|
Ma’lumotlarni taksimlangan xolda kayta ishlash - bu ma’lumotlarni mustakil xolda, lekin taksimlangan tizimni ifodalovchi, bir-biri bilan boglangan kompyuterlar tomonidan kayta ishlash demakdir. Shuningdek uzatish tezligi 100 Mbit/s ga teng Fast Ethernet mavjud. Gigabit Ethernet texnologiyasi yuzaga kelmokda. Ma’lumotlarni taksimlangan xolda kayta ishlashni amalga oshirish uchun kup mashinali assostiastiya tashkil etilgan. Uning tuzilmasi kuyidagi yunalishlardan biri buyicha ishlab chikiladi:
kup mashinali xisoblash komplekslari (KXK);
kompyuter (xisoblash) tarmogi.
Kup mashinali xisoblash kompleksi
Kup mashinali xisoblash kompleksi - kator urnatilgan xisoblash mashinalari guruxi bulib, maxsus tutashtiruvchi vosita yordamida birlashtirilgan. Ular birgalikda yagona axborot jarayonini bajaradi.
Kup mashinali xisoblash kompleksi kuyidagicha bulishi mumkin:
lokal-kompyuterlar bitta binoda urnatilgan sharoitda uzaro aloka uchun maxsus asbob-uskuna va aloxida aloka kanali talab kilmaydi;
masofali (distanstion) - kompleksning ayrim kompyuterlari markaziy EXMdan ma’lum masofada urnatilgan buladi va bu ma’lumotlarni uzatish uchun telefon aloka kanallaridan foydalaniladi.
1-misol. Axborotlarni paketli kayta ishlash rejimini ta’minlovchi meynfreym turidagi EXMga boglovchi kurilma yordamida mini EXM ulangan. xar ikki EXM bitta mashina zalida turibdi. Mini EXM keyinchalik meynfreymdagi murakkab masalalarni echishda foydalaniladigan ma’lumotlarni tayyorlaydi va oldindan kayta ishlab chikadi. Bu kup mashinali lokal kompleks sanaladi.
2-misol. Kayta ishlanishga keladigan masalalarni kayta taksimlash uchun kompleksga uchta EXM birlashtirilgan. Ulardan biri dispetcherlik vazifasini bajaradi va kayta ishlovchi kolgan ikkita EXMdan birining bandligiga kura masalalar taksimlanadi. Bu lokal kup mashinali kompleks.
3-misol. EXM ayrim mintakalar buyicha joylashtirish yigadi, ularni oldindan kayta ishlab chikadi va keyinchalik foydalanish uchun telefon aloka kanali orkali markaziy EXMga uzatadi. Bu masofali kup mashinali kompleks.
Kompyuter (xisoblash) tarmogi - bu, ma’lumotlarni taksimlab kayta ishlash talablarini kondiruvchi yagona tizimga aloka kanali yordamida ulangan kompyuterlar va terminallar jamlanmasidir.
Kompyuter tarmogining umumlashgan tuzilmasi
Kompyuter tarmogi kup mashinali assostiastiyaning oliy shakli sanaladi. Kompyuter tarmogining kup mashinali xisoblash kompleksidan asosiy farkini kursatamiz.
Birinchi farq - xajm, ulcham. Kup mashinali xisoblash kompleksi tarkibiga odatda bitta binoda joylashgan ikkita, kupi bilan uchta EXM kiradi. Xisoblash tarmogi bir-biridan bir necha metrdan tortib un, yuz va xatto ming km uzokda joylashgan unlab, yuzlab EXMdan iborat bulishi mumkin.
Ikkinchi farq - vazifalarning EXMlar urtasida bulinishi. Agar kup mashinali xisoblash kompleksida ma’lumotlarni kayta ishlash, ularni uzatish va tizimni boshkarish bitta EXMda bajarilgan bulsa, xisoblash tarmogida bu vazifa turli EXMlar urtasida taksimlangan.
Uchinchi farq - tarmokda xisoblarni marshrutlashtirish vazifasini xal etish zarurligi. Tarmokda xar bir EXMdan boshkasiga EXMlarni bir-biri bilan boglovchi aloka kanallarining axvoliga karab uzatilishi mumkin.
Xisoblash texnikasini, aloka apparaturalari va ma’lumotlarni uzatish kanallarini bitta kompleksga birlashtirish kup mashinali assostiastiyaning xar bir elementi tomonidan uziga xos talablar suraydi, shuningdek maxsus atamalarning shakllanishini talab kiladi.
