3-ma’ruza Mikrobiologiya tadqiqotlarining asosiy usullari

TO’QIMA KULTURASI. Eksilantasiya – (ko’chirib o’tkazish) organlarni xayotchanligini saqlash , yoki biror uchastkasini ajratishdir. Birinchi marotaba tuqima kulturasini hayvonlarda 1907 yilda R.Garrison qullagan. Keyinchalik to’qima kulturasi keng yulga qo’yilib, xujayraning normal o’sishi va rivojlanishi uchun sintetik ozuqalar ishlatilgandan keyin rivojlandi. To’qima kulturasining 3 tipi bor.
Dastlabki kultura – bundan har qanday organ praktik ajratib olinadi, ammo 2-3 haftadan keyin o’ladi.
Diploidli kultura – bu embrional to’qimadan olinadi, bu uzoq muddat yashab o’zining biologik hususiyatini yo’qotmaydi. Bunda doimiy diploid nabor xromosomasi mavjud bo’ladi.
Stabilniy – bu organizmsiz uzoq yillar saqlanadi. Bunda to’qimadan bir bo’lagi olinib maydalanib maxsus kameralarda saqlanadi va ularga ekib o’stiriladi.

SAVOLLAR:

1. 
   Mikroblarni o’rganish uchun qanaqa predmetlar tayyorlanadi?
   
2. 
   Oddiy va murakkab usulda bo’yash va uning mohiyati?
   
3. 
   Elektron mikroskopning ruxlik mikroaskoplardan farqi?
   
4. 
   Turli xil ozuqali muhitlar tayyorlash va hillari?
   
5. 
   Sof muhit ajratib olish usullari?
   

4-ma’ruza. Mikroorganizmlar morfologik turlariga tavsif
Reja:
Mikroorganizmlar morfologiyasi va hujayra o’lchami . Mikroorganizmlar hujayra tuzilishi. Eukariot va prokariat mikroorganizmlar. Bakteriya hujayrasining shakllari. Mikroorganizmlar turli guruhlarining tafsifi.


Tayanch iboralar: Eukariotlar, prokariotlar, Aktinomitset, Bakteriya, Kapsula. Fimbriy va pililar, Xivchinlar. Kiritmalar.

Bir hujayrali va ko’p hujayrali organizmlar orasida o’xshashlik mavjud, chunki bir hujayrali organizmlarda organlar vazifasini hujayra organoidlari bajaradi. Bakteriyalar yer yuzida yashaydigan organizmlar ichida eng maydasi bo’lsa, mikoplazmalar, rikketsiyalar, viruslar va bakteriofaglar bulardan ham maydadir. Ko’pchilik mayda sharsimon bakteriyalar hujayrasining diametri 0,1mkm, tayoqchasimon bakteriyalarniki 0,5 mkm, uzunligi esa 2 - 3 mkm (ba’zan 30 mkm), gigantlariningeni 5 -10 mkm, bo’yi 30 – 100 mkm bo’ladi.