№3-, 4- mavzular. Berlganlar bazasi axritekturasi



Download 0,82 Mb.
Pdf ko'rish
bet15/16
Sana11.01.2022
Hajmi0,82 Mb.
#339103
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   16
Bog'liq
Mavzu 3 4 (2)

Boys-Kodd normal shakli  

Hattoki,  uchinchi  normal  shaklda  bo’lgan  munosabatlarda  ham 

nonorma’lik bo’lishi mumkin. Bu tranzitiv bog’lanishlar bilan aloqador. 

Hamma  tranzitiv  bog'liqliklardan  quti -lish  mumkinmi,  degan  tabiiy 

savol  tug‘iladi.  Bu  savolga  ijobiy  javob  beriladi.  TRENER 

munosabatini  ko'raylik.  Bu  munosabatga  qu yidagi  talablar  qo'yilgan 

bo’lsin: 

 

sportchi bitta yoki bir nechta sport turiga qatnashishi mumkin;  



 

sportning bir turi bo'yicha bir nechta murabbiylar bor;  



 

har bir murabbiy faqat bitta sport turi bo‘yicha murabbiylik qilishi 



mumkin. 

Trenerlarning  familiyasi ,  ismi  va  otasining  ismi  bir  xilda  emas,  deb 

hisoblavmiz. Sportchi bir nechta sport turi bilan shug‘ullanishi mumkin 

bo’lgani uchun SPORTCHI_RA-QAMI atributi SPORT_TURI atributini 

aniqlamaydi. 

Bundan 


tashqari, 

sportchi 

bir 

nechta 


trenerda 

shug’ullanishi  mumkin  bo’lgani  uchun,  SPORTCHI_RAQAMI  atributi 

MURAB-BIY 

atributini 

ham 

aniqlamaydi. 



Shu 

asosda 


SPORTCHI_RAQAMI atributi o’z- o‘zidan kalit bo’la olmaydi. 

(SPORTCHI_RAQAMI,  SPORT_TURI)  juftligi  MURABBIY 

atributini, 

(SPORTCHI_RAQAMI, 

MURABBIY) 

birligi 


esa 

SPORT_TURI atri butini aniqlaydi. Demak, shu juftliklardan ixtiyoriysi 

kalit  bo’lishi  mumkin.  Ikkita  yoki  undan  ortiq  kalit  bo’lishi  mumkin 

bo’lgan  atributlarni 



kalitga nomzodlar

  (candidate  keys)  deb  atagan  edik. 

Kalitga  nomzodlar  safidan  tanlangan  kalitni   esa 

birlamchi kalit

  (primary 

key) deb atagan edik. 

Kalitga  nomzodlardan  tashqari  yana  bitta  funksional  bog’lanish 

mavjud.  MURABBIY  atributi  SPORT_TURI  atributini  aniqlaydi. 

Chunki,  ixtiyoriv  murabbiy  faqat  bitta  sport  turidan  trenerlik  qiladi, 

uning  familiyasi,  ismi  sharifini  bilgan  holda,  uning  mutaxassisligini 

aniqlash  mumkin.  Ana  shuning  uchun  MURABBIY  atributi  determinat 

bo’ladi. 

 

 



 

 



TRENER 

SPORTCHI_RAQAMI 

SPORT_TURI 

MURABBIY 

50 

100 


130 

160 


100 

200 


130 

Qilichbozlik 

Voleybol 

Futbol 


Suzish 

Suzish 


Voleybol 

Suzish 


Salimov M. 

Barayev A. 

Safayev D. 

Aliyev B. 

Minayev M. 

Barayev A. 

Aliyev B. 

 

Ta  rif  bo’yicha  TRENER  munosabati  birinchi  normal  shaklda. 



Kalitsiz  atributlari  bo’lmagani  uchun,  kamida  bitta  atributi  minimum 

bitta kalitning tarkibiy qismida ishtirok eta di, TRENER. munosabati bir 

yo'la ikkinchi normal shaklda ham. Tranzitiv bog’lanishlari bo’lmagani 

uchun,  bu  munosabat  uchinchi  normal  shaklda  ham.  Lekin  shunday 

bo’lishiga qaramasdan, bu munosabatda nonormallik mavjud.  

