26 authors, including: Some of the authors of this publication are also working on these related projects

2-§. O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining davlat hokimiyati
tizimidagi o‘rni va vazifasi
Davlat hokimiyati tizimida Oliy Majlisining tutgan o‘rni va roli ko‘p 
jihatdan uning funksiyalari bilan belgilanadi. «Funksiya» lotincha «functus» 
so‘zidan kelib chiqqan bo‘lib, ijro etmoq, bajarmoq degan ma’nolarni 
anglatadi1. Bu atamaning falsafiy mohiyati muayyan tizimda ma’lum bir 
obyekt yoki hodisa xususiyatlarining namoyon bo‘lishini ifodalashdan 
iboratdir. Adabiyotlarda bu borada turli xil talqinlar keltirilsa-da, huquqiy 
sohada ham funksiya so‘zining ma’nosi ayrim o‘ziga xosliklarni inobatga 
olgan holda uning falsafiy tushunchasiga ancha mos keladi.
Parlament funksiyasi - bu parlamentning mohiyat-xususiyatlarini 
ifodalovchi faoliyatining mazmuni va shaklidir. Mazkur ta’rifdan kelib 
chiqib, parlamentning keng e’tirof etiladigan uchta funksiyasini ko‘rsatish 
mumkin, bular: vakillik, qonunchilik va nazorat funksiyalaridir. Ayrim 
olimlar tomonidan bahsli bo‘lsa-da, parlamentning funksiyalari qatorida 
davlat apparatini shakllantirishda ishtirok etish, tashkiliy, ta’sis etish kabilar 
ham e’tirof etilishini qayd etib o‘tish lozim.
Vakillik, qonunchilik va nazorat demokratik davlat parlamentining 
funksiyalari sifatida qator mamlakatlarning konstitutsiyalarida u yoki bu 
darajada ifodalangan, xususan, Yaponiyada: parlament davlat hokimiyati- 
ning oliy va yagona qonun chiqaruvchi organi bo‘lib hisoblanadi. Har ikki 
palata butun xalq vakili hisoblanmish saylanuvchi shaxslardan iborat (41, 
43-m.); Bolgariyada: Xalq majlisi qonun chiqaruvchi hokimiyat va 
parlament nazoratini amalga oshiradi (62-m.); Polshada: qonun chiqaruvchi 
hokimiyatni Seym i Senat amalga oshiradi. Seym Konstitutsiya va 
qonunlarda belgilangan doirada Vazirlar Kengashi faoliyati ustidan nazoratni 
amalga 
oshiradi 
(95-m.); 
Rossiyada: 
Federal 
Majlis 
Rossiya
Federatsiyasining vakillik va qonun chiqaruvchi organi (94-m.); Gruziyada: 
parlament qonun chiqaruvchi hokimiyatni amalga oshiruvchi mamlakatning 
oliy vakillik organi (48-m.); Qozog‘istonda: parlament qonun chiqarish 
funksiyasini amalga oshiruvchi Respublika vakillik organidir (49-m.)2.
O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 76-moddasiga muvofiq, 
Oliy Majlis oliy davlat vakillik organi bo‘lib, qonun chiqaruvchi hokimiyatni 
amalga oshiradi. Konstitutsiyamiz 78-moddasining 21-bandiga muvofiq esa, 
parlament nazoratini amalga oshirish Oliy Majlis Qonunchilik palatasi va