TA'LIM KREDITI Kredit maqsadi - O’zbekiston Respublikasi oliy o’quv yurtlarining kunduzgi bo’limlarida o’qib, bakalavr yoki magistrlik unvonini olish uchun.
OVERDRAFT KREDITI Jismoniy shaxsning o'z ehtiyojlari uchun overdraft krediti ajratiladi.
YOSH TADBIRKORLARGA IMTIYOZLI KREDITLAR Yoshlar tadbirkorligini qo'llab-quvvatlash uchun O'zbekiston yoshlar ittifoqi tavsiyasi asosida yosh tadbirkorlarga imtiyozli kreditlar ajratish tartibi.
4.Masalani yechishda qo’llaniladigan dastur-texnik vositalar tavsifi
5-rasm:ASBT dasturi kirish qismi.
Ilg‘or axborot kommunikatsiya texnologiyalarining imkoniyatlari to‘g‘risida fikr yuritishdan oldin axborot, kommunikatsiya, texnologiya hamda samaradorlik so‘zlarining tub mohiyati haqida izoh berish maqsadga muvofiq bo‘ladi. Jamiyatni axbortlashtirish: mehnat, ilmiy tadqiqot, loyiha, ishlab chiqarish jarayonlarini avtomatlashtirish, aholiga xizmat ko‘rsatishni avtomatlashtirish, tashkiliy-iqtisodiy boshqarishni avtomatlashtirish, ta‘lim va kadrlar tayyorlash tizimini axborotlashtirish kabi sohalarni o‘z ichiga oladi. Jamiyatda axborot ham bilim manbai ham eng asosiy muloqot vositasi bo‘lib hisoblanadi. Jamiyatni axborotlashtirishda radio, televidenie, ommaviy-axborot vositalari va Internet tizimining ahamiyati juda yuqoridir. Har kim har doim biror ishni bajarish yoki biror maqsadga erishish uchun axborotdan foydalanadi. Har bir inson ob-havo prognozini, transport vositalari qatnovi jadvalini, bank va biznes ma‘lumotlarini hamda kundalik yangiliklardan habardor bo‘lishga muxtojdir. Agarda inson kundalik axborotlar va yangiliklardan xabardor bo‘lmas ekan, u jamiyatdan uzilib qolishi muqarrar. Bank tizimi axborot ta'minoti to‘g‘risida so‘z yuritadigan bo‘lsak, bu tizim ma'lumotlari bazasi quyidagilardan tashkil topadi: - tijorat banklari hisobotlari ma'lumotlar bazasi (MB); - tijorat banklari operatsion bazasi(OB); - tilla va valyuta zahiralari bo‘yicha ma'lumotlar bazasi; - bank tizimini kadrlar bilan ta'minlash ma'lumotlar bazasi; - Markaziy bank hujjat aylanishi tezkor ma'lumotlar bazasi; - tizim administratori ma'lumotlar bazasi; - soliq tashkilotlarida xo‘jalik yurituvchi sub'yektlarni ro‘yxatga oluvchi ma'lumotlar baza; - xo‘jalik yurituvchi sub'yektlari byudjet va nobyudjet fondlari bilan o‘zaro munosabatlari ma'lumotlar bazasi; - yagona ma'lumotnoma; - import va eksport bo‘yicha Davlat soliq qo‘mitasi bitimlari ma'lumotlar bazasi; - avtomobil vositalarini davlat ro‘yxatiga oluvchi ichki ishlar vazirligi ma'lumotlar bazasi; - ichki ishlar vazirligining fuqarolar pasportlari bo‘yicha ma'lumotlar bazasi; - xo‘jalik yurituvchi sub'yektlarni ro‘yxatga olish bo‘yicha adliya vazirligi ma'lumotlar bazasi; - mahalliy ijro etuvchi hukumat tashkilotlaridagi xo‘jalik yurituvchi sub'yektlarning ro‘yxatga oluvchi ma'lumotlar bazasi va boshqalar. Avtomatlashtirilgan bank tizimlarining (ABnT)lari o`z xizmatlarining keng, turli-tumanligi bo`yicha mijozlarga tez va sifatli xizmat ko`rsatishga imkon beradi. Tizimning asosiy xizmat modullari quyidagilarni amalga oshiradi:
• yuridik shaxslarga hisoblash-kassa xizmatini ko`rsatish;
• bank-korrespondentlari schyotlari bo`yicha xizmat ko`rsatish;
