3. Kichik maktab yoshidаgi o’quvchilarning psixologik xususiyatlari

KIChIK YoShDAGI O`QUVChILARDA XAYoL. 
Xayol qilish xotiramizdagi bor tasavvurlar asosida ularni qayta to`zish va shu asosida yangi 
obraz yaratish demakdir. O`quvchilar bu faoliyatda uzlarida mavjud bo`lgan tasavvurlarga xam 
tayanadilar. Xayol xammadan oldin kurgan va bilganlarini tez esga tushirishda tayanadi va shunda
samarali bo`ladi. Agar nimani esga tushirish ma`lum bulsa , demak xayol qilish uchun qo`lay zamin bor 
deb xisoblash zarur. 
Xayol ijodiy protsess bo`lib, uning mazmuni boy va xilma-xildir. O`quvchi bolalarning yosh 
xususiyatlarini bilishi, o`quvchilarning kaysi bilim zapaslariga tayanish kerakligini mavjud tasavvur va 
boyliklardan kaysi birini tanlab olish va undan foydalanish kerakligini xamda ularning xayol okimini 
kaysi tomonga karab uzgartirish maksadga muvofik bulish maksadida bilish kerak. 
Ma`lumki xayol faoliyat tafakkur bilan chambarchas boglangan bo`ladi. Fikrlash protsesslari 
xayol tasavvurlariga tayanadi. Ba`zan fikrda ma`no ochilmagan bulsa u tushunarli bulmaydi. Jumladan , 
bolalar masallarni tinglashni va ukishni yaxshi ko`radilar, ammo 7-8 yoshli bolalar masallarning 
ma`nosiga tushunib etmaydilar. 
A.Krilovning masallarini ukiganda ukituvchi ularni anglab olishiga o`quvchiga yordam 
bermasa , o`quvchi masalni moxiyatini anglab etmaydi. Bu xususiyatni o`quvchi dasr kitobidagi 
xikoyalarga nisbatan emas., balki o`zining bolalarga berayotgan darslariga nisbatan xam esda tutishlari 
lozim. 

Shunday qilib, kichik yoshdagi o`quvchi tafakkurining o`sishi, ongning tobora yangidan-

yangi bilimlar bilan boyib borishi xayol obrazlarining uzgarishiga xam yordam beradi.
Xayol obrazlari bogcha yoshidagi bolalardagiga karaganda boyrok, murakkabrok, to`larok, 
butunrok, va shu bilan birga differentsiallashgan bo`ladi. Obrazlarning boyishi va murakkablashishi 
butun kichik yoshdagi o`quvchida davom etaveradi. Kichik yoshdagi o`quvchining xayoli xakikatga 
tobora moslashgan xolda o`sib boradi.