38.Nima uchun Islomdan avvalgi davrni “Johiliya” davri deyilgan
Johiliya. Bu so’z arab tilida (jahula-bilmaslik) johillik, bilimsizlik, nodonlik ma’nosini beradi.
Johiliya so’zi Arabistonning islomdan oldingi davriga nisbatan ishlatiladi. Chunki bu davrda arablar
orasida al-Vasaniyya - ko’pxudolik hukm surib, ular yakkaxudolikdan bexabar edilar. Bundan tashqari
xalq orasida qizlarni tiriklayin ko’mish, mayxo’rlik va boshqa axloqiy buzuqliklar keng yoyilgan bo’lib,
islom dini ularga chek qo’ydi.
Arabiston yarim orolining Makka, Madina, Toif, Xaybar singari bir qancha eng muhim shaharlarini
o’z ichiga olgan qismini qadimdan Hijoz deb atashgan. Bu yarim orolning katta qismida islom vujudga
kelguniga qadar ko’pxudolik hukm surardi. Arablarning eng qadimgi dinlari jumlasiga totemizm,
fetishizm, animizm va o’tmish avlodlarga sig’inishni kiritish mumkin. Totemizmning yaqqol dalili
sifatida ko’p arab qabilalarining nomini keltirish kifoya; asad (arslon), kalb (it), bakr (bo’taloq), sa’lab
(tulki), zi’b (bo’ri) va h.k.
40. Quron islom dinining muqaddas kitobi
Qurʼon (arabcha: القرآن oʻqimoq, qiroat qilmoq) — musulmonlarning asosiy muqaddas kitobi. Islom eʼtiqodiga koʻra, Qurʼon vahiy orqali Muhammad Mustafo Sallollohu alayhi vasallamga 610—632 yillar davomida nozil qilingan Allohning kalomi (Kalomulloh). Qurʼon „Kitob“ (yozuv), „Furqon“ (haq bilan botilning orasini ayiruvchi), „Zikr“ (eslatma), „Tanzil“ (nozil qilingan) kabi nomlar bilan atalib, „Nur“ (yorugʻlik), „Hudo“ (hidoyat), „Muborak“ (barakotli), „Mubin“ (ochiq-ravshan), „Bushro“ (xushxabar), „Aziz“ (eʼzozlanuvchi), „Majid“ (ulugʻ), „Bashir“ (bashorat beruvchi), „Nazir“ (ogohlantiruvchi) kabi soʻzlar bilan sifatlangan. Islom olamida Qurʼon musʼhaf nomi bilan ham mashhur. Islom ulamolari Qurʼonning 30 xil nom va sifatlarini sanab oʻtganlar.
Qur'onni tushunishda "o'quvchi bilishi kerak" yana bir jihat shundaki, Qur'onda shoirlarga nisbatan qo'llangan salbiy iboralarga qaramay, Qur'onning o'zi she'riy tildan foydalanadi (26:224-225)(Makkiy suralarda). Ismoil Durmuş (Islom entsiklopediyasida) she'riyatning asosiy xususiyati "mubolag'a san'ati" ekanligini ta'kidlaydi.[1]
Dr. Daniel Brubaker eng qadimgi Qur'on matnlariga kiritilgan o'zgartirishlar, tuzatishlar va qo'shimchalar (unlilar va tinish belgilari kabi so'zlarning talaffuzidagi kichik farqlardan tashqari) haqida bir qator videolarni (uni "Qur'on versiyasi" deb ataydi) internetga joylashtirdi.[2]
Qur'onning izohlari va talqinlariga asoslanan Shariat qonunlari bugungi inson huquqlari, gender tengligi va individual din va so'z erkinligi nazaridan muammoli hisoblanadi
Do'stlaringiz bilan baham: |