Tarmoq abonentlari - tarmokda axborotlarni yuzaga keltiruvchi yoki iste’mol kiluvchi ob’ektlar.
Aloxida EXMlar, EXM komplekslari, terminallar, sanoat ishlari, rakamli dastur orkali boshkariladigan dastgoxlar va xokazo abonent bulishi mumkin. Xar kanday abonent tarmogi stanstiyaga ulangan.
Stanstiya - axborot uzatish va kabul kilish bilan boglik vazifalarni bajaruvchi apparatura.
Abonent va stanstiya majmuini abonent tizimi deb atash kabul kilingan. Abonentlarning uzaro alokasini tashkil etish uchun uzatuvchi moddiy vosita kerak.
Uzatuvchi moddiy muxit bu aloka tarmogi yoki elektr signallari tarkatiladigan kenglik va ma’lumotlarni uzatish apparaturasi.
Bunday yondashuv xar kanday kompyuter tarmogini abonentlar tizimi va kommunikastiya tarmogining majmui sifatida kurib chikishga imkon beradi.
Xisoblash tarmog’ining tasnifi
Abonent tizimining xududiy joylashuviga kura xisoblash tarmogini uchta asosiy sinfga bulish mumkin:
global tarmoklar (WAN - Wide Area Network);
mintakaviy tarmoklar (MAN - Memrorolitan Area Network);
lokal tarmoklar (WAN - Local Area Network).
Global xisoblash tarmogi turli mamlakatlarda, turli kit’alarda joylashgan abonentlarni birlashtiradi. Abonentlar urtasidagi uzaro aloka telefon tarmogi, radio-aloka va yuldosh orkali aloka tizimi bazasida amalga oshiriladi. Global xisoblash tarmogi barcha insoniyatning axborot resurslarini birlashtirish va ushbu resursga kirishni tashkil etish muammosini xal etadi.
Regional (mintakaviy) tarmoklar bir-biridan ma’lum bir masofada joylashgan abonentlarni boglaydi. U aloxida mamlakatning katta shaxridagi, iktisodiy mintakadagi abonentlarni uz ichiga oladi. Mintakaviy xisoblash tarmogining abonentlari orasidagi masofa unlab, yuzlab km ni tashkil kiladi.
Lokal xisoblash tarmogi uncha katta bulmagan xududda joylashgan abonentlarni birlashtiradi. Xozirda lokal xisoblash tarmogi tarkalgan xududda anik chegara yuk. Odatda bunday tarmok anik bir joyga boglangan. Lokal xisoblash tarmogiga mansub sinfga aloxida korxonalar, firmalar, banklar, ofislar tarmogi kiradi. Bunday tarmok 2-2,5 km xududni kamrab oladi.
Global, mintakaviy (regional), lokal xisoblash tarmoklari kup tarmokli ierarxiyani tashkil etadi. Ular ulkan axborot tuplamini kayta ishlovchi kuchli iktisodiy vositani yaratib, cheksiz axborot resursiga kirish imkonini beradi. Lokal xisoblash tarmogi mintakaviy tarmok tarkibiga komponent sifatida kirishi mumkin. Mintakaviy tarmok global tarmokka kirishi va nixoyat, global tarmok murakkab tuzilmani tashkil etishi mumkin.
Misol. INTERNET kompyuter tarmogi mashxur global tarmok xisoblanadi. Uning tarkibiga kupgina erkin birlashgan tarmoklar kiradi. INTERNETga kiruvchi xar bir tarmok ichida anik aloka tuzilmasi va ma’lum boshkaruv tarkibi mavjud. INTERNET ichida ma’lum bir foydalanuvchi uchun turli tarmoklar urtasidagi birlashish tuzilmasi va usullari xech kanaka axamiyatga ega emas.
Xozirdagi kunda xar kanday boshkaruv tizimining ajralmas unsuri bulib kolgan shaxsiy kompyuterlar lokal xisoblash tarmogi yaratish borasida shov-shuvga sabab bulmokda. Bu xam uz navbatida zamonaviy axborot texnologiyasini ishlab chikish zaruriyatini keltirib chikardi.
Shaxsiy kompyuterlar fan va texnika, ishlab chikarishning turli tarmoklarida kullash amaliyoti shuni kursatdiki, xisoblash texnikasini tatbik kilishda aloxida ShK emas, balki lokal xisoblash tarmoklari kuprok samara beradi.
Xar kanday kommunikastiya tarmogi albatta kuyidagi asosiy komponentlarni: uzatish (peredatchik), xabar, uzatish vositasi, kabul kilish (priyomnik)ni uz ichiga oladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
