3-Ma’ruza Termodinamika va issiqlik texnikasi Reja: Issiqlik sig’imi. Gazlar issiqlik sig’imining molekulyar-kinetik nazariyasi



Download 27,97 Kb.
bet4/6
Sana26.06.2022
Hajmi27,97 Kb.
#705648
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
3- ma\'ruza T-ka

cxm = q1-2,x / (t2 – t1) (9)


х = const jarayondagi tizim tomonidan olingan q 1-2.х, issiqlik miqdori (3.2) tenglamasi bilan aniqlanadi. Bu yerda, сх ushbu jarayondagi haqiqiy issiqlik sig’imi, u holda:
схт = 1 / (t2 – t1) ʃ схdt (10)


(3.10) tenglama haqiqiy va o’rtacha issiqlik sig’imlar orasidagi bog’llanishlarni ifodalaydi.
Ishchi jismning haqiqiy issiqlik sig’imi qaralayotgan t/j dagi berilgan (olingan) issiqlik miqdorining shu jarayonning o’zgarishiga olib keluvchi haroratlar o’zgarishiga nisbati bilan aniqlanadi.

С = dQ / dT , [J / К] ; (3.11)

Issiqlik sig’imi haroratga bog’liq bo’ladi va uning qiymatlari adabiyotlardagi jadvallarda 0 dan tх oraliqlarda o’rtacha issiqlik sig’imi bilan beriladi. Issiqlik sig’imining t dan t2 gacha bo’lgan oraliqdagi qiymatlarini qniqlash uchun quyidagi formuladan foydalanishadi.
с|t2t1 = (с|t20 t2 - с|t10 t1) / (t2 - t1) . (3.12)
III

Real gazlar ideal gazlardan farqli ravishda molekulalar hajmga ega va o’zaro tortishish kuchi mavjud bo’lib, molekulalar orasidagi masofa ortishi bilan tortishish kuchi kamayadi. Real gazlarning turli xossalarini amaliy hisoblashlarda holat tenglamasi qatori P·υ/(R·T) = ε nisbatdan foydalanishadi va u siqiluvchanlik koeffisiyenti ε deyiladi.


Real gazlar uchun har qanday sharoitda ham P·υ = R·T bo’ladi, shuning uchun bu gazlar uchun ε = 1. Bosim va haroratlarning qiymatlariga mos ravishda ε birdan katta yoki kichik qiymatlarni hosil qiladi va uning qiymmati kichik bosim va yuqori haroratlarda birga teng bo’ladi. Ushbu vaziyatda real gazlarni ideal gaz deb qarash mumkin.
Real gazlar uchun holat tenglamasining qator variantlari taklif qilingan, lekin ularning hech qaysi biri muammoning umumiy holati uchun javob bermagan. Gazlar kinetik nazariyasining rivojlanishi bilan real gazlar uchun holat tenglamasining quyidagi varianti aniqlandi.

P·υ = R·Т [1 - ∑ v /(v + 1)·Bυ / υv]. (3.13)

Bυ – virial koeffisiyentlar deyiladi va u o’ragilayotgan gaz molekulalarining potensial energiyasi harorati bilan ifodalanadi.
Lekin ushbu tenglama umumiy hoatda real gazlarni hisoblash uchun qo’llanilmaydi. Virial koeffisiyentlarni hisoblashning murakkabligi tufayli faqat dastlabki ikkita koeffisiyentlarni hisoblash bilan kifoyalanishadi. Shuning uchun quyidagi teglamadan foydalishadi.

P·υ = R·(1 – А/υ - B / υ2), (3.14)


bu yerda,
А va В – birinchi va ikkinchi virial koeffisiyentlar hisoblanadi va u faqat haroratning funksiyasi bo’ladi.

Download 27,97 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish