3 боб акушерлик қон кетишлари

3-мавзу. Туғруқдан кейинги қон кетиши

2. 
   Муаммонинг долзарблиги, ТҚКни аниқлаш, уларнинг сабаблари
   

ЖСТ экспертлари маълумотларига кўра, ҳар йили бутун дунёда ҳомиладорлик ва туғруқ асоратларидан 500 000 дан зиёд аёл оламдан ўтади.
Дунёда оналар ўлимининг асосий сабабларидан бири қон кетиши, сепсис, преэклампсия/эклампсия, бачадон ёрилиши, «хавфли» аборт ҳисобланади.
Ҳар 3 дақиқада қон кетишидан битта аёл оламдан ўтади.
Турли мамлакатларда оналар ўлими билан боғлиқ ҳолатларда қон кетиши улуши 10 дан 60 % (БСТ, 1995-2005)ни ташкил қилади.
Ҳар йили бутун дунёдаги 20 миллион нафарга яқин аёлда турли асоратларга олиб келувчи ТҚК ҳолатлари учрайди.
ТҚК фонида юзага келган оналардаги оғир хасталиклар 1000 та туғруқдан тахминан 4,5-6,7тасида кузатилади.
Сўнгги беш йил ичида ТҚК ва у билан боғлиқ салбий асоратлар даромади юқори бўлган мамлакатларда кўплаб кузатилмоқда.
Туғруқдан кейинги қон кетишини аниқлаш

Туғруқдан кейинги қон кетиши деганда бола туғилганидан кейин аёлда табиий туғруқдан сўнг 500 мл дан ортиқ ва кесар кесими йўли билан амалга оширилган туғруқдан сўнг 1000 мл дан ортиқ қон йўқотиши тушунилади. Шунингдек, табиий туғруқдан сўнг 500 мл дан кам қон йўқотилиб, у гемодинамик бузилишлар, масалан тахикардия ёки ҚБнинг пасайиши билан кузатилса, буни ҳам туғруқдан кейинги қон кетиши деб ҳисоблаш мумкин. Юзага келган вақтига қараб ушбу ҳолат 2 турга бўлинади:

1. Эрта (бирламчи) туғруқдан кейинги қон кетиши туғруқдан кейинги 24 соат ичида рўй беради
2. Кечки (иккиламчи) туғруқдан кейинги қон кетиши туғруқдан кейинги 24 соатдан 12 ҳафтагача бўлган вақт оралиғида ривожланади
1500 мл дан ортиқ қон йўқотилиши салмоқли ҳисобланади, чунки у геморрагик шок ва ДВС синдроми ривожланишига олиб келади.
ТҚК ҳолатлари учраши ўртача туғруқлар умумий сонининг 6% ни ташкил қилади, бунда ТҚК учраши тезлиги дунё минтақасидан келиб чиққан ҳолда сезиларли равишда фарқ қилиши мумкин.
ТҚК оқибатида юзага келган ўлим ҳолатларининг аксарияти туғруқдан кейинги илк 24 соат давомида содир бўлади.
Туғруқдан кейинги ва бошқа акушерлик қон кетишлари оналар ўлимининг олдини олса бўладиган сабабларидан ҳисобланади, яъни мутахассислар гуруҳи томонидан тўлиқ ҳажмда ўз вақтида ёрдам кўрсатилса ўлим ҳолатига барҳам бериш мумкин.