3-mavzu: atrof-muhitni muxofaza qilishning tashkiliy va huquqiy asoslari reja

Sohaviy boshqaruv organiga tabiiy resurslardan foydalanish bilan bir vaqtda ulaming ma’lum bir sohasini muhofaza qiluvchi vazirlik va qo‘mitalar kiradi. Ularga Qishloq va suv xo‘jaligi vazirligi, Kon-texnika davlat nazorati hamda Baliqchilik Davlat qo‘mitasi kiradi.
Vazifaviy davlat organlariga o‘zlarining boshqa turdagi vazifalari bilan birgalikda tabiiy resurslaming bazi turlarini mu­hofaza qilish vazifasini ham bajaruvchi vazirlik va tashkilotlar kiradi. Bular jumlasiga Sog‘liqni saqlash vazirligining Sanitariya- epidemiologiya nazorati Bosh boshqarmasini va Ichki ishlar vazirligi (atmosferani transport chiqindilaridan muhofazalash xiz- mati)ni kiritish mumkin.
Tabiatni muhofaza qilish ishida ba’zi jamoatchilik tashkilotlari faoliyati ham alohida o‘rin tutadi. Darhaqiqat, O‘zbekistonda tabiatni muhofaza qilish va undan foydalanish ishlari chuqur tarixiy ildizga ega bo‘lib, ajdodlarimiz qadim zamonlardayoq yerdan unumli foydalanish, mevali va manzarali daraxtlarni ekib mevazor bog‘lar barpo qilish, ovloqlami qo‘riqlab, u yerlardagi hayvonlarni ovlashning to‘g‘ri yo‘llarini izlaganlar. Shuning uchun ham O‘rta Osiyo, shu jumladan O‘zbekistonning boy tabiati bundan 2700-yil ilgari xalqlar tomonidan yaratilgan “Avesto” kitobining Vendidad qismida ta’riflangan. O‘zbek xalqiga hovlisining darvozasi oldida kamida bir juft mevali daraxt o‘stirish udum bo‘lgan. Kishilaming bu va shunga o‘xshash tabiatga g‘amxo‘rlik ko‘rsatishdagi yaxshi niyatlarini ma’lum bir tartibga tushirish maqsadida asta-sekin jamoatchilik tashkilotlari paydo bo‘ldi.
Hozirgi kunda jamoatchilik asosida ish ko‘radigan ko‘pgina ilmiy jamiyatlar hamda Xalqaro fondlaming respublikamizdagi vakilliklari mavjudki, bular tabiiy resurslami muhofaza qilishga o‘z ulushlarini qo‘shib kelmoqdalar. Masalan, Yovvoyi tabiatni muhofaza qilish Xalqaro Fondi (WWF) ning 1996-yilda respub- likatnizda ish boshlagan bo'limi O‘rta Osiyo hududida tarqalgan buxoro bug‘usi (xongul) ning genetik fondini yaratish bilan bu kamyob hayvonni qirilib bitishdan saqlash^bgrasida keng ko‘lamda ish olib bormoqda.