29 dars pardaqanotlilar turkumi: asalarilar pardaqanotlilar turkumiga: asalari, sariq ari, qovog‘ari, yaydoqchilar, chumolilar

Ular cho‘l mintaqalarida juda ko‘p uchraydi; issiq yoz mavsumida uy hayvonlariga tinchlik bermaydi. Bo‘kalarning qurtlari qoramollar terisi ostida, otlar oshqozoni va qo‘ylarning burun bo‘shlig‘ida parazitlik qilib, ularning mahsuldorligini kamaytiradi.

XORDALILAR TIPI Xordalilar tipi: Boshskletsizlar kenja tipi. Lansetniklar sinfi. Bosh skletlilar kenja tipi, tog‘ayli baliqlar sinfi, suvda hamda quruqlikda yashovchilar sinfi, sudralib yuruvchilar sinfi, qushlar sinfi sutemizuvchilar sinfga ajratiladi. Umumiylik: 1) o‘q skeleti tana bo‘ylab o‘tgan xordadan iborat. 2) Xorda ustida nerv nayi, uning ostida ichak joylashgan. 3) Jabra yoki o‘pka bilan nafas oladi. Lansetniklar sinfi; Lansetnik – tuban tuzilgan xordali hayvon. Yashash muhiti va tashqi tuzilishi. Tropik va mo‘tadil iqlimli dengizlar. Qora dengizda tarqalgan. Och pushti rangli shaffof, uzunligi 4–8 sm bo‘lib, ikki yoni yassi, oldingi va keyingi tomonlari biroz ingichkalashgan Dum suzgichi-teri burmalari bilan qoplangan. Og‘iz teshigi 10–20 JUFT paypaslagichlar bilan o‘ralgan.

Xordasi va muskullari. Xorda tanasining orqa tomoni bo‘ylab o‘tgan pishiq o‘q. Xorda - tig‘iz joylashgan maxsus hujayralardan iborat. Ichki organlar uchun tayanch vazifasini o‘taydi; tanani egiluvchan qilib turadi. xordasi butun hayoti davomida saqlanib­ qoladi. Bosh miyasi va bosh skeleti bo‘lmaydi. Muskullari : ikki yon tomonida tana bo‘ylab uzun tasma shaklida joylashgan. Eslatib o`tamiz: - muskullari organlar orasida to`p-to`p bo`lib joylashganQisqichbaqasimonlar Hazm qilish sistemasi. Og‘iz teshigi maxsus chuqurcha – og‘iz oldi voronkasida joylashgan plankton organizmlar bilan oziqlanadi Orqa chiqarish teshigi - dum suzgich ostida joylashgan.

Nafas olish organlari. Lansetnik halqumi ikki yoni bo‘ylab juda ko‘p tirqishsimon jabra teshiklari joylashgan. Jabra teshiklarini tashqaridan teri burmalari Jabra oldi bo‘shlig‘ini hosil qiladi. Qon aylanish sistemasi. Yopiq.1 ta qon aylanish doirasiga ega. Yuragi rivojlanmagan. Orqa va qorin qon tomiriga ega. Orqa qon tomiri: - Jabradan qoni olib organlarga yetkazadi. - Kislorodli qon harakatlanadi. Qorin qon tomiri - Organlardan jabraga harakatlanadi. -CO2 qon harakatlanadi. Ayirish organlari. Halqali chuvalchanglarnikiga o‘xshash. Naychalar halqum bo‘ylab joylashgan. Jabraoldi bo‘shlig‘iga ochiladi.  Nerv sistemasi. Xorda ustida joylashgan, tana bo‘ylab ketgan nerv nayidan iborat.

Teri ostida -yorug‘lik sezuvchi hujayralar ko‘rish vazifasini bajaradi. Bu hujayralar faqat yorug‘likni sezadi. Teri sirtida-kimyoviy va mexanik ta’sirlarni sezadi. Lansetnikning umurtqasiz hayvonlarga o‘xshashligi. Ayirish sistemasi muskullarining tuzilishi, yuragi va bosh miyasining bo‘lmasligi. Lansetnikning umurtqasiz hayvonlarga o‘xshashligi. Xordasining bo‘lishi, nerv siste­ma­sining­ naysimon bo‘lib, tanasi orqa tomonida joylashganligi Ko‘payishi. Ayrim jinsli hayvon. Jinsiy organlari jabra oldi bo‘shlig‘i yon tomonida juft-juft bo‘lib joylashgan.