3. Mashg’ulotning tarkibiy qismi(mazmuni)

Profilaktik tadbirlar. Ular maktab yoshigacha bo’lgan bolalarda travmatizmni kamaytirishga qaratilgan bo’lib, ota-onalar, bog’cha tarbiyalovchilari va xodimlari bilan tushuntirish ishlarini olib borishdan iborat. Zinapoyalar va ochiladigan derazalarga bola-larning chiqishi uchun xech qanday imkoniyat bo’lmasligi kerak Bolalar uchun xovlida o’yinlar o’ynaladigan maydoncha qurilishi va u kattalar nazoratida bo’lishi kerak

Bolalar maktabga qabul qilinishi bilan ularga ko’proq mus-taqillik beriladi va ular orasida turli-tuman shikastlanishlar ro’y berib turadi. Travmatizmning turli xilligi 7 dan 16 yoshgacha bo’lgan bolalarning ruxiy va jismoniy rivojlanish xususiyatlariga bog’liq, bo’lib, ular kichik o’rta va katta maktab yoshdagi bolalarda kuzatiladi.

Maktab yoshida travmatizmning xar xil turlari uchraydi. Bolalar aksariyat turli portlovchi va yengil yonuvchan moddalar bilan tajriba o’tkaza boshlashadi. O’zining epchilligi va kuchini atrofdagilarga namoyish qilish maqsadida ular sport snaryadlari bilan mashqlar bajarishda extiyot choralarini qo’llamaydilar.

Maktab yoshidagi bolalar bilan maktabgacha bo’lgan yoshdagi bolalar travmatizmi taqqoslansa, unda maktab yoshidagi bolalarda sport va transport travmatizmi sonining ko’payishini payqash mumkin.

Velosiped xaydashdagi shikastlanishlar aloxida diqqatga sazovor; hamma shikastlanishlarning yarmi katta maktab yoshidagi guruxga to’g’ri keladi. Shikastlanishlar tabiati turlicha: yiqilganda yengil lat yeyishdan to qator xollarda o’lim bilan yakunlanadigan g’oyat og’ir murakkab shikastlanishlargacha uchraydi. Bu og’ir shikastlanishlarga xarakatdagi transport bilan to’qnashuv va uning bosib ketish xollari bevosita sabab bo’ladi.

Agar mashg’ulotlar dasturini bolaning tegishlicha jismoniy rivojlanganligiga muvofiqlashtirilsa, asosan o’rta va katta maktab yoshidagi o’g’il bolalarda (2:1) shikastlanishlarning oldini olish mumkin. Afsuski, hamma maktablarda ham mashg’ulotlar dasturi o’quvchining sog’liq, xolati va jismoniy rivojlanishi bilan uyg’unlashtirib berilmaydi.