• kredit, depozit, valyuta operatsiyalari;
• xususiy shaxslar kiritmalarining har qanday turlari va ular bo`yicha operatsiyalar;
• fond operatsiyalari;
• plastik kartochkalar yordamida hisob-kitoblar;
• buxgalteriya vazifalari;
• tahlil, qarorlar qabul qilish, menejment, marketing va boshqalar. Oxirgi avlod ABnT «mijoz-server» arxitekturasidagi tarmoqli texnologiyalarga suyanadi. Bankning operatsiya kuni dasturiy-texnologik majmua sifatida bank hisobining eng ko`p mehnat talab kiluvchi operatsiyalarini avtomatlashtiradi. Operatsion kun modullarining tarkibi. Mijozlarning shaxsiy schyotlari bo`yicha barcha operatsiyalar to`lov hujjatlari bo`yicha amalga oshiriladi, shaxsiy schyotdan ko`chirma esa har bir “Yuridikshaxslargaxizmat ko’rsatish” tizimchasi “Xususiyshaxslargaxizmat ko’rsatish” tizimchasi “Ma’muriyhujjataylanishi vaxodimlarhisobiniolibbor ish” tizimchasi“Filiallarniboshqarish”tizimchasi“Xo’jalikoperatsiyalarinirejalashtirishvatahlili”tizimchasi “Xorijiyvalyutabilanopera tsiyalar” tizimchasi “Tahlilvarejalashtirish” tizimchasi “Korrespondentschyotinio libborish” tizimchasi“Bankningoperatsiya kuni”KirishningtelekommunikatsionmuhitiFilialBank-korrespondentlaridir Uzoqmasofadagimijoz buxgalteriya yozuvlarini aks ettiradi. Majmua shaxsiy schyotlar bo`yicha (hujjatlarning rasmiylashtirilgan buxgalteriya yozuvlari bo`yicha) mablag`larning haqiqiy va rejalashtirilgan harakatini amalga oshiradi. Kassa hujjatlarining harakati o`ziga xos xususiyatlarga ega, ulardan asosiysi bankning boshqa xizmatlari bilan aloqasidir. Bu xususiyat ichki buxgalteriya yozuvlari uchun ham xosdir. Bunday tizimda schyotlarning rejasi, bank shaxsiy schyotlarining katalogi, bank mijozlarining katalogi olib beriladi, balans chiqariladi, xizmatiy server vazifalari bajariladi. Filiallar faoliyatining hisobi bo`yicha majmua filialning hisobxonasi va boshqa bo`limlaridagi ish joylarini avtomatlashtirishga mo`ljallangan. «Bankfiliallar» darajasida filiallardan olingan axborotlarni yig`ish, ishlab chiqish va tahlil qilish, barcha filiallar o`rtasidagi hisob-kitoblar avtomatlashtiriladi. Shu bilan birga, bank ham o‘z interaktiv xizmatlari doirasini kengaytirib, hozirda 1000 dan ortiq mijozlarga «е-вanking» - dasturi xizmat ko‘rsatmoqda va bu tizimdan foydalanuvchi mijozlar soni borgan sari ortib bormoqda. Hozirgi davrda bankjarda “Internet banking”, “E- banking”, “GRM-tizimlari”, “SMSbanking” va boshqa ko`pgina texnologiyalardan foydalanilmoqda. Markaziy bankning «Chakana to‘lovlarni real vaqt rejimida amalga oshirish kliring tizimini yaratish hamda xizmat ko‘rsatuvchilarning billing tizimi bilan integrallash» loyihasi ishlab chiqildi. Kliring tizimini yaratishdan maqsad unga tijorat banklari filiallari, kassalari va O‘zbekiston banklari assotsiatsiyasi qoshidagi Yagona umumrespublika Protsessing markazini ulagan holda, jismoniy shaxslarga soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlarni, shuningdek, kommunal xizmatlar va mobil aloqa operatorlari uchun to‘lovlarni real vaqt rejimida amalga oshirish imkoniyatini yaratishdan iborat. Bundan tashqari, mazkur tizim mijozlarga kechayu-kunduz bank hisobvaraqlariga masofadan xizmat ko‘rsatish va bank infokiosklari