini mustaqil 

amalga  oshirishiga  mustahkam  zamin  yaratdi.  Bu  xususda  Birinchi  Prezidentent  I.Karimov: 

“O’zbekistonning davlat mustaqilligini qo’lga kiritganligi va u xalqaro miqyosda tan olinganligi 

shuni bildiradiki, bundan buyon Respublika mustaqil ichki va tashqi siyosatini olib boradi, hech 

kimning vositachiligisiz o’zaro manfaatli munosabatlarni o’rnatadi. Respublikani haqiqatan ham, 

                                                           

10

Турсунов А. С. Ўзбекистон Республикаси Контституцияси ва ташқи сиёсат.-Т.: ТДЮИ, 

2005. 28-бет. 

2

 Во имя сохранения мира и укрепления независимости Узбекистана. – 

март,  2009,

www.mfa.uz.

 

---

uning milliy manfaatlaridan kelib chiqqan holda... yuksaltirish amalda mumkin bo’lib qoldi”,— 

degan edi

11

.  

Mazkur qonunning 13 va 14-moddalarida O’zbekiston chet davlatlar bilan diplomatik, konsullik, 

savdo aloqalari va boshqa aloqalar o’rnatishi,  ular bilan muxtor vakillar  ayirboshlashi,  xalqaro 

shartnomalar  tuzishi  hamda  xalqaro  tashkilotlarning  a’zosi  bo’lishi  mumkinligi,  shu  bilan  bir 

qatorda,  mamlakatimiz  xalqaro  iqtisodiy  munosabatlarning  mustaqil  sub’ekti  ekanligi, 

investorlarning huquqlarini belgilashi, o’zining konvertatsiya qilinadigan valyuta jamg’armasini, 

oltin  va  boshqa  zaxiralarini  yaratishi,  ayirboshlanadigan  valyutani  sotishi  va  sotib  olishi 

belgilangan.  

“O’zbekiston Respublikasi tashqi siyosiy faoliyatining asosiy printsiplari to’g’risida”gi 

qonunga  binoan  tashqi  siyosiy  faoliyatining  asosiy  printsiplari  quyidagilardan  iboratligi 

belgilanadi:  

Respublika  davlatning,  xalqning  oliy  manfaatlari,  farovonligi  va  xavfsizligini  ta’minlash 

maqsadida  ittifoqlar  tuzishi,  hamdo’stliklarga  va  boshqa  davlatlararo  tuzilmalarga  kirishi  va 

ulardan ajralib chiqishi mumkinligi;  

O’zbekistonning  ishlarga  aralashish,  mustaqillikni  va  suverenitetni  kamsitish  hamda 

davlatlararo  munosabatlarni  mafkuralashtirishning  har  qanday  ehtimolini  istisno  etuvchi  teng 

huqukli va o’zaro foydali munosabatlarni barcha  davlatlar bilan yo’lga qo’yishi;  

BMT,  YeXHT  hamda  boshqa  xalqaro  tashkilotlar  ishida  faol  ishtirok  etish,  Yevropa,  Osiyo  va 

jahon  xavfsizlik  tuzilmalariga  integratsiyalashuv  O’zbekiston  tegishli  tuzilmalarining  tashqi 

siyosiy faoliyatidagi eng muhim vazifa ekanligi;  

O’zbekiston  mamlakatning  barqarorligini,  sobitqadam  rivojlanishi  va  milliy  xavfsizligini 

ta’minlash  imkonini  beradigan,  jahon  xo’jalik  aloqalariga  axborot,  texnologiya  va 

kommunikatsiya  jihatidan  kirib  borishiga  ko’maklashadigan  davlatlararo  tuzilmalarga,  shu 

jumladan, iqtisodiy tuzilmalarga ustuvor ahamiyat berishi;  

O’zbekiston harbiy-siyosiy bloklarda ishtirok etmasligi;  

O’zbekiston  mintaqadagi  hamda  undan  tashqaridagi  mojarolarning  oldini  olish  va 

ularni bartaraf etish maqsadida hukumatlararo va hukumatga qarashli bo’lmagan tuzilmalarning 

ishida faol qatnashishi.  

Mamlakatimiz  tashqi  siyosiy  faoliyati  asoslanuvchi  hujjatlardan  yana  biri  bu  –  “O’zbekiston 

Respublikasining Harbiy doktrinasi” hisoblanadi. Harbiy doktrina mudofaa siyosatining negizini 

tashkil etadi va u milliy xavfsizlik umumdavlat kontseptsiyasining tarkibiy qismi bo’lib, tashqi 

siyosat, davlatlararo munosabat masalalariga, urush va tinchlik muammolariga mutlaqo yangicha 

yondashuvlarga asoslanadi.  

Ushbu  doktrinaga  asosan,  O’zbekiston  xalqaro  va  davlatlararo  muammolarni  urush  yo’li  bilan 

hal  etishga  qat’iyan  qarshi  chiqadi  va  jahon  hamjamiyati  davlatlari  o’rtasida,  harbiy  mojarolar 

chiqishini  preventiv  diplomatiya  vositasida  bartaraf  qilishda  faol  ishtirok  etishni,  ziddiyatlarni 

keskinlashtiradigan  sabablarga  barham  berishga  yoki  ularni  yengishga  kuch-g’ayrat  sarflashni 

o’z tashqi siyosatining asosiy vazifasi, deb hisoblaydi.  

Davlatimiz tashqi siyosiy faoliyatini olib borishda muhim o’rin tutadigan qonunlardan yana biri