24- мавзу. Классик иқтисодий мактабга муқобил ғоялар

Асосий тушунча ва иборалар 
Ж.С.Милл; ишлаб чиқариш қонунлари ва тақсимот қонунлари; 
минимум иш ҳақи ва физиологик минимум; Курно, Тюнен; иқтисодиёт ва 
математик; талабнинг эластиклиги. Иқтисодий романтизм; майда 
ишлаб чиқариш; йирик саноат; доктрина; сентиминитал; либерал; 
эклектик; реакцион; либерал народник; концентрация; учинчи шахслар; 
халқ банки; ишчи пули; анархизм. Сэй, «бозорлар қонуни», ишлаб 
чиқаришнинг уч асосий омили; фойдалилик; Мальтус; арифметик ва 
геометрик прогрессия; «аҳоли нуфуси назарияси»; тупроқ унумдорлиги 
пасайиши қонуни; инқирозлар; Сениор; тийилиш; сўнгги соат 
назариялари; Бастия, Кери; меҳнат тақсимоти; ишлаб чиқариш 
омиллари ва даромадлар тўғрисидаги назария; унумли ва унумсиз 
меҳнат;
Назорат ва мулоҳаза учун саволлар 
1. 
Ж.Б.Сэйнинг асосий қонуни нимани билдиради? Изоҳлаб беринг.
2. 
Сэй фикрича инқирозлар бўлиши мумкинми?
3. 
Т.Мальтус «аҳоли нуфуси назарияси»даги асосий ғоя нима?
4. 
«Тупроқ унумдорлиги пасайиб бориш қонуни» оқибатлари қандай 
бўлиши мумкин?
5. 
Нима учун «Учинчи шахслар назарияси» вужудга келди?
6. 
Сениорнинг «тийилиш» ва «сўнгги соат» назариялари моҳиятини 
очиб беринг?
7. 
Бастма ва Керининг иқтисодий уйғунлик ғояларида қандай 
умумийликлар бор? 
8. 
Саноат тўнтарилиши билан боғлиқ бўлган сиёсий-ижтимоий ва 
иқтисодий ўзгаришлар нималардан иборат?
9. 
Ночор аҳволга тушган иқтисодиётни ривожлантириш учун нима 
қилмоқ керак? Мутлақ афзаллик принципи нимадан иборат? 

---

10. 
Майда иқтисодиёт назариётчиларига хос хусусиятлар нималардан 
иборат?
11. 
С.Сисмондининг иқтисодий мавзудаги қандай асарларини биласиз?
12. 
С.Сисмондининг методологиясига хос хусусият нималардан 
иборат? Унинг фикрича бойликнинг манбаи нима?
13. 
С.Сисмонди таълимотида қайси иқтисодий назария асосий ўрин 
тутади?
14. 
Қийматнинг манбаи нима? Уни изоҳлаб беринг.
15. 
Майда буржуа назариясининг вужудга келиш сабабларини 
тушунтириб беринг.
16. 
С.Сисмонди капитализмни қандай тарзда танқид қилди? Шуни 
изоҳлаб беринг.
17. 
С.Сисмонди даромадни нечта турга бўлди?
18. 
С.Сисмондининг фикрича иқтисодий кризисни изоҳлаб беринг.
19. 
С.Сисмондининг ҳаёти ва ижодининг дастлабки йиллари ҳақида 
нималарни биласиз?
20. 
Прудоннинг қайси асарларини биласиз ва у бу асарларда қандай 
назарияларни илгари сурган?
21. 
Прудон ўз таълимотида қандай иқтисодий муаммоларга эътибор 
берган?
22. 
Қайси иқтисодий назарияни илгари сурди?
23. 
Прудон давлат тузумининг қандай шаклини кўрсатиб берди, шуни 
тушунтириб беринг.
24. 
Прудоннинг капитализмни ислоҳ қилиш лойиҳасининг моҳияти 
нимадан иборат? Унга изоҳ беринг.
25. 
К.Родбертус қайси назарий мактабнинг вакили?
26. 
К.Родбертуснинг қийматнинг меҳнат назарияси ҳақида нималарни 
биласиз?
27. 
К.Родбертус 
қўшимча 
қиймат 
назариясининг 
ўзига 
хос 
хусусиятларини айтиб беринг.
28. 
К.Родбертус иқтисодий таълимотининг тутган ўрни.
29. 
Капитализмни майда ишлаб чиқариш нуқтаи назаридан танқид 
мактабининг иқтисодий таълимотлар тарихида эришган ютуқлари ва 
аҳамияти. 
30. 
Ж.Миллнинг иқтисодий қарашлари қандай?
31. 
Ж.Милл ишлаб чиқариш қонунлари билан тақсимот қонунларини 
қандай баҳолайди?
32. 
Минимум иш ҳақи ва физиологик минимум нима?
33. 
Ж.Р.Мак-Куллохнинг асосий ғояларига тушунча беринг.
34. 
Иқтисодиётда математик услуб ким томонидан киритилди? 
«Талабнинг эластиклиги» нимани билдиради? Баҳо ва маҳсулот 
миқдори ўртасида қандай боғланиш бор?
35.
Тюненнинг иқтисодий моделини изоҳлаб беринг. Самарали ва 
самарасиз хўжалик қандай аниқланади? Классик мактаб ва ҳозирги 
замон.