orqali ishlash imkoniyatini beradi. Мazkur O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki Hisob-kitoblar kliring axborot dasturiy majmuasining loyihasi ikki bosqichda amalga oshirildi. Birinchi bosqichda Markaziy bank huzurida Hisobkitob banki tashkil etilib, bank mijozlarining majburiyatlari bo‘yicha banklarning vakillik hisobvaraqlarini to‘g‘ridan-to‘g‘ri debetlash mexanizmi yaratildi va Yagona umumrespublika Protsessing markazi bilan o‘zaro faoliyati yo‘lga qo‘yildi. Bu bosqichni belgilangan muddatda bajarilib, hozirgi kunda barcha bank plastik kartalari orqali amalga oshirilgan to‘lovlar bo‘yicha yakuniy hisob-kitoblar berilgan.“Ipoteka-bank” ATIB Kuzatuv kengashining 2021 yil 15 iyundagi 29-sonli majlis bayoni bilan tasdiqlangan “Ipoteka-bank” ATIB aktsiyalarining qo‘shimcha chiqarilishi to‘g‘risidagi qarori 2021 yil 12 iyulda R0775-20-son bilan davlat ro‘yxatidan o‘tkazilganligini ma’lum qilamiz.Ushbu chiqarilish doirasida egasining nomi yozilgan, hujjatsiz shakldagi nominal qiymati 1 so‘m bo‘lgan umumiy qiymatdagi 122’364’762’032 co‘mlik 122’364’762’032 dona oddiy aktsiyalar joylashtiriladi. Aktsiyalarning har bir donasi uchun sotish narxi 1 so‘m.Aktsiyadorlar qo‘shimcha chiqarilgan aktsiyalardan o‘zi egalik qilayotgan shu turdagi aktsiyalar ulushiga mutanosib ravishda sotib olishlari mumkin.Imtiyozli huquqdan foydalanishning amal qilish muddati ushbu bildirish ommaviy axborot vositalarida e’lon qilingan kundan boshlab 10 kunni tashkil etadi.Imtiyozli huquqdan foydalanishning amal qilish muddati tugaganidan so‘ng, ushbu aktsiyalar yopiq obuna orqali O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligiga joylashtiriladi.Bank aktsiyalarini olishda imtiyozli huquqqa ega aktsiyadorlar ro‘yxati 2021 yil 15 iyun holatiga shakllantirilgan bank aktsiyadorlari reestri ma’lumotlari asosida tuziladi.Imtiyozli huquqqa ega bo‘lgan aktsiyador aktsiyalarni olishi to‘g‘risida o‘zining ismi-sharifi (nomi) va yashash joyi (joylashgan eri), o‘zi oladigan emissiyaviy qimmatli qog‘ozlarning soni ko‘rsatilgan yozma shakldagi arizani va haq to‘laganlik to‘g‘risidagi hujjatni bankka yuborish orqali o‘z imtiyozli huquqini to‘liq yoki qisman amalga oshirishga haqli. Bunday ariza mazkur imtiyozli huquqning amal qilish muddati ichida bankka taqdim etilishi kerak.Korxonaning har bir bo’limi o’z texnik vositalari mavjud va bu texnikalar ish faoliyatining unimdorligini ta’minlaydi. Xar bir bo’limda kamida 3 tadan shaxsiy kompyuter, printer, skaner, mavjud. Buxgalteriya bo’limida 3 kishi ishlaydi va shaxsiy kompyuterlar soni ham 3 ta, kompyuterlar bir biriga local tarzda ulangan hamda internetga bog’langan bu hodimlarning ko’p vaqtini tejaydi chunki ular yol transportga vaqt sariflamay internet orqali istalgan yuridik yoki jismoniy shaxs pochtasiga kerakli xujjatlarni yubora oladilar. Marketing bo’limi ishlab chiqarish maydonidan uzoqroqda joylashgani tufayli bu bo’limning o’z anjumanlar zali mavjud. U yerda turli majlislar, Buxgalteriya bo’limidagi kabi taqdimot, hisobot va viloyatlardan kelgan hamkorlar o’z taqdimotlarini shu yerda o’tkazadilar, zal taqdimot uchun moslashtirilgan bo’lib u yerda proektor va kalonkalar mavjud.