3- mavzu. Ishlab chiqarish omillari va ishlab chiqarish jarayoni

Kombinatsiyalashtirish deb bir necha korxonalarni bir maydonda joylashib tayyor mahsulot ishlab chiqarishiga aytiladi. Kombinatsiyalashtirish natijasida kombinatlar paydo bo‘lib ular 3 xil bo‘ladi:

• 
  xomashyoga ketma-ket ishlov berib, undan tayyor mahsulot ishlab chiqaruvchi korxonalar. Masalan: metallurgiyakombinati, bunda cho‘yan, po‘lat va prokat ishlab chiqarish jarayonlari ketma-ket bajariladi;
  
• 
  xomashyoni kompleks tarzda qayta ishlash, bu asosan neft, kimyo kombinatlari va rangli metallarni qayta ishlash kombinatlarini tashkil qilishda qo‘llaniladi;
  
• 
  bir korxonaning ishlab chiqarishdagi chiqindilari ikkinchi korxona uchun xomashyo sifatida ishlatiladi. Masalan: yog’ochsozlik korxonalaridan chiqadigan qirindi va qipiqlardan karton va qipiq plitalar ishlab chiqaradigan korxonalar.
  

Kombinatsiyalashgan korxonalarning foydali tomoni:

• 
  ular eng yuqori mehnat unumdorligiga ega bo‘ladi, chunki ularda mehnatni mexanizatsiyalashtirish keng ko‘lamda qo‘llaniladi.
  
• 
  korxonalarning omborlarida xomashyo zaxiralari deyarli ko‘p bo‘lmaydi.
  
• 
  bunday korxonalarda yuklarni tashish uchun o‘zi yurar transport vositalaridan foydalanishga ehtiyoj bo‘lmaydi, chunki barcha mehnat buyumlarini bir ish joyidan boshqa ish joylariga uzatish jarayonlari avtomatik ravishda bajariladi
  

O‘z-o‘zini nаzоrаt qilish uchun sаvоllаr

1. Ishlab chiqarishni ixtisoslashtirish deb nimaga aytiladi?

2. Ixtisoslashtirishning asosiy shakllari qaysilar?

3. Hamkorlik deb nimaga aytiladi?

4. Ishlab chiqarish hamkorligining qanday turlari mavjud?

5. Ishlab chiqarishni yiriklashtirish deb nimaga aytiladi?

6. Yiriklashtirishning afzalliklari va kamchiliklari?

7. Kombinatsiyalashtirish deb nimaga aytiladi?

8. Kombinatlar necha xil bo‘ladi va ularning afzalligi?

9.Ishlab chiqarish jarayoni tushunchasi va mohiyati

10.Ishlab chiqarish jarayonini tashkil etish tamoyillarini sanang