3 – kurs talabasi Sattorov Mirshodning “Tabiiyot va Geografiya o’qitish metodikasi” fanidan

2. Talabalarning mustaqil ishi funktsiyalari .

Talabalarning mustaqil ishi bir qator funktsiyalarni bajaradi, ular orasida:

• 
  · Rivojlantiruvchi - aqliy mehnat madaniyatini oshirish, ijodiy faoliyat bilan tanishtirish, o'quvchilarning intellektual qobiliyatlarini boyitish;
  
• 
  · mustaqil ish bilan qo‘llab-quvvatlanmaydigan auditoriya darslarida talabalarning axborot-ma’rifiy – tarbiyaviy faoliyati samarasiz bo‘lib qoladi;
  
• 
  Yo'naltiruvchi va rag'batlantiruvchi - o'quv jarayoni professional darajada tezlashadi
  
• 
  · Tarbiya – mutaxassisning kasbiy fazilatlari shakllanadi va rivojlanadi;
  
• 
  Tadqiqot - talabalar borishadi yangi daraja professional va ijodiy fikrlash.
  

Talabalarning mustaqil ishi quyidagi tamoyillarga asoslanadi: mustaqillik, maqsadli rejalashtirish, shaxs-faollik yondashuvi.
Talabalarning mustaqil ishi quyidagi maqsadlarda amalga oshiriladi:

• 
  ? talabalarning olingan nazariy bilimlari va amaliy ko'nikmalarini tizimlashtirish va mustahkamlash;
  
• 
  ? nazariy bilimlarni chuqurlashtirish va kengaytirish;
  
• 
  ? normativ-huquqiy, ma'lumotnoma hujjatlari va maxsus adabiyotlardan foydalanish ko'nikmalarini shakllantirish;
  
• 
  ? rivojlanish kognitiv qobiliyatlar va talabalar faoliyati: ijodiy tashabbus, mustaqillik, mas'uliyat va tashkilotchilik;
  
• 
  ? fikrlash mustaqilligini, o'z-o'zini rivojlantirish, o'z-o'zini takomillashtirish va o'zini o'zi anglash qobiliyatini shakllantirish;
  
• 
  ? tadqiqot ko'nikmalarini rivojlantirish.
  

Talabalar mustaqil ishning ikki turini mashq qiladilar:

• 
  - sinf xonasi;
  
• 
  - darsdan tashqari.
  

Fan bo`yicha auditoriya mustaqil ishi auditoriyada bevosita o`qituvchi rahbarligida va uning ko`rsatmasi bilan olib boriladi. Bunda o‘quvchilar o‘qituvchi tomonidan zarur o‘quv adabiyotlari, didaktik materiallar, jumladan, o‘quv qo‘llanmalari va uslubiy ishlanmalar bilan ta’minlanadi.
O`quv-tarbiyaviy ish, jumladan, mustaqil ishning motivatsion omili o`qituvchi shaxsidir. O‘qituvchi o‘quvchiga kasb egasi, ijodkor sifatida namuna bo‘la oladi. U o'quvchiga o'zining ijodiy salohiyatini ochishga, uning ichki o'sishi istiqbollarini aniqlashga yordam berishi mumkin va kerak.
Talabalarning kognitiv mustaqilligini shakllantirish bir qator talablar bajarilganda samarali bo'ladi, masalan:

1. 
   har bir guruhning psixologik, pedagogik va yosh xususiyatlarini, unga kiritilgan har bir shaxsning ta'lim malakasini va boshqa ko'rsatkichlarni hisobga olgan holda o'quvchining mustaqil faoliyati darajasini diagnostika qilish va uning rivojlanishini prognozlash;
   
2. 
   Maqsadlarni mustaqil ravishda shakllantirish va uning indikativ asosini tanlash, ishni rejalashtirish va o'z rejasini amalga oshirish yo'llarini topish, o'z faoliyatini tahlil qilish va unga tuzatishlar kiritish ko'nikmalarini qurollantirishni ta'minlaydigan talabalar faoliyatini o'z-o'zini tashkil etishga o'rgatish.
   

Talabalarning turli darajadagi tayyorgarlikka ega ekanligini hisobga olish, ularga turli xarakterdagi vazifalarni taqdim etishni nazarda tutadi, ular quyidagilar bo'lishi mumkin: ko'paytirish (model ustida ishlash); rekonstruktiv; evristik (nostandart vaziyatlar yoki atipik vazifalar qo'yiladigan ishlar), malakaviy, tanlov kursining bir qismi sifatida ijodiy vazifalar va boshqalar.