3-ma’ruza Mikrobiologiya tadqiqotlarining asosiy usullari

3-ma’ruza
Mikrobiologiya tadqiqotlarining asosiy usullari

1. 
   Toza kulturalar va ularning olinishi. Mikroorganizmlar preparatlarini tayyorlash texnikasi. Oddiy va differentsial bo’yash.
   
2. 
   Gramm usulida bo’yash va uning mikroorganizmlar klassifikatsiyasidagi ahamiyati. Mikroorganizmlarni mikroskop yordamida o’rganish metodlari.
   
3. 
   Zamonaviy mikroskoplar: yorug’ va qorong’i maydonli, faza — kontrast, lyuministsent va elektron mlkroskoplar. Biologik mikroskoplar imkoniyatlarining kimyoviy tavsifi.
   
4. 
   Fiksirlangan, bo’yalgan va tirik preparatlar tayyorlash. Boyitilgan va toza kulturalar haqida ma'lumotlar va ularni mikroorganizmlarni sistematikasi va fiziologo-biokimeviy xususiyatlarini o’rganishdagi ahamiyati.
   
5. 
   Mikroorganizmlarni tabiatda azot, temir, oltingugurt, uglerod va boshqalarni aylanishini aniqlashda qo’llaniladigan usullar.
   

Tayanch iboralar: faza — kontrast, lyuministsent, elektron mlkroskop, Fiksirlangan, bo’yalgan va tirik preparatlar tayyorlash, fiksirlangan bo’yalgan preparat tayyorlash, oziq muhiti, sof va elektiv kulturalar.


Toza kulturalar va ularning olinishi. Mikroorganizmlar preparatlarini tayyorlash texnikasi. Oddiy va differentsial bo’yash.
Sof va elektiv kulturalar. Bakteriyalarning bir turi bo’lgan kultura Sof kultura deyiladi. Sof holdagi kulturani ajratib olish ancha mashakkatli ish, lekin shunga qaramasdan bunday kulturaning ahamiyati katta. Chunki Sof holda ajratib olingan kulturada bakteriyalarning morfologiyasi, fiziologiyasini, biologik xususiyatlari va rivojlanishini aniq tekshirish imkoniyati yaratiladi. Sof kulturadan tashkari, elektiv kulturalar ham ma’lumdir. Elektiv kultura deb ko’p turli mikroorganizmlar orasidan ayrim bir turning rivojlanishi uchun sharoit yaratishga aytiladi. Masalan, Vas. ziipz ning elektiv kulturasini shunday qo’yish mumkin. Quruq pichandan 5—10 g olib, ustiga 200 ml suv quyiladi va ozgina oq bo’rdan qo’shib 15—30 minut qaynatiladi. So’ngra filtrlab, kichik kolbalarga oz-ozdan solinadi va og’zini paxta probka bilan berkitib, 25—30° li termostatda o’stiriladi.
Tuproqdagi ko’p turli mikroorganizmlardan ayrim turlarni ajratib olish mumkin. Elektiv kulturalar usulini birinchi marta Vinogradskiy ishlab chiqqan va nitrifikatorlarni boshqalardan ajratib olishga erishgan.