3- ma’ruza. Ma’lumotlar bazasi modеllari va mohiyat-aloqa modeli Reja

Xususiyatlar(atributlar) kategoriyasi:

• 
  Oddiy va kompozitsiyadagi atributlar;
  
• 
  Bir o‘lchamli va bir nechta o‘lchamli atributlar;
  
• 
  Saqlangan va tanlab olingan atributlar;
  
• 
  Kalit yoki yagona atributlar.
  

Xususiyat qiymatlari ob’yektlar uchun alohida bo‘lishi shart.
ER Model asoslari

3.5-rasm ER modeli bazasidagi sxema

ER modeli bazasidagi "sxema" ER diagrammalaridan foydanganda rasm sifatida tasvirlangan.

Ob’yekt: Ma’lumotlar bazasida ob’yekt atributlar yig‘indisi sifatida tavsiflanadi.
Ob’yektlar yig‘indisi: Korxonadagi barcha ob'yektlar bir xil atributlarga ega bo‘lsa (ISA ierarxiyasi qo‘llanilmasa):
Har bir ob’yektning kaliti mavjud.
Har bir xususiyat domen(nom) ga ega bo‘ladi.
Asosiy cheklovlar
Xodimlar ko‘plab bo‘limlarda ishlashlari mumkin; Bo‘limlarda ko‘plab xodimlar bo‘lishi mumkin.

3.6-rasm ER bog‘lanish
Aksincha, boshqaruvchiga ko‘ra har bir bo‘linma ko‘pi bilan bitta boshqaruvchiga ega bo‘lishi mumkin.
Qo‘shimcha cheklovlari.
Har bir bo‘limda boshqaruvchi bormi? Agar shunday bo‘lsa, bu ishtirokchi cheklovidir: “Manages”da bo‘linmalarining ishtiroki umumiy deb hisoblanadi (qisman bo‘lsada).

3.7-rasm ER ob’yekt
Zaif ob’yekt boshqa (egalik qiluvchi) ob’yektning asosiy kalitini hisobga olgan holda aniqlashi mumkin.

• 
  Mulk egasi tanlangan va zaif ob’yektlar bir-biri bilan ko‘pgako‘p munosabat o‘rnatishi kerak.
  
• 
  Zaif ob’yekt munosabat to‘plamini aniqlashda to‘liq ishtirok etishi kerak.
  

3.8-rasm ER to‘plam
Ierarxiyalar
2 ta cheklov turlari mavjud: - Overlap cheklov;

• 
  Covering cheklov.
  

ISAdan foydalanish uchun sabablar:

3.9-rasm ISA modeli

• 
  Quyi sinfga xos tavsiflovchi atributlarni kiritish;
  
• 
  Munosabatda ishtirok etuvchi ob’yektlarni aniqlash.
  

Birlashtirish

• 
  Oo’yektlar majmuini va munosabat majmuini o‘z ichiga olgan munosabatlarni modellashtirishimiz zarur.
  
• 
  Birlashtirish: aloqalar boshqa munosabatlar majmuasida ishtirok etayotganligini ko‘rsatadi.
  
• 
  Birlashtirish bizga boshqa munosabatlarda qatnashish uchun belgilangan ob’yekt sifatida belgilangan munosabatlarni ko‘rib chiqishga imkon beradi.
  

Birlashtirish va uch tomonlama munosabatlar

• 
  tavsiflovchi atribut bilan alohida munosabatlarni nazorat qiladi
  
• 
  bundan tashqari, har bir homiylikning ko‘pchiligi kamida bitta xodim tomonidan nazorat qilinishini mumkin.