3. Bob. O’quvchilar jismoniy rivojlanish darajalariga muvofiq jismoniy tarbiya tadbirlarini tashkil etish

Davolash badantarbiyasini tatbiq etishning taqiqlanishi.
Falajlik, ko’p qon yo’qotish paytida, qon oqish xavfi mavjud bo’lganda hamda qon oqish payti va kuchli og’riqlar chog’ida davolash badan­tarbiyasi tavsiya etilmaydi.Butun davolash kursi davomida DJTni tatbiq etishda umumiy va maxsus maqsadlar hal etiladi.
Yiringli jarayonlar va tromboflebit jarayonida massaj tavsiya etilmaydi.
Jismoniy mashqlarni tatbiq etishda birlamchi suyak qadog’ining hali mustahkam emasligini e’tiborga olish zarur. Bu davrda umumrivojlantiruvchi mashqlar miqdori oshiriladi va har xil davolash harakatlari tatbiq etiladi, bemorni turishga tayyorlash lozim bo’ladi, ya’ni u vestibular apparat yordamida mashqlantiriladi, qo’ltiqtayoqlarda yurishga o’rgatiladi, sog’ oyoqning sport funkstiyasi mashq­lantiriladi (oyoq jarohatlanganda), me’yoriy qaddi-qomat tiklanadi.
Kurak va to’sh o’mrov suyagi singanda davolash badantarbiyasi jarohatning birinchi kunidan boshlanadi. 1 davrida jismoniy mashqlar barmoqlarga, elka oldiga, chalqancha yotgan holda — qo’lni yonga yuborilganda beriladi. Bu harakat umum mustakil qo’lni yonga yuborilganda beriladi. Bu harakat umummustahkamlash, bo’shashtirish va nafas olish mashqlari bilan birga bajariladi. 2 davrida elka yuzasi mushaklariga beriladi. 3 davrida qarshilikka beriladigan mashqlar anjomlar bilan o’tkaziladi.
Qo’l suyaklari singanda davolash badantarbiyasi 2—3 kundan tatbiq etiladi. Jarohatlangan qo’lning bo’g’imlariga maxsus mashqlar sog’ segmentlarga, umumrivojlantiruvchi va nafas olish mashq­lari bilan birgalikda beriladi. Bu ideomotor, izometrik va dinamik mashqlardir.1- davrda engillashtirilgan dastlabki holatlar (D.h.) dan foydalaniladi. 2-davrda mashqlar murakkablashtiriladi, 3-davrda esa mushaklar kuchi va me’yoriy harakatlar tiklanadi.
Elka suyagining tepa va o’rta qismi singanda suyaklar bitib ketmaguncha buralish harakati tatbiq etilmaydi. Barmoqlar va qo’l panjasi uchun qarshilikka mashqlar beriladi. Elka suyagining pastki qismi va tirsak bo’g’imining atrofi singanda maxsus mashqlar elka bo’g’imiga, barmoqlar va qo’l panjasiga o’tkaziladi. 2- davrda elka oldi supinastiyasi va pronastiyasini tekis yuzada yozish va bukish harakatlari hamda kelgusida yozish va bukish kuchsiz bajariladi.
Elka oldi suyaklarining diafizari singanda supinastiya va pronastiyaga beriladigan mashqlar suyaklar yaxshi bitib ketishidan keyin beriladi, 1- davrda barmoqlarga faol mashqlar tatbiq etiladi. Qo’l panjalarining suyaklari singanda jismoniy mashqlar 1—2 kundan sog’ bo’g’imlarga va jarohatlangan joyga ideomotor mashqlar o’tkaziladi. 2- davrda aktiv mashqlar jarohatlangan barmoqlar va qo’lpanja segmentiga barmoqlar va qo’l panjasiga tayangan holda o’tkaziladi. Barmoqlarning har bir falangalariga maxsus mashqlar beriladi. Bu mashqlarni bajarishda tayoqchalar, bulavalar, koptoklar, narvonchalar va espanderlardan foydalaniladi.