23-bilet Бино ва иншоотлар конструктсияларидаги турли хилдаги талофат ҳолатлари. Дефектлар, шикастланишлар ва авария ҳолатлари

3.Бинога салбий таъсир кўрсатувчи омиллар
Биноларнинг меъёрий хизмат даврларининг ҳақиқий хизмат даврларига мос келмаслиги уларнинг эксплуатацион ишончлилиги масалаларини чуқурроқ ўрганишни талаб қилади. Бунинг учун бино конструкциясига салбий таъсир кўрсатувчи омилларни ўрганиш зарурдир. Бу соҳада ўрганилган ишларнинг таҳлили, қурилиш конструкцияларида дефектлар, шикастланиш ва деформация ҳолатларининг пайдо бўлишига сабаб бўлувчи лойиҳалаш, қурилиш ва эксплуатация жараёнида йўл қўйиладиган хатоликлар, бундан ташқари табиий ва техноген омилларнинг таъсирлари натижаси эканлигини кўрсатади ва уларни шартли равишда А ва Б гуруҳ омилларга ажратиш мумкин. А- табиий ва техноген омиллар. Ўз навбатида “А” ташқи ва ички омилларга бўлинади. Ташқи омилларга: А1- иқлим таъсири; А2- динамик таъсирлар; А3- таъсир қилувчи муҳит ва ҳ.к.; Ички омилларга: А4 - технологик (функционал) таъсирларни киритиш мумкин. Б- субъектив омиллар. Б1- лойиҳалаш жараёнида; Б2- конструкция ва материалларни завод шароитида тайёрлаш, ташиш ва уларни сақлаш шароитида (дефектли элементлар); Б3- қурилиш жараёнида; Б4- эксплуатация босқичида йўл қуйиладиган хатоликлар. Бу омилларнинг турлари ва уларнинг таъсири шунчалик хилма-хилки, эксплуатация жараёнида бино конструкциясининг жисмоний емирилишига олиб келувчи бундай сабабларнинг барчасини бир вақтнинг ўзида аниқлаш ёки ҳисобга олиш мураккаб вазифадир.

25-bilet
1.Бино ва иншоотларнинг техник ҳолатини баҳолашнинг мақсад ва вазифалари.
Бино ва иншоотларнинг техник ҳолатини баҳолаш объектнинг ҳолати ва хоссаларини характерлайдиган кўрсаткичларни миқдор ва сифат жиҳатдан кўрсатиб беришга қаратилган бўлиб, баҳолаш орқали конструкцияларда рўй берадиган жараёнлар ўрганилади ҳамда фойдаланиш даврида материаллар, конструкцияларда ҳосил бўладиган ҳолатлар аниқланади ва уларнинг техник талабларга қанчалик мос келиши ўрнатилади. Бино ва иншоотлардаги конструкциялар ҳамда мухандислик жиҳозлари бўйича изланиш ва текширишлар олиб бориш, яъни уларни техник кўрикдан ўтказиш, қурилиш конструкциялари элементларининг қандай сифатда тайёрланганлиги ва жиҳозлар монтажининг сифатини назорат қилиш методларини ўз ичига олади. Бу методлар бўйича олиб борилган назорат орқали объектдаги қурилиш конструкциялари элементлари ва жиҳозлар монтажининг лойиҳавий параметрларга мос келиши ва уларнинг эксплуатация жараёнида ҳақиқий ишлашини қандай даражада таъминлай олиши белгиланади