Sababi  quyidagicha.  Faraz  qilavlik,  2 00  raqamli  sportchi  sport 

to'garagini  tark  etmoqchi.  Agarda  200  raqamli  sportchi  to'g'risidagi 

kortejni  olib  tashlasak,  Barayevning  voleybol  bo'yicha  murabbiyligi 

to'g'risidagi ma’lumotni yo‘qo-tamiz. Bu munosabatdan 

olib tashlashdagi 

nonormallik

Endi 



biz 

munosabatga 

Sharipovning 

gandbol 


bo'yicha 

murabbiyligini  kiritmoqchimiz,  deylik.  Buni,  gandbol  bo'yicha 

Sharipovda  shug’ullanmoqchi  bo’lgan  kamida  bitta  sportchi  paydo 

bo’lmaguncha, amalga oshirib bo’lmaydi! Bu, 



munosabatga go 'shilishdazi 

nonormallik.

 

Boys-Koddning  normal  shakli  munosabatning  hamma  nomzod 



kaiitlaridagi funksional bog’lanishlarga asoslangan. Yuqorida keltirgan 

vaziyatlarni  hal  qilishda  Boys -Kodd  normal  shaklidan  foydalaniladi: 



agarda munosabatning har bir determinanti kalitga nomzod bo’lsa, shu munosabat 

Boys-Kodd normal sltaklida deyiladi



TRENER  inunosabati  Boys-Kodd  normal  shaklida  emas.

  Yuqorida 

keltirilgan tahlillar asosida TRENER munosabatini ikkita munosabatga 

ajratamiz. Masaian, SPORTCHI (SPORTCHI_ RAQAMI, MURABB1Y) 

va 


MURABBIY_SPORT 

(MURABBIY, 

SPORT_TURI) 

munosabatlariga  ajratsak,  bularda  nonormallik  bo’lmaydi  va  ular 

BKNShda bo’ladi. 

BKNSh  funksional  bog’lanishlarga  aloqador  nonormalliklarga  ega 

emas, munosabatlarni o‘zgartirishda endi nonormallik holatlari bundan 

buyon  yuz  bermaydi  deb  hisoblanganda  aloqasiz  holatda  ham  bo’lishi 

mumkinligi aniqlanadi. 

 

 



 

 



Xulosa 

Har qanday axborot tizimining asosiy tuzilishida BBB tizimlari yotadi BBB 

tizimining  paydo  bo'li-shining  negizida,  albatta  axborotning  aniq  voqelikdagi 

obyektning  tashkil  etuvchisi  sifatida  qaralishidir.  Ana  shu 



sababdan,  BBB 

tizimlarning  paydo  bo'lishi,  deyarli  hamma  tashkilotlarning  ish  usullarini 

о‘zgartirishga olib keldi.

 

Hozirgi  kunda  BBBT  ilmiy  izlanishlardagi  jadal  rivojlanayotgan 



obyekdardan  biri  bo‘lib,  ko‘pchilik  juda  muhim  masalalar  uchun  hali  qoniqarli 

natijalarga erishilmadi. 

Berilganlarning modeli muammolari eng boshlang'ich izlanishlardan boshlab 

nazariy  tadqiqotning  eng  markuzida  bo’lib  keigan.  Chunki  tadqiqotchilar, 

modelning  rivojlanishi  turli  predmet  sohalarga  tegishli  bo'lgan  berilganlarning 

iaqdimotini BBB tizimlarini yaratilishidagi maqsadga:

 



 

тоs ravishda akslantiridi; 

 



о’zaro moslik darajasini aniqiaydi;

 



 

texnologik maqsadlarga erishiladi, deb hisoblaganlar.

 

Shuning  uchun  ham,  berilganlammg  turli  modellari  yaratilgan  va  haqiqatan 



ham, ana shu modellardagi turli nazariy asoslar, modellashtirish uchun varatilgan 

turli maxsus muhitning yadrosiga aylangan.

 

Hozirgi  kundagi  BBB  tizimlarini  berilganlar  modelida  varatilgan  nazariy 



asoslarsiz tasavvur etib bo 'Imaydi. 

Relatsion modellarning muhimligiga asosan uchta sabab bor. Birinchidan, relatsion 

modellarning konsturiksiyasi keng va umumiy tavsifnomaga ega bo`lib, berilganlar 

bazasining  tuzilishini  BBB  tizimlariga  bog`liq  bo`lmagan  xolda  tavsiflash 

imkoniyatini  beradi.  Ikkinchidan,  relatsion  model  deyarli  hamma  BBB  tizimining 

asosini  tashkil  qiladi.    Uchunchidan,  axborot  tizimlarining  “yuragi”  ni  tashkil 

etuvchilar, bu berilganlar bazasining relatsion modelidir. 

Shularga asosan, relatsion model tamoyillarini tushunish zamonoviy mutaxasisning 

asosiy bilim “qurol” laridan biriga aylangan. 

 

 




Download 0,82 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   